TY - JOUR ID - 56241 TI - اولویت‌بندی سیل‌خیزی زیرحوضه‌های آبخیز استان گلستان براساس آنالیز مورفومتریک و همبستگی آماری JO - اکوهیدرولوژی JA - IJE LA - fa SN - 2423-6098 AU - رحمتی, امید AU - طهماسبی پور, ناصر AU - پورقاسمی, حمیدرضا AD - دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد AD - استادیار دانشکدۀ کشاورزی، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد AD - استادیار دانشکدۀ کشاورزی، گروه مهندسی منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه شیراز، شیراز Y1 - 2015 PY - 2015 VL - 2 IS - 2 SP - 151 EP - 161 KW - اولویت‌بندی زیرحوضه‌ها KW - آنالیز مورفومتری KW - آنالیز همبستگی آماری KW - حوضۀ آبخیز گلستان DO - 10.22059/ije.2015.56241 N2 - برنامه­ریزی حوضه­های آبخیز از لحاظ توسعۀ پایدار و مدیریت سرزمین بسیار ضروری است. بنابراین اولویت­بندی زیرحوضه­ها و شناسایی خصوصیات مورفومتریک به‌منظور شناسایی رفتار هیدرولوژیکی حوضه­های آبخیز و طراحی راهبرد‌های مدیریتی اهمیت زیادی دارند. در این پژوهش اولویت­بندی زیرحوضه­های آبخیز استان گلستان براساس روش ترکیبی آنالیز مورفومتریک و همبستگی آماری انجام گرفت. در ابتدا هشت پارامتر مورفومتریک شامل نسبت انشعاب، تراکم زهکشی، ثابت نگهداشت آبراهه، فراوانی آبراهه، ضریب فرم، نرخ بافت زهکشی، نسبت ناهمواری و عدد ناهمواری به‌علت تأثیر زیاد در فرایندهای هیدرولوژیکی و فرسایش و رسوب حوضه­های آبخیز انتخاب شد. لایه‌های رقومی هریک از آنها با استفاده از مدل رقومی ارتفاع منطقه در نرم‌افزار ArcGIS 10.2 تهیه شد. به‌منظور اولویت­بندی زیرحوضه­های آبخیز، از روش نوین ترکیبی آنالیز مورفومتری و همبستگی آماری استفاده شد. ارتباط بین پارامترهای مورفومتریک و تعیین وزن تأثیر هر یک از آنها با استفاده از روش­های همبستگی تاوی کندال و آنالیز مجموع وزنی (WSA) تحلیل شد. در نهایت شاخص اولویت‌بندی زیرحوضه­های آبخیز (SWPI) براساس روش ترکیب خطی وزنی (WLC) برای هر یک از زیرحوضه­ها محاسبه شد. به‌منظور اعتبارسنجی نتایج حاصل، از داده­های موقعیت سیل­های مخرب گذشته در حوضۀ آخیز گلستان استفاده شد. نتایج اعتبارسنجی نشان داد که روش نوین اولویت‌بندی قادر به تعیین اولویت ترتیبی تمام زیرحوضه­های آبخیز نبود، اما توانست زیرحوضه­های با بیشترین اولویت، یعنی زیرحوضه­های شمارۀ 3 (مادرسو)، 16 و 9 را اولویت­دار­ترین زیرحوضه­ها برای اجرای اقدامات آبخیزداری شناسایی کند. UR - https://ije.ut.ac.ir/article_56241.html L1 - https://ije.ut.ac.ir/article_56241_47c9ad6b15e9915fc6d2e04cf823a88c.pdf ER -