پایش کیفیت آب‌های سطحی و زیرزمینی دشت موئیل مشکین‌شهر در حین عملیات حفاری چاه‌های اکتشافی عمیق نیروگاه زمین‌گرمایی سبلان

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکدة علوم و فنون نوین دانشگاه تهران

2 دانشکدة انرژی و محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

3 دانشکدة علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

چکیده

در این مقاله نتایج پایش کیفیت آب‌های سطحی و زیرزمینی هنگام حفاری سه حلقه چاه اکتشافی عمیق نیروگاه زمین‌گرمایی مشکین‌شهر در شمال غرب سبلان تحلیل شده است. محققان مختلفی این منطقه را پیشتر به‌منظور تولید برق از انرژی زمین‌گرمایی بررسی کرده‌اند. حین حفاری چاه‌های عمیق پروژه­ زمین‌گرمایی سبلان، مواد مختلفی مانند سیمان، بنتونیت، باریت، خاکستر کربنات سدیم، سدیم کلرید و ... در زمان حفاری و تثبیت دیوارة چاه به‌کار گرفته می‌شوند که در نتیجة آن، امکان ورود مقادیر زیادی آلاینده به آبخوان‌ها وجود دارد. بر همین اساس، ممکن است این آلاینده‌ها وارد رودخانة خیاو نیز بشوند. در این مطالعه تلاش شده است آثار احتمالی حفاری سه چاه مذکور بر رودخانة خیاو و چشمه‌های آب سرد و گرم منطقه­ای در سبلان شناسایی شود. کیفیت آب رودخانة خیاو به‌علت تأمین آب آشامیدنی مشکین‌شهر و مصارف کشاورزی این شهر و حومة آن با جمعیت 200000 نفر، اهمیت فراوانی دارد. ساکنان روستاها و خانواده‌های عشایر در تابستان از آب چشمه‌های سرد برای آشامیدن استفاده می­کنند و مسافران بسیاری به‌علت جاذبه­های توریستی منطقه و استفاده از چشمه‌های آب گرم به این مناطق سفر می‌کنند و ممکن است تحت تأثیر تغییرات احتمالی ترکیب شیمیایی این چشمه‌ها باشند. بنابراین پایش تغییرات احتمالی کیفیت چشمه‌های سرد و گرم منطقه اهمیت بسیاری دارد. نتایج پایش 18 ‌ماهه نشان می­دهد که حفاری اثر چندانی بر کیفیت آب رودخانة خیاوچای و چشمه‌ها نداشته و تغییرات مشاهده‌شده به‌علت تغییرات فصلی و حضور منابع زمین گرمایی است. به‌جز چند فلز سنگین، غلظت سایر عناصر کمتر از حد استاندارد آب آشامیدنی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


1-       Fotouhi, M. and Y. Nooroollahi, Updated geothermal Activities in Iran , 2000, Proceedings WorldGeothermalCcongress, Kyushu - Tohoku, Japan, May 28 - June 10, 183-185.
2-       Yousefi H, Noorollahi Y, Ehara S, Itoi R.,  Yousefi A., Fujimitsua Y.,  Nishijimaa J., Sasaki K., 2010, Developing the Geothermal Resources Map of Iran, Geothermics 39, pp.140–151
3-       Saffarzadeh. Amir Homayoon, and Noorollahi.Y., 2005, Geothermal activities in Iran, a country update, Proceeding of World Geothermal Congress 2005, Antalya, Turkey, 24-29 April 2005, pp. 1-7
4-       Noorollahi. Y.,  Itoi. R.,  Fujii. H., and Tanaka. T., 2007, Geothermal resources exploration and wellsite selection with environmental considerations using GIS in Sabalan geothermal area, Iran, Proceedings, Thirty-Second Workshop on Geothermal Reservoir Engineering, Stanford University, Stanford, California, Jan. 22 - 24, 2007, 122-133,
5-       SUNA (Renewable Energy Organization of Iran), 1998 “Sabalan geothermal project, stage 1,  surface exploration, final exploration report”, , report number. 2505-RPT-GE-003, p. 83
6-       Jonathan Wills, M.A., 2000,  Drilling Waste Streams from Offshore Oil and Gas Installations, http://www.offshore-environment.com
7-       Fotouhi, M., Geothermal Development in Sabalan-Iran., 1995, Proceedings of the World GeothermalConference, Florence, 1:191-196.
8-       سازمان هواشناسی کشور، پایگاه اطلاع رسانی سازمان هواشناسی ایران، ( www.irimo.ir.) Accessed Date, Feb., 2015
  • تاریخ دریافت: 29 دی 1393
  • تاریخ بازنگری: 20 تیر 1394
  • تاریخ پذیرش: 19 اسفند 1393
  • تاریخ اولین انتشار: 19 اسفند 1393
  • تاریخ انتشار: 01 دی 1393