ارزیابی خطر زمین‌لغزش با استفاده از مدل‌های ارزش اطلاعات و LNRF

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری آبخیزداری دانشکدۀ مرتع و آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان،

2 دانشجوی دکتری آبخیزداری دانشکدۀ مرتع و آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

3 عضو هیئت علمی گروه احیای مناطق خشک و بیابانی، مجتمع آموزش عالی سراوان

چکیده

هدف این مطالعه، ارزیابی خطر زمین‌لغزش در حوضۀ آبخیز زیارت استان گلستان با استفاده از مدل‌های ارزش اطلاعات و وLandslide nominal risk factor  (LNRF) در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) است. در گام اول با استفاده از گزارش‌های موجود و تفسیر عکس‌های هوایی، نقشۀ پراکنش نقاط لغزشی منطقۀ تحقیق تهیه شد. 70 درصد کل نقاط لغزشی (35 نقطه) برای تهیۀ نقشۀ پهنه‌بندی خطر و 30 درصد (15 نقطه) برای ارزیابی مدل در نظر گرفته شد. در گام دوم 14 عامل مؤثر بر زمین‌لغزش برای تهیۀ نقشۀ پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش به‌کار گرفته شد. این عوامل شامل درصد شیب، جهت شیب، ارتفاع، انحنای سطح، خطوط هم‌باران، زمین‌شناسی، کاربری اراضی، بافت خاک، فاصله از جاده، فاصله از گسل، فاصله از رودخانه، شاخص رطوبت­پذیری توپوگرافیکی، شاخص حمل رسوب، و شاخص قدرت رودخانه‌اند. سپس نقشۀ پهنه­بندی خطر زمین‌لغزش با استفاده از مدل­های ارزش اطلاعات و LNRF تهیه شد. سرانجام برای ارزیابی مدل‌ها از منحنی ROC و سطح زیرمنحنی (AUC) استفاده شد. نتایج ارزیابی، منحنیROC‌ و انحراف معیار آن ­را برای مدل ارزش اطلاعات معادل 2/98 درصد و 018/0 و برای مدلLNRF  4/80 درصد و 08/0 نشان داد. ازاین‌رو، نقشۀ خطر زمین‌لغزش تهیه‌شده برای منطقۀ تحقیق می­تواند برای برنامه­ریزان و مهندسان در شناسایی مناطق مستعد خطر زمین‌لغزش و معرفی راهکارهای مناسب برای کاهش و مدیریت خطر مفید باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


1- اشقلی فراهانی، عقیل؛ تشنه‌لب، محمد؛ غیومیان، جعفر؛ فاطمی عقدا، سید محمود، 1384، بررسی خطر زمین‌لغزش با استفاده از منطق فازی (مطالعۀ موردی: منطقۀ رودبار)، مجلۀ علوم دانشگاه تهران، 31(1): 64-43.
2- پورقاسمی، حمیدرضا، 1386، ارزیابی خطر زمین‌لغزش با استفاده از منطق فازی (مطالعۀ موردی: بخشی از حوزۀ آبخیز هراز)، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکدۀ منابع طبیعی و علوم دریایی، 92 ص.
3- جوادی، محمدرضا؛ صدیقی، محمد؛ غلامی، شعبانعلی، 1392، ارزیابی کارآیی مدل‌های آماری ارزش اطلاعاتی و رگرسیون لجستیک در تهیۀ نقشۀ حساسیت به وقوع زمین‌لغزش در زیرحوزۀ پهنه‌کلا. مجلۀ پژوهش‌های خاک، 28(1): 162-153.
4- رحیمی‌نسب، علی‌اصغر؛ عبقری، هیراد؛ عرفانیان، مهدی؛ ندیری، عطاالله، 1391، بررسی و تحلیل مدل­ هیبرید AHPو تراکم سطح در پهنه­بندی خطر زمین­لغزش، پژوهش‌های فرسایش محیطی، 2(5): 11-1.
5- زارع، محمد؛ احمدی، حسن؛ شبانعلی، غلامی، 1390، پهنه‌بندى و ارزیابى خطر زمین‌لغزش با استفاده از مدل‌های عامل اطمینان، ارزش اطلاعات و تحلیل سلسله‌مراتبی (مطالعۀ موردی: حوزۀ آبخیز واز)، مجلۀ علوم مهندسی و آبخیزداری ایران 5(17): 22-15.
6- سوری، سلمان، 1392، پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش با استفاده از روش فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی (مطالعۀ موردی: حوزۀ کسمت)، فصلنامۀ زمین‌شناسی کاربردی، 9(2): 110-101.
7- شادفر، صمد؛ یمانی، مجتبی، 1386، پهنه­بندی خطر زمین‌لغزش در حوزۀ آبخیز جلیسان با استفاده از مدل LNRF، پژوهش‌های جغرافیایی، شمارۀ 40(1): 23-11.
8- شیرانی، کورش؛ سیف، عبدالله، 1390، پهنه­بندی خطر زمین‌لغزش با استفاده از روش‌های آماری (منطقۀ پیشکوه، شهرستان فریدون شهر)، مجلۀ علوم زمین، 22(85): 158-149.
9- عنایتی‌مقدم، علیرضا؛ قاضی فرد، اکبر؛ صفایی، همایون؛ شیرانی، کورش،1390، ارزیابی عوامل و ارائهۀ راهکار جهت تثبیت زمین‌لغزش در منطقۀ پادنای سمیرم، فصلنامۀ زمین‌شناسی کاربردی دانشگاه آزاد اسلامی زاهدان، 7(1): 52-41.  
10- کریمی، حاجی؛ نادری، فتح الله؛ مرشدی، ابراهیم؛ نیک‌سرشت, مهدی، 1390، پهنه بندی خطر زمین لغزش در حوضة آبخیز چرداول ایلام با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، فصلنامة زمین‌شناسی کاربردی، 4(7)، 332-319.
11- گرایی پرویز؛ کریمی حاجی، 1389، تعیین مناسب‌ترین روش پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش در حوضة آبخیز سد ایلام، تحقیقات جغرافیایی، 1(25)، 128-101.
12- مرتضوی چمچالی، منوچهر؛ حق‌نظر، شهروز، 1388، بررسی خطر حرکات دامنه‌ای و زمین‌شناسی مهندسی روستای دولت‌آباد در شمال شرق رودبار، فصلنامۀ تخصصی زمین و منابع، 1(2): 103-87.
13- مقیمی، ابراهیم؛ علوی پناه، سید کاظم؛ جعفری، تیمور، 1387، ارزیابی و پهنه­بندی عوامل مؤثر در وقوع زمین­لغزش دامنه­های شمالی آلاداغ، پژوهش‌های جغرافیایی،40(64): 75-53.    
14- نادری، فتح‌الله؛ کریمی، حاجی، 1390، ارزیابی کارایی دو روش ارزش اطلاعاتی و گوپتا و جوشی در پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش در حوزۀ آبخیز تلخاب ایلام، پژوهش‌های آبخیزداری، 92: 103-95.
15- Constantin, M. et al., 2010, Landslide susceptibility assessment using the bivariate statistical analysis and the index of entropy in the Sibiciu Basin (Romania), Environmental Earth Science, 63:397-406.
16- Duman, TY. et al., 2006, Application of logistic regression for landslide susceptibility zoning of Cekmece Area, Istanbul, Turkey, Environmental Geology, 51: 241-256.
17-Dymond, JR. et al., 2006, Validation of a region wide model of landslide susceptibility in the Manawatu-Wanganui Region of New Zealand. Geomorphology, 74: 70-79.
18-Fanyu liu, Z, 2007. Study on landslide susceptibility mapping based GIS and with bivariate statistics", a Case Study in Longnan Area Highway 212, Science paperonline.
19-Gupta, R. P. and Joshi. B. C, 1990, Landslide Hazard Zoning using the GIS Approach a Case study from the Ramang Catchment Himalayas, Engineering Geology, 28: 119-131.
20-Komac, M. A, 2006, Landslide susceptibility model using the analytical hierarchy process method and multivariate statistics in perialpine Sloveni. Geomorphology, 74: 17-28.
21-Lee, S. et al., 2012, Application of data-driven evidential belief functions to landslide susceptibility mapping in Jinbu, Korea, 100: 15-30.
22-Lee, S, 2007, Application and verification of fuzzy algebraic operators to landslide susceptibility mapping, Environmental Geology, 52: 615-623.
23-Moore, I. D. and Wilson, J.P, 1992, Length-slope factors for the revised universal soil loss equation: simplified method of estimation. J Soil Water Conserv, 47:423–428.
24-Nefeslioglu, H.A. et al., 2008, Landslide susceptibility mapping for a part of tectonic Kelkit Valley (Easten Black Sea Region of Turkey), Geomorphology, 94: 401-418.
25-Neuhauser, B. and Terhorst, B, 2007, Landslide susceptibility assessment using weights-of- evidence applied to a study area at the Jurassic escarpment (SW-Germany), Geomorphology, 86: 12-24.
26-Pourghasemi, H.R. et al., 2012, Application of fuzzy logic and analytical hierarchy process (AHP) to landslide susceptibility mapping at Haraz watershed, Iran, Nat Hazards, 63:965–996.
27-Pourghasemi, H. R. et al., 2013, Landslide susceptibility mapping using support vector machine and GIS at the Golestan Province, Iran, Journal of Earth System Science, 122(2): 349-369.
28-Regmi, N. R. et al., 2010, Modeling susceptibility to landslides using the weight of evidence approach: Western Colorado, USA, Geomorphology, 115: 172–187.
29-Saadatkhah, N. et al., 2014, Qualitative and Quantitative Landslide Susceptibility Assessments in Hulu Kelang area, Malaysia, EGJE journal, 19:545-563.
30-Stocking, M. A, 1972, Relief analysis and soil erosion in Rhodesia using multivariate techniques. In: Zetschr. f. Geomorphlgie, 16: 432–443.
31-Swets, J. A, 1988, Measuring the accuracy of diagnostic systems, Science. 240:1285-1293.
32-Yalcin, A, 2008, GIS-based landslide susceptibility mapping using analytical hierarchy process and bivariate statistics in Ardesen (Turkey): comparisons of results and confirmations. Catena, 72: 1–12.
دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 1
فروردین 1394
صفحه 105-116
  • تاریخ دریافت: 01 اسفند 1393
  • تاریخ بازنگری: 01 شهریور 1394
  • تاریخ پذیرش: 25 خرداد 1394
  • تاریخ اولین انتشار: 25 خرداد 1394
  • تاریخ انتشار: 01 فروردین 1394