انتخاب بهترین استان در تولید سیب‏زمینی از طریق ارزیابی شاخص رد پای آب

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی اکوهیدرولوژی، دانشکدۀ علوم و فنون نوین دانشگاه تهران

2 استادیار دانشکدۀ علوم و فنون نوین دانشگاه تهران

3 دانشیار دانشکدۀ علوم و فنون نوین دانشگاه تهران

چکیده

رد پای آب به‌عنوان شاخصی برای تخصیص منابع آب شیرین تعریف شده است که بینش ارزشمندی دربارۀ آثار محیط ‏زیستی تولید یک محصول ارائه می‌کند. هدف از انجام این پژوهش، تعیین مناسب‏ترین استان کشور برای تولید محصول سیب‏زمینی از جنبۀ مصرف آب شیرین بوده است که بدین‌منظور از شاخص رد پای آب استفاده شد. برای دستیابی به این هدف، ابتدا اطلاعات مربوط به سطح برداشت، تولید و عملکرد محصول در استان‏های اصلی تولیدکننده برای سال زراعی 1393‌ـ 1394 جمع‏آوری شد. سپس برای محاسبۀ رد پای آب در هر استان، اطلاعاتی نظیر نیاز آبی محصول و بارش مؤثر به تفکیک استان جمع‏آوری و در نهایت اجزای رد پای آب محاسبه شد. نتایج پژوهش نشان داد به‌ترتیب رد پای آب سبز، آبی و خاکستری بیشترین سهم را در تولید سیب‏زمینی همۀ استان‏ها به خود اختصاص دادند. با توجه به رد پای آب کل محاسبه‌شده، استان همدان بهترین منطقه برای کاشت سیب‏زمینی و استان سمنان نامناسب‏ترین منطقه از دیدگاه شاخص یادشده شناخته شدند. میانگین رد پای آب تولید سیب‏زمینی در سطح کشور نزدیک به 527 مترمکعب بر تن محاسبه شد. با توجه به شاخص رد پای آب و مقدار تولید محصول در هر استان، مشخص شد که در سال زراعی مطالعه‌شده، استان همدان با مصرف 338 میلیون مترمکعب و استان خراسان شمالی با مصرف 18 میلیون مترمکعب آب، به‌ترتیب بیشترین و کمترین مقدار از منابع آبی خود را به تولید این محصول کشاورزی اختصاص داده‏اند.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


 
[1]. Torriani D, Calanca P, Lips M, Amman, H, Beniston M, Fuhrer J. Regional assessment of climate change impacts on maize productivity and associated production risk in Switzerland. Reg. Environ. Change. 2007; 7(3): 209–221.
[2]. Bocchiola D, Nana E, Soncini A. Impact of climate change scenarios on crop yield and water footprint of maize in the Po valley of Italy. Agric. Water Manag. 2013; 116(1): 50–61.
[3]. Supit I, van Diepen CA, Dewit AJW, Kabat P, Baruth B, Ludwig F. Recent changes in the climatic yield potential of various crops in Europe. Agric. Syst. 2010; 103(7): 683–694.
[4]. Fader M, Gerten D, Thammer M, Lotze-Campen H, Lucht W, Cramer W. Internal and external green–blue agricultural water footprints of nations, and related water and land savings through trade. Hydrol. Earth Syst. Sci. 2011; 15(4): 1641–1660.
[5]. Palazzoli I, Maskey S, Uhlenbrook S, Nana E, Bocchiola D. Impact of prospective climate change on water resources and crop yields in the Indrawati basin, Nepal. Agric. Syst. 2015; 133(8): 143–157.
[6]. Herath I, Green S, Horne D, Singh R, Clothier B. Quantifying and reducing the water footprint of rain-fed potato production Part I: Measuring the net use of blue and green water. J. Clean. Prod. 2014; 81(15): 111–119.
[7]. Cucek L, Klemes JJ, Kravanja Z. A review of footprint analysis tools for monitoring impacts on sustainability. J. Clean. Prod. 2012; 34(6): 9–20.
[8]. Hoekstra AY. Virtual Water Trade: Proceedings of the international expert meeting on virtual water trade, Delft, The Netherlands, 12-13 December 2002. UNESCO-IHE, Delft, The Netherlands. Value of Water Research Report Series. 2003; No. 12.
[9]. Mekonnen MM, Hoekstra AY. The green, blue and grey water footprint of crops and derived crop products. Hydrol. Earth Syst. Sci. 2011; 15(4): 1577–1600.
[10]. Yuhang W, Deshan T, Ding Y, Agoramoorthy, G. Incorporating water consumption into crop water footprint: A case study of China's south–north water diversion project. Sci. Total Environ. 2016. 545(14): 601–608.
[11]. Hoekstra AY. Water scarcity challenges to business. Nat. Clim. Change. 2014; 4(7): 318–320.
[12]. Zhuo L, Mekonnen, MM, Hokestra AY, Wada Y. Inter- and intra-annual variation of water footprint of crops and blue water scarcity in the Yellow River basin (1961–2009). Adv. Water Resour. 2016; 87(11): 29–41.
[13]. Chukalla AD, Krol MS, Hoekstra AY. Green and blue water footprint reduction in irrigated agriculture: effect of irrigation techniques, irrigation strategies and mulching. Hydrol. Earth Syst. Sci. 2015; 19(3): 4877–4891
[14]. Mekonnen MM, Hoekstra AY. The green, blue and grey water footprint of crops and derived crop products. Hydrol. Earth Syst. Sci. 2011; 15(3): 1577–1600.
[15]. Lu Y, Zhang X, Chen S, Shao L, Sun H. Changes in water use efficiency and water footprint in grain production over the past 35 years: a case study in the North China Plain. J. Clean. Prod. 2016. 116(17): 71–79.
[16]. Ababaei B, Ramezani Etedali, H. Water footprint assessment of main cereals in Iran. Agric. Water Manag. 2017; 179(21): 401-411.
[17]. Schyns JF, Hoekstra AY. The added value of water footprint assessment for national water policy: A Case Study for Morocco. Plos One. 2014; 9(6): 1–14.
[18]. Ministry of Agriculture, Agricultural statistics of crop productions for 2014-2015 crop year. Ministry of Agriculture Publication. Vol.1. 2015; 163p. [In Persian]
[19]. Hoekstra AY, Chapagain AK. Globalization of water: Sharing the planet’s freshwater resources. Blackwell Publishing, Oxford, UK; 2008.
[20]. Hoekstra AY, Chapagain AK, Aldaya MM, Mekonnen MM. Water footprint manual: State of the Art 2009. Water Footprint Network, Enschede, The Netherlands; 2009.
[21]. Hoekstra AY, Chapagain AK, Aldaya MM, Mekonnen MM. The water footprint assessment manual: Setting the global standard. Earth scan, London, UK; 2011.
[22]. Ministry of Agriculture, Costs of agricultural productions. Ministry of Agriculture Publication. 2014; 73p. [In Persian]
[23]. Ministry of Agriculture, Agricultural statistics of water and soil resources. Ministry of Agriculture Publication. Vol. 2. 2015; 73p. [In Persian]
[24]. Chapagain AK, Hoekstra AY, Savenije HHG. Water saving through international trade of agricultural products. Hydrol. Earth Syst. Sci. 2006; 10(4): 455–468
[25]. Prasad R, Hochmuth GJ, Boote KJ. Estimation of nitrogen pools in irrigated potato production on sandy soil using the model SUBSTOR. Plos One. 2015; 10(1): 0–20.
[26]. Rodriguez CI, Ruiz de Galarreta VA, Kruse EE. Analysis of water footprint of potato production in the Pampean region of Argentina. J. Clean. Prod. 2015; 90(4): 91–96.
[27]. Huang J, Zhang H, Tong W, Chen F. The impact of local crops consumption on the water resources in Beijing. J. Clean. Prod. 2012; 21(1): 45–50.
دوره 4، شماره 2
تیر 1396
صفحه 523-532
  • تاریخ دریافت: 10 دی 1395
  • تاریخ بازنگری: 03 اردیبهشت 1396
  • تاریخ پذیرش: 26 اسفند 1395
  • تاریخ اولین انتشار: 01 تیر 1396
  • تاریخ انتشار: 01 تیر 1396