بررسی و ارزیابی تأثیرات تغییر اقلیم بر پارامترهای هیدرو‌اقلیمی حوضۀ سد اکباتان (استان همدان)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیا اقلیم‏شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران

2 استاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران، ایران

چکیده

تغییر اقلیم یکی از عوامل مهمی است که بخش‏های مختلف زندگی انسان روی کرۀ زمین را تحت تأثیر قرار خواهد داد و تأثیرات زیان‌باری بر منابع زیست‌محیطی، اقتصادی اجتماعی و به‌ویژه منابع آب، با تغییر در بارندگی، مقدار و زمان وقوع رواناب خواهد داشت. یکی از راهکارهای کاهش تأثیرات ناشی از تغییر اقلیم، ارزیابی تأثیرات آن بر ‌بارندگی، دما و رواناب در هر منطقه است. در این تحقیق عدم قطعیت تأثیرات ناشی از تغییر اقلیم بر دما، بارندگی و رواناب در حوضۀ آبخیز سد اکباتان با استفاده از مقایسۀ مدل‌های HadCM3‏MPEH5, وIPCM4  تحت دو سناریوی A2 و B1 برای دورۀ 2045- 2065 ارزیابی شده است. بنابراین، ابتدا کارایی مدل LARS-WG برای ریزمقیاس‌نمایی متغیرهای بارش و دما تعیین و سپس مدل هیدرولوژیکی IHACRES به‌منظور شبیه‏سازی رواناب بررسی شد. در نهایت، اطلاعات ماهانۀ بارندگی، دما و رواناب برای دورۀ 2045‌ـ 2065 نسبت به دورۀ پایۀ 1983‌ـ 2010 بررسی شدند. نتایج نشان می‌د‌هد میزان دمای متوسط سالانۀ دورۀ 2045‌ـ 2065 طبق سناریوی A2، 12/2 و B1، 12/1 درجۀ سانتی‏گراد افزایش و میزان بارندگی طبق سناریوی A2، 1/6- و B1، 4/1- درصد کاهش می‏یابد. همچنین طبق سناریوی A2 میزان رواناب 2/17- درصد و B1، 19/4- درصد کاهش می‏یابد. با در‌نظر‌گرفتن عدم قطعیت مدل‏های اقلیمی تحت دو سناریوی A2 و B1 مقدار دما‌ی حوضه افزایش و بارندگی کاهش می‏یابد و این تغییرات تأثیرات منفی زیادی بر رواناب حوضه خواهد داشت.
 
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


 
1-Azari M , Moradi HR, Saghafian B, Faramarzi M. Assessment of Hydrological Effects of Climate Change in Gourganroud River Basin.Journal of Water and Soil ,Vol. 27, No.3, Jul. Agu. 2013; p. 537-547. [Persian]
2-Babaiya A, NajafinikZ. Introducing and evaluation of Lars Model for modelling of meteorological parametersin Khorasan province during 1961-2003. Neyvar magazine, 2006; 62 and 63(fall and winter (2006-2007)): p. 49-65. [Persian]
3- Sohrabian E, Meftah Halaghi M, Ghorbani Kh, Golian S, Zakerinia M.Effects of climate change on runoff from rainfall ,Case study. Galikesh Watershed in Golestan. J of Water and Soil Conservation.2015; Vol. 22(2). [Persian]
4-Ashofteh P, Massah Bouani A R. Impact of Climate Change on Maximum Discharges: Case Study of Aidoghmoush Basin, East Azerbaijan. JWSS - Isfahan University of Technology. 2010; 14 (53) :28-38. [Persian]
5-hejazizadeh Z, ashofteh P S, fatahi E, Gholampour Z. Analysis of Streamflow Changes under Climate Change Using Rainfall-Runoff Model in the Kor River Basin. Journal of Agricultural Science and Technology (JAST). 2015; 15 (38) :31-47. [Persian]
6- Modaresi F, Araghinejad Sh, Ebrahimi K, Kholgh M. Assessment of Climate Change Effects on the Annual Water Yield of Rivers, A Case Study of Gorganroud River, IRAN. Journal of Water and Soil. 2012 ; Vol. 25, No. 6, Jan-Feb, p. 1365-1377[Persian].
7-Ghasemi E, Fattahi E, Babaie O. Impact of Climate Change on feature runoff Approach to uncertainty of AOGCMs. Arid Regions Geographic Studies. 2013; 4 (13) :37-53. [Persian]
8-Ghorbanizadeh Kharaz H, Sedghi H, Saghafian B, Porhemmat J. Study on the Effect of Climate Change on Snowmelt Runoff Timing in Karoon Basin. jwmseir. 2010; 3 (9):45-50. [Persian]

9-Taei Semiromi S, Moradi H R, Khodagholi M. Evaliuation Change in Nayshabour Bar River flow Under Differents Climate Change Scenarios.2014 ; Journal of Human and Environment. Volume 12, Issue 2, Summer, Page 1-19. [Persian]

10- Kamal AR, Massah Bavani AR. Climate Change and Variability Impact in Basin’s Runoff with Interference of Tow Hydrology Models Uncertainty Journal of Water and Soil.2010; Vol. 24, No. 5, Nov-Des, p. 920-931. [Persian]

11- Goudarzi M , Boroumand S , Asaad H.Study on Effects of Climate Changes on Surface Runoff Changes Case Study: Urmia Lake Basin , Iranian Journal of Ecohydrology 2015; Volume 2, Issue 2, Summer, Page 175-189. [Persian]

12- Massah Bavani AR, Morid S. Impact of Climate Change on the Water Resources of Zayandeh Rud Basin. JWSS. Isfahan University of Technology. 2006; 9 (4) :17-28. [Persian]
13- Mozayyan M, Akhoond Ali AM, Massah Bavani AR, Radmanesh F, Zohrabi N. The Impact of Climate Change on Low Flows (Case Study: Sepid Dasht Sezar) Volume & Issue: Journal of irrigation science and engineering. 2015 ; Volume 38, Issue 2, Autumn. [Persian]
14-Abbaspour K.C., Faramarzi, M., Ghasemi, S.S. and Yang, H. 2009. Assessing the impact of climate change onwater resources in Iran. Water Resources Research. 45(10): p. W10434.
15-Croke, B. F. W. & Jakeman, A. J. (2004), A catchment moisture deficit module for the IHACRES rainfall-runoff model, Environmental Modelling & Software, 19, 1-5.
16-Chang، H. Jung I.W. 2010. Spatial and temporal changes in runoff caused by climate change in a complex largeriver basin in Oregon. Journal of Hydrology 388(3–4): p. 186-207.
17-Gosain A., Rao S., Basuray D. 2006. Climate change impact assessment on hydrology of Indian river basins. Current Science, 90(3):p. 346-353.
18-Hamlet, A.F. and Lettenmaier D.P. 2007. Effects of 20th century warming and climate variability on flood risk inthe western U.S. Water Resour. Res., 43(6): p. W06427.
19.Hadley, C.2006. Effect of climate change in the developing countries. UK Meteorological
Office.
20-Jakeman AJ, Hornberger GM (1993) How much complexity is warranted in a rainfall–runoff model? WaterResour Res 29(8):2637–2649.
21-Littlewood, I. G. (2002), Improved unit hydrograph characterisation of the daily flow regime (including low flows) for the River Teifi, Wales: towards better rainfall-streamflow models for regionalisation, Hydrology and Earth Sciences, 6 (5), 899-911.
22-Pruski F.F. Nearing M.A. 2002. Runoff and soil-loss responses to changes in precipitation: A computer simulation study. Journal of Soil and Water Conservation, 57(1): p. 7-16.
23-Roeckner, E. 2003. "The atmospheric general circulation model ECHAM5. Part I: Simulated climatology and comparison with observations". Report No.349, Max-Planck-Institute for Meteorology, Hamburg.
24-Semenov, M.A., Donatelli, M., Stratonovitch, P., Chatzidaki, E. and Baruth, B., 2010, ELPIS: a Dataset of Local-Scale Daily Climate Scenarios for Europe, Journal of Climate Researches, Vol. 1, No. 44, PP. 3–15.
25-Senatore A., Mendicino G., Smiatek G. Kunstmann H. 2011.Regional climate change projections and hydrological impact analysis for a Mediterranean basin in Southern Italy.Journal of Hydrology339:70-92.
26-Turley, Marianne, E. David Ford.2009. Definition and calculation of uncertainty in ecological process models. Ecological Modelling 220 (2009) 1968–1983. pp 1969-1983.
27-Ye, W., B. C. Bates, N. R. Viney, M. Sivapalan and A. J. Jakeman 1997, ‘Performance of conceptual rainfall-runoff models in low-yielding ephemeral catchments’, Water Resources Research, vol 33, pp 153-16.
28-Zarghami, M.Abdi, A., Babaeian, I., Hassanzadeh, Y. and Kanani, R. 2011. Impacts of climate change on runoffsin East Azerbaijan, Iran. Global and Planetary Change, 78(3–4): p. 137-146.
دوره 3، شماره 2
تیر 1395
صفحه 181-194
  • تاریخ دریافت: 13 شهریور 1395
  • تاریخ بازنگری: 20 آبان 1395
  • تاریخ پذیرش: 21 آبان 1395
  • تاریخ اولین انتشار: 21 آبان 1395
  • تاریخ انتشار: 01 تیر 1395