شناسایی مکان‏ های دارای پتانسیل استحصال آب باران حوضۀ آبخیز سراب صیدعلی الشتر با استفاده از دو روش NRCS- CN و سیستم پشتیبانی تصمیم‏ گیری (DSS) مبتنی بر GIS

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی آبخیزداری، دانشکدۀ کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه لرستان

2 استاد‏یار گروه مهندسی آبخیزداری، دانشکدۀ کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه لرستان

چکیده

جمع‏آوری رواناب برای به‌ حداقل‌رساندن تلفات و تقویت ذخایر آبی در حوضه‏های آبخیز‌ استفاده می‌شود. کشورهایی که مانند برخی مناطق ایران کمبود آب دارند، با توزیع نامناسب بارندگی مواجه‌اند. با گسترش مصرف منابع آبی، استفادۀ اصولی از رواناب به‌دست‌آمده از بارش می‏تواند در جهت رفع مشکل کمبود آب مؤثر واقع شود. به‏منظور برآورد رواناب در حوضه‏های آبخیز روش‏های تجربی و مدل‏های ریاضی مختلفی وجود دارد. یکی از این مدل‏ها، مدل شمارۀ منحنی (NRCS - CN) است که در تحقیق حاضر اساس تولید نقشۀ ارتفاع رواناب است. هدف از این تحقیق شناسایی مناطق دارای پتانسیل جمع‏آوری آب باران (برای تغذیۀ مصنوعی آبخوان به‌روش حوضچۀ تغذیه و ذخیرۀ سطحی به‌روش بانکت‌بندی و تراس‏بندی) در حوضۀ آبخیز سراب صید‌علی به‌روش (NRCS - CN) و DSS است. به این صورت که در محیط نرم‏افزار GIS بعد از تهیۀ نقشۀ رواناب، از 6 لایۀ اطلاعاتی دیگر شامل زمین‏شناسی، گسل، تراکم آبراهه‏ها، کاربری اراضی، بافت خاک و شیب و از 2 روش If و WOA به‌منظور وزن‌دهی، رتبه‌دهی و تلفیق 7 لایۀ موجود استفاده شد و از بین نقشه‏های نهایی به‌دست‌آمده از دو روش یادشده، نقشه‏های با صحت بیشتر انتخاب و با در‌نظر‌گرفتن مسائل اقتصادی – اجتماعی با 3 نقشۀ فاصله از اراضی آبی، اراضی دیم و مناطق مسکونی در قالب سیستم پشتیبانی تصمیم‏گیری (DSS) تلفیق شدند و نقشه‏های نهایی با عنوان نقشۀ مناطق مستعد تغذیۀ مصنوعی و نقشۀ مناطق مستعد ذخیرۀ سطحی آب باران به‌دست آمد.
 
 
 
 
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1.  

    1.  Akbarpoor A, Sadeghi Sh, Foroghifar H, Shahidi A. Comparison of Methods for collecting rain to help locate suitable areas for decision support system(DSS) on GIS. Geography and Development.1394; No(39): 147-164. [Persian].
    2. Nazarian S, NajafinejadA, ToraN. Evaluate the potential spatial collect surface water drainage system of Agh Emam Golestan State. Journal of Soil and Water. agriculturalsciences and technollogy.1392 ; volume 29 ; No 1 ; pages 1-11. [Persian].
    3. HosseinzadehM M. Estimated height and peak runoff rate of erosion is occurring in kajor area of north alborz. Journal of Scientific Research.Environmental Erosion Research. second year 1391;No 7 ; pages 1-15. [Persian].
    4. PanahiA, AlijaniB,MohammadiH. Evaluation of Curve Number Model (CN) In estimating runoff in the catchment ofMaderso Golestan State withGIS.Quarterly Journal of the Geological Environment. Fifth year 1390 ; No 14. [Persian].
    5. Thervati M, Rostami A, Kh F. Feasibility flooding in watershed of Leilan chai(maragheh) by CN method. Journal of land Scientific - geographical survey.eighth year 1390 ; No 32. [Persian].
    6. EshghizadehM,ToraN,SepehriA. Evaluate the location of suitable sites collect runoff water basin rich in potential(Case study : Gonabad Watershed). Journal of soil and water protection. 1389; seventeenth volume; No 2. [Persian].
    7. RameshtM H, Arab ameriM R. Biazieh Zoning catchment to ground waterArtificial recharge withAHPmethodand GIStechnique. Journal of Geography and Planning. 17 years No 45;pages69-96. [Persian].
    8.  MousaviF,ChitsazanM, MirzaeeE,ShabanM,Mohammadi BehzadH. Geomatics Conference and Exhibition 1388. [Persian].
    9.  MousaviF,ChitsazanM, MirzaeeE. Determine appropriate zones for groundwater recharge in south of izeh plain by use of GIS Remote sensing technology.Twelfth Congress of Geology of Iran. Ahvaz1387. [Persian].
    10. MahdaviR, Abedi KopaeeJ, RezaeeM, AbdolhosseiniM. Locate suitable sites for artificial feeding through GIS and RS; National Student Conference of soil and water; Shiraz University1383. [Persian].
    11. NooriB,ghayomianJ, Mohseni saraviM, Darvish sefatA A, FeizniaS. Determining appropriate areas for artificial recharge of groundwater by fed ponds method with use ofGIS. Iranian Journal of Natural Resources1383 ; No 3 ; pages 635-647. [Persian].
    12. EsmaeleA, AbdollahiKH. Watershed management and soil conservation, second edition, 1390. Mohaghegh Ardebili. [Persian].
    13. RoghaniM. Check the mechanical operation of watershed management in controlling runoffof zayandeh rood;Case study on heidari watershed. Journal of Irrigation & Water Engineering. 1391; No 7. [Persian].
    14. Winnaar G.De, Jewitt G P W, Horan M. A GIS-based approach for identifying potential runoff harvesting sites in the Thukela River basin, South Africa. Physics and Chemistry of the Earth. 2007; 32: 1058-1067.
    15.  Durga Rao K H V, Hariprasad V, Roy P S. A suitable site, In: Khurana, I. (ed.), Making water everybody’s business. Centre for Science and Environment, New Delhi. 2001; Pp: 243-245.
    16. Dovonce E. A physically based distributed hydrologic model. Master of Science thesis, the Pennsylvania state university. 2000.
    17. Selvam D, Farooq A Dar, Magesh.N S, Singaraja C, Venkatramanan S, Chung S Y. Application of remote sensing and GIS for delineating groundwater recharge potential zones of Kovilpatti Municipality, Tamil Nadu using IF technique.Earth Sci Inform. 2015; DOI 10.1007/s12145-015-0242-2.
    18. Senanayake I.P, Dissanayake D M D O K, Mayadunna B B, Weerasekera W L. An approach to delineate groundwater recharge potential sites in Ambalantota, Sri Lanka using GIS techniques. Geoscience Frontiers xxx (2015); 1-10.
    19. Kaliraj S, Chandrasekar N, Magesh N S. Evaluation of multiple environmental factors for site-specific groundwater recharge structures in the Vaigai River upper basin, Tamil Nadu, India, using GIS-based weighted overlay analysis. Environ Earth Sci (2015); 74:4355–4380.
    20. Govind P Sh, Mohite N M. Identification of groundwater rechargepotential zones for a watershed using remote sensing and GIS. International journal of geomatics and geosciences. 2014; Volume 4, No 3.
    21. Valliammai A, Balathanduytham K, Tamilmani D, Mayilswami, C.Identification of potential recharge zone ofthe selected watershed using RemoteSensing and GIS. International Journal of Scientific & Engineering Research, Volume 4, Issue 8, August-2013; ISSN 2229-5518.
    22. Weerasinghe H, Schneider U A, L¨ow A. Water harvest- and storage- location assessment model using GIS and remote sensing. 2011; Hydrology and Earth System Sciences Discussions.
    23. Ebrahimian M, Ainuddin Nuruddin A, Mohd Soom M A B, Sood A M. Application of NRCS-curve number method for runoff estimation in a mountainous watershed. 2010; Caspian Journal of Environmental Sciences.
    24. Ramakrishnan D, Bandyopadhyay A, Kusuma K N. SCS-CN and GIS-based approach for identifying potential water harvesting sites in the Kali Watershed, Mahi River Basin, India. Department of Earth Sciences, Indian Institute of Technology (IIT). 2009; Powai, Mumbai 400 076, India.
    25. Shaban A, Khawlie M, Abdallah C. Use of remote sensing and GIS to determine recharge potential zone:the case of Occidental, Lebanon. 2006; J. Hydrogeology 14:433-443.
    26. Mbilinyi, B. P., Tumbo, S.D., Mahoo, H.F., Mkiramwinyi, F.O (2007). GIS- based decision support system for identifying potential sites for rainwater harvesting, Physics and Chemistry of the Earth 32. 1074-1081.

     

دوره 3، شماره 2
تیر 1395
صفحه 279-291
  • تاریخ دریافت: 22 تیر 1395
  • تاریخ بازنگری: 24 مهر 1395
  • تاریخ پذیرش: 22 مهر 1395
  • تاریخ اولین انتشار: 22 مهر 1395
  • تاریخ انتشار: 01 تیر 1395