شبیه‌سازی رواناب ناشی از ذوب برف تحت سناریوهای تغییر اقلیم در حوضة ارمند

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری آب و هواشناسی، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه خوارزمی

2 استاد، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه خوارزمی

3 دانشیار، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه خوارزمی

4 استادیار، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه خوارزمی

چکیده

تغییر اقلیم مسئلة زیست‌محیطی بزرگی است زیرا فرایندهای ذوب یخچال‏ها و تراکم‏های برف به تغییر اقلیم حساس‌اند. هدف این پژوهش، پیش‌بینی تغییرات آتی در پارامترهای اقلیمی، تخمین تغییرات در سطح پوشش برف، و رواناب ذوب برف تحت سناریو‏های تغییر اقلیم در حوضة ارمند است. به‌منظور بررسی تأثیرات اقلیم بر بارش و دما در حوضة ارمند از سه مدل (NorESM1-M، IPSL-CM5A-LR و CSIRO-MK3.6.0) استفاده شد که تحت سناریو‏های RCP8.5, RCP4.5, RCP2.6اجرا شدند. دما و بارش در چهار دورة آتی (2021-2030، 2031- 2040، 2041-2050 و 2051-2060) تحت هر سه سناریو محاسبه شدند. همچنین برای تعیین سطح پوشش برف در حوضه از تصاویر روزانة پوشش برف MODIS (Mod10A1) استفاده شده است. ارتباط بین مساحت پوشش برف با دما و بارش مشاهده‌شده بررسی ‌و برای پیش‏بینی سطح پوشش برف در آینده استفاده شده است. نتایج نشان داد هر سه سناریوی RCP، افزایش دما و کاهش بارش و پوشش برف را پیش‏بینی می‏کنند. بررسی رواناب ذوب برف در دورة مشاهداتی (نوامبر 2000- می 2006) نشان داد حدود 7/47 درصد از رواناب سالانه در حوضه به ذوب برف مربوط است. بیشترین رواناب ذوب برف در طول فصل زمستان ایجاد شده است. سهم ذوب برف از مجموع آب تولید‌شده در طول پاییز و بهار به‌ترتیب 9/34 و 8/52 درصد است که انتظار می‏رود همراه با ذوب برف، رواناب در آینده حدود 12/0 متر مکعب بر ثانیه در هر سال کاهش یابد.
 
 

کلیدواژه‌ها


 
[1]. Carter JG, Gavan G, Connelly A, Guy S, Handley J, Kazmierczak A. Climate change and the city: Building capacity for urban adaptation. Progress in Planning. 2015; 95: 1–66.
[2].IPCC. Climate change. The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Stocker TF, Qin D, Plattner GK, Tignor M, Allen SK, Boschung J, Nauels A, Xia Y, Bex V, Midgley PM. (Eds.). Cambridge University Press. Cambridge. 2013.
[3]. Campbell JL, Driscoll CT, Pourmokhtarian A, Hayhoe K. Streamflow responses to past and projected future changes in climate at the Hubbard Brook Experimental Forest, New Hampshire, United States. Water Resour. Res. 2011; 47, W02514. http://dx.doi.org/10.1029/2010WR009438.
[4].Delghandi M, Moazenzadeh R, Investigating spatiotemporal variations of precipitation and temperature over Iran under climate change condition considering AOGCM models and emission scenarios uncertainty. Ecohydrology. 2017; 3(3): 321-331. [Persian]
[5]. Brown RD, Mote PW. The response of Northern Hemisphere snow cover to a changing climate. J. Clim. 2009; 22: 2124–2145.
[6]. Gleick PH. Regional hydrologic consequences of increases in atmospheric CO2 and other trace gases. Climatic Change. 1987; 10: 137–160.
[7]. Lettenmaier DP, Gan TY. Hydrologic sensitivities of the Sacramento-San Joaquin River Basin, California, to global warming. Water Resources Research. 1990; 26: 69–86.
[8]. Huss M, Farinotti D, Bauder A, Funk M. Modelling runoff from highly glacierized alpine drainage basins in a changing climate. Hydrol. Process. 2008; 22(19): 3888–3902.
[9]. Anderson B, Lawson W, Owens I. Response of Franz Josef Glacier Ka Roimata o Hine Hukatere to climate change. Global and Planetary Change. 2008; 63 (2–3): 23–30.
[10]. Kutuzov S, Shahgedanova M. Glacier retreat and climatic variability in the eastern Terskey-Alatoo, inner Tien Shan between the middle of the 19th century and beginning of the 21st century. Global and Planetary Change. 2009; 69: 59–70.
[11]. Bolch T. Climate change and glacier retreat in northern Tien Shan (Kazakhstan/ Kyrgyzstan) using remote sensing data. Global Planet. Change. 2007; 56: 1–12
[12]. Narama C, Shimamura Y, Nakayama D, Abdrakhmatov K. Recent changes of glacier coverage in the western Terskey-Alatoo range, Kyrgyz Republic, using Corona and Landsat. Ann. Glaciol. 2006; 43: 223–229.
[13]. Hagg W, Mayer C, Lambrecht A, Kriegel D, Azizov E. Glacier changes in the Big Naryn basin, Central Tian Shan. Global Planet. Change. 2013; 110: 40–50.
[14]. Zhang Y, Luo Y, Lin S. Quantifying future changes in glacier melt and river runoff in the headwaters of the Urumqi River, China. Environ Earth Sci. 2016; 75(770), DOI 10.1007/s12665-016-5563-z.
[15]. Akhtar M, Ahmad N, Booij MJ. The impact of climate change on the water resources of Hindukush Karakorum Himalaya region under different glacier coverage scenarios. J. Hydrol. 2008; 355 (1–4): 148–163.
[16]. Gan R, Luo Y, Zuo Q, Sun L. Effects of projected climate change on the glacier and runoff generation in the Naryn River Basin, Central Asia. Journal of Hydrology. 2015; 523: 240–251.
[17]. Massah AR, Morid S. Effects of climate change on Zayandeh Rud river flows. Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources. 2005; 4: 17- 27. [Persian]
[18]. Alizadeh A, Sayari N, Hesami Kermani MR, Bannayan Aval M, Farid Hossaini A. Assessment of Climate Change Potential Impacts on Agricultural Water Use and Water Resources of Kashaf rood basin. Journal of Water and Soil. 2010; 24 (4): 815- 835. [Persian]
[19]. Martinec J. Snowmelt-Runoff Model for stream flow forecasts, Nordic Hydrology. 1975; 6 (3):145–154.
[20]. Tahir AA, Chevallier P, Arnaud Y, Neppel L, Ahmad B. Modeling snowmelt-runoff under climate scenarios in the Hunza River basin, Karakoram Range, Northern Pakistan. Journal of Hydrology. 2011; 409: 104– 117.
[21]. WMO. Intercomparison of Models of Snowmelt Runoff. Operational Hydrology Report 23. World Meteorological Organization, Geneva, Switzerland. 1986.
[22]. Immerzeel WW, Droogers P, de Jong SM, Bierkens M. FP. Large-scale monitoring of snow cover and runoff simulation in Himalayan river basins using remote sensing, Remote Sensing of Environment. 2009; 113: 40–49, DOI:10.1016/j.rse.2008.08.010.
[23]. Taylor KE, Stouffer R.J, Meehl GA. an overview of CMIP5 and the experiment design, Bull. Am. Meteoral. Soc.2012: 93(4): 485-498, doi: 10.1175/BAMS- D-11-00094.1.
[24]. Marengo JA, Chou SC, Torres RR, Giarolla A, Alves LM, Lyra A. Climate change in central and South America: Recent trends, future projections, and impacts on regional agriculture. 2014.Working Paper No 73.
[25]. Van Vuuren DP, Edmonds J, Kainuma M, Riahi K, Thomson A, Hibbard K, et al. The representative concentration pathways: An overview. Climatic Change. 2011; 109: 5- 31.
[26]. Khadka D, S. Babel M, Shrestha S, Nitin K. Tripathi. Climate change impact on glacier and snow melt and runoff in Tamakoshi basin in the Hindu Kush Himalayan (HKH) region. Journal of Hydrology. 2014; 511: 49– 60.
[27]. Dashtbozorgi A, Alijani B, jafarpuor Z, shakiba AR. Simulating extreme temperature indices based on RCPs scenarios: the case of Khuzestan province. Journal of Geography and Environmental Hazards. 2016; 4(16): 105- 123. [Persian]
دوره 4، شماره 2
تیر 1396
صفحه 357-368
  • تاریخ دریافت: 25 دی 1395
  • تاریخ بازنگری: 13 اسفند 1395
  • تاریخ پذیرش: 25 اسفند 1395
  • تاریخ اولین انتشار: 01 تیر 1396
  • تاریخ انتشار: 01 تیر 1396