TY - JOUR ID - 87157 TI - امکان‏سنجی کشت پنج گونۀ دارویی در دشت‏های حوضۀ آبریز دریاچۀ نمک به ‏منظور استفاده در برنامه‏های اصلاح الگوی کشت JO - اکوهیدرولوژی JA - IJE LA - fa SN - 2423-6098 AU - پورمیدانی, عباس AU - توکلی نکو, حسین AU - ادنانی, سید مهدی AD - استادیار، بخش تحقیقات جنگل‌ها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان قم، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، قم Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 9 IS - 2 SP - 333 EP - 343 KW - گیاه دارویی KW - دریاچۀ نمک KW - اصلاح الگوی کشت DO - 10.22059/ije.2022.338722.1604 N2 - این پژوهش با هدف تعیین تناسب اکولوژیک کشت پنج گونۀ دارویی بابونه (Matricaria chamomilla L.)، زیرۀ سبز (Cuminum cyminum L.)، گل گاوزبان (Echium amoenum Fisch. et Mey)، کنگر فرنگی (Cynara scolymus L.) و رازیانه (Foeniculum vulgare Miller.) در 36 دشت حوضۀ آبریز دریاچۀ نمک به عنوان یکی از زیرحوضه‏های فلات مرکزی ایران انجام شد. روش‏شناسی پژوهش شامل جمع‏آوری و بازسازی عناصر اقلیمی (دماهای حداقل و حداکثر)، برآورد سهم کشاورزی از منابع آبی به تفکیک هر دشت، برآورد نیاز آبی گیاه، تعیین بیلان رطوبتی، تهیۀ لایۀ تحمل به شوری، تهیۀ لایه‏های مطلوبیت و عدم مطلوبیت کشت و در نهایت، روی‏هم‏گذاری لایه‏ها و تولید اراضی زراعی مناسب برای کشت این گیاهان بود. کشت بابونه در بیشتر اراضی کشاورزی حوضۀ آبریز دریاچۀ نمک مطلوب یا بسیار مطلوب ارزیابی شد. کشت زیرۀ سبز، گاوزبان ایرانی، کنگر و رازیانه در اراضی جنوب شرقی حوضۀ آبریز (نظیر دشت‏های ورامین و مسیله) به ‏دلیل شوری و در اراضی غربی (نظیر دشت قزوین و ابهررود) به‏ دلیل تنش‏های سرمایی نیمه‏مطلوب یا نامطلوب بود. کشت زیرۀ سبز در نیمۀ شمالی و کشت گاوزبان ایرانی در اراضی دشت‏های قزوین و دماوند وضعیت بسیار مطلوب یا مطلوب داشت. کشت کنگر فرنگی در دشت گلپایگان وضعیت بسیار مطلوب داشت. کشت رازیانه در دشت‏های مرکزی حوضۀ آبریز با وضعیت نیمه‏مطلوب روبه‌رو بود. در مناطق شرقی محدودیت منابع آبی و شوری و در مناطق شمالی محدودیت دمای حداقل برای توسعۀ کشت این گونه‏ها مشاهده شد. نتایج این تحقیق می‏تواند در برنامه‏های اصلاح الگوی کشت منطقه مدّ نظر قرار گیرد. UR - https://ije.ut.ac.ir/article_87157.html L1 - https://ije.ut.ac.ir/article_87157_ceca48140ecb5384caeef697d946317d.pdf ER -