بررسی تأثیر تغییر اقلیم بر رواناب و بیلان آب حوضۀ آبریز سد لتیان با استفاده از مدلSWAT

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد منابع آب، گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران‌

2 استادیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران‌

3 دانشیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران‌

چکیده

تغییرات اقلیمی می‏تواند تهدید بزرگی برای تنوع زیستی و یکپارچگی اکوسیستم‏ها‏ باشد. از این‏رو، ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ رﻓﺘﺎر ﻫﯿﺪروﻟﻮژﯾﮑﯽ ﺣﻮضهﻫﺎی آبخیز برای حفاظت و بازسازی اکوسیستم‏ها ضروری است. حوضۀ آبخیز سد لتیان به‏عنوان یکی از حوضه‏های کوهستانی کشور با وسعت تقریبی 710 کیلومترمربع در شمال شرق تهران و در غرب شهرستان دماوند واقع شده است. در پژوهش حاضر، برای ارزیابی رواناب و بیلان آبی بر اثر تغییرات اقلیمی، از مدل هیدرولوژیکی نیمه‏توزیعی SWAT براساس داده‏های جمع‏آوری‌شده طی سال‏های 1988ـ 2014 استفاده شده است. با توجه به ‏دقت زیاد مدل‌های سری CMIP5، خروجی‏های این مدل‏ها تحت دو سناریوی RCP2.6 و RCP8.5 برای آیندۀ نزدیک با استفاده از مدل اقلیمی LARS-WG به مدل وارد شد. نتایج شبیه‏سازی اقلیمی برای دورۀ 2021-2050 میلادی نشان داد میانگین دما با در نظر گرفتن سناریوی خوش‏بینانۀ RCP2.6، به‏طور متوسط  C°75/0 و در سناریوی بدبینانۀ RCP8.5،C° 45/1 افزایش خواهد یافت. همچنین، نتایج کاهش 2 درصدی بارش در سناریوی RCP8.5 و 5 درصدی بارش در سناریوی RCP2.6 را نشان داد. نتایج رواناب نیز بیانگر بیشترین تغییرات رواناب طی دورۀ آینده، در ماه می با 4/2 مترمکعب بر ثانیه کاهش و در ماه آوریل با 49/1 مترمکعب بر ثانیه افزایش در سناریوی خوش‏بینانه است. بیشترین کاهش رواناب نیز در سناریوی بدبینانۀ RCP8.5 در ماه‏های می و ژوئن پیش‏بینی شده که می‏تواند آثار بسیار بدی روی مقادیر آب ذخیره‌شده در مخزن سد تا شروع بارندگی‏های مجدد داشته باشد. میزان تبخیر و تعرق واقعی متوسط سالانه در سناریوی خوش‏بینانه با 3 میلی‏متر افزایش و در سناریوی بدبینانه با 8 میلی‏متر افزایش، تأثیر منفی روی منابع آب قابل‏ دسترس در حوضۀ آبریز خواهد گذاشت. نتایج تحقیق حاضر بر ضرورت اعمال سیاست‏های مناسب به‏منظور سازگاری تغییرات اقلیمی مبتنی بر اکوسیستم‏ها در مدیریت حوضۀ آبریز لتیان تأکید می‏کند.

کلیدواژه‌ها


[1]. Thomas CD, Bodsworth EJ, Wilson RJ, Simmons AD, Davies ZG, Musche M, et al. Extinction risk from climate change. journal of Nature. 2004;427(8):145–148.
[2]. kelanki m, karandish f. Forecasting the long-term effects of climate change on climatic components in the region wet. journal of Water and Irrigation Engineering. 2015;20(5):131-148.]Persian[
[3]. IPCC. Summary for policymakers. In: Field CB, Barros VR, Dokken DJ, Mach KJ, astrandrea MD, Bilir TE, et al, editor. Climate Change Impacts, Adaptation, and Vulnerability, Part A: Global and Sectoral Aspects. Contribution of Working Group II to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. 5th ed. United Kingdom and NewYork USA: Cambridge University Press, 2014.p.1-32.
[4]. Moriasi DN, Arnold JG, Van Liew MW, Bingner RL, Harmel RD, Veith TL. Model evaluation guidelines for systematic quantification of accuracy in watershed simulations. journal of American Society of Agricultural and Biological Engineers. 2007;50(3):885–900.
[5]. Nasiri A, Koocheki M, Kamali A, Shahandeh H. Potential Impacts of Climate Change on Agroclimatic Indicators in Iran. journal of Arid Land Research and Management. 2006;33(8):626–632.
[6]. Abbott MB, Bathurst JC, Cunge JA, Connell PE, Rasmussen J. An introduction to the European Hydrological System-Systeme Hydrologique Europeen, “SHE”, 1: History and philosophy of a physically-based, distributed modelling system. Jounral of Hydrology. 1986;87(1-2):45–59.
[7]. Beven K, Lamb R, Quinn P, Romanowicz R, Freer J. TOPMODEL. In: Singh VP, editor. Computer models of watershed hydrology. 1th ed. Colorado Usa: Water resourse publications. 1995.p. 627–668.
[8]. Kite GW. The SLURP model. In: Singh VP, editor. Computer models of watershed hydrology. 1th ed. Colorado Usa: Water resourse publications. 1995.p. 521–562.
[9]. Arnold JG, Srinivasan R, Muttiah RS, Williams JR. Large area hydrologic modelling and assessmentpart model development. Jounral Water Resourse As. 1998;34(1):73–89.
[10].            Neitsch SL, Arnold JG, Kiniry JR, Williams JR. Soil and Water Assessment Tool Theoretical Documentation Version 2009. Texas Water Resources Institute. 2011; Report 406.
[11].            Narsimlu B, Gosain AK, Chahar BR. Assessment of future climate change impacts on water resources of upper sind river basin, India using SWAT model. Jounral of Water Resourse Management. 2013;27(10):3647–3662.
[12].            Ratna A, Ratna S, Shrestha A, Maharjan S. Climate change impact assessment on the hydrological regime of the Kaligandaki Basin. Nepal Science of the Total Environment. 2018;625 837–848.
 
[13].            MehriziSH, Khoorani A, Bazrafshan J, Bazrafshan O. Assessment of future runoff trends under multiple climate change scenarios in the Gamasiab river basin. journal of Ecohydrology. 2018;5(3):777-789. ]Persian[
[14].            Sayahi S, Shahbazi A, Khademi KH. Prediction of the effect of climate change on the monthly runoff of the basin Dez using IHACRES. Journal of Water Science Engineering. 2016;15(7): 7-18.
[15].            Abbaspour KC, Rouholahnejad E, Vaghefi S, Srinivasan R, Yang H, Kløve BA. continental-scale hydrology and water quality
model for Europe calibration and uncertainty of a high-resolution largescale SWAT model. Jounral of Hydrology. 2015; 524:733–752.
[16].            Massah Bavani A, Morid S. Study effects of climare change on zayande rood discharge. Journal of Water and Soil Science. 2006; 4:17-27. ]Persian[
[17].            Abbaspour KC. SWAT-CUP: SWAT Calibration and Uncertainty Programs –A User Manual. Department of Systems Analysis. Integrated Assessment and Modelling. Swiss Federal Institute of Aquatic Science and Technology. 2015;100pp.
دوره 7، شماره 1
فروردین 1399
صفحه 17-28
  • تاریخ دریافت: 14 خرداد 1398
  • تاریخ بازنگری: 28 آذر 1398
  • تاریخ پذیرش: 28 آذر 1398
  • تاریخ اولین انتشار: 01 فروردین 1399
  • تاریخ انتشار: 01 فروردین 1399