اثر قیمت‌گذاری آب کشاورزی بر پایداری منابع آن (مطالعۀ موردی: استان کهگیلویه و بویراحمد)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 مربی اقتصاد کشاورزی دانشگاه پیام نور، ایران و دانشجوی دکترای دانشگاه زابل

2 استادیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه زابل، ایران

چکیده

بیشترین مصرف آب در مصارف کشاورزی و آبیاری مزارع است که حدود 70 درصد از کل آب شیرین جهان را در بر می‏گیرد. به دلیل رشد سریع جمعیت، افزایش شهرنشینی و همچنین تغییرات اقلیمی، منابع آب در سراسر جهان کمیاب شده است. در پژوهش حاضر آثار بالقوۀ قیمت‏گذاری آب بر افزایش کارایی، بهبود عدالت و انصاف در تخصیص آب و پایداری منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی بررسی شده است. داده‏های مورد نیاز تحقیق از طریق پرسشنامه و مصاحبۀ حضوری با کشاورزان مناطق مختلفی که کشاورزان در آن ناحیه به صورت تعرفه هزینه‏های مربوط به آبیاری را پرداخت می‏کنند، جمع‏آوری شد. نتایج نشان داد برای مزارع تولیدی، از بین 139 مزرعه، تعداد 14 مزرعه در مصرف آب به صورت کاملاً کارا عمل کرده و مقدار آب اضافی مصرف‌شده برای این تعداد از مزارع برابر صفر است. نتایج به‌دست‌آمده از تخمین آب اضافی دامداری نشان می‏دهد از بین 112 دامدار، فقط 19 دامدار مصارف آب کاملاً کارا داشته‏اند و آب اضافی مصرف نکرده‏اند. نتایج به‌دست‌آمده از تخمین آب اضافی باغداران نشان می‏دهد از بین 112 باغدار، فقط 16 باغدار مصرف آب کاملاً کارا داشته‏اند و آب اضافی مصرف نکرده‏اند. نتایج شاخص پایداری نشان داد اگر کشاورزان و دامداران در مصرف آب بهینه‏تر عمل کنند و هدررفت آب را کاهش دهند، شاخص پایداری برای آنها افزایش می‏یابد. نتایج الگوی VAR نشان‌دهندۀ بردار تعادلی بود که این بردار رابطۀ تعادلی بلندمدت بین سیاست قیمت‏گذاری و تولیدات بخش کشاورزی را نشان می‌دهد. به بیانی دیگر، نتایج به‌وضوح گویای آن است که سیاست قیمت‏گذاری آب سبب افزایش تولیدات کشاورزی در واحدهای مورد مطالعه شده است.

کلیدواژه‌ها


[1]. Azimi Far, S., Zare Mehrjardi, M., Mehrabi Besharabadi, H., Investigation of sustainability of water resources in quchan city using fractional planning approach, Agricultural Scince and Sustanable Production Journal, 2013, 23, (3), pp.1-11. [Persian]
[2]. Bilali, H., Investigating the Impact of Price and Agricultural Policies on Groundwater Conservation, Case Study: Bahar Plain. PhD Thesis in Agricultural Economics Tarbiat Modarres University, 2010. [Persian]
[3]. Bagheri, M., Mohammadi, H., Nouri, Gh., and Mir, B., Determinants of Sustainable Use of Water Resources. Journal of Environmental Science and Technology, 2013, 15 (1). pp. 64-52. [Persian]
[4]. Alizadeh, A. Principles of Applied Hydrology, Edition 16, Imam Reza University, Mashhad, 2003.
[5]. Najafi Alamdarloo, H., Ahmadian, M., Khalilian, P.,Economic Evaluation of Groundwater Pricing Policy in Varamin Plain, Journal of Agricultural Economics Research, Volume 5 Fall 2013 Issue 3, pp. 154-137. [Persian]
[6]. Jalil Piran, H., The Role of Water Pricing in Agriculture on Water Resources Balance, Journal of Economic Issues and Policies, 2012, No. 2, pp. 128-119. [Persian]
[7]. Gallego-Ayala, J. Selecting irrigation water pricing alternatives using a multi-methodological approach, Mathematical and Computer Modelling, 2012, Vol.55 No.3–4, pp. 861–883
[8]. Karabinakis, E., Clark, S., Poon, E., Abbett, E. and Nandagopal, S. Water resources: agricultural and environmental issues. BioScience, 2004, 54(10), pp. 909-918.
دوره 7، شماره 1
فروردین 1399
صفحه 195-207
  • تاریخ دریافت: 15 شهریور 1398
  • تاریخ بازنگری: 19 اسفند 1398
  • تاریخ پذیرش: 19 اسفند 1398
  • تاریخ اولین انتشار: 01 فروردین 1399
  • تاریخ انتشار: 01 فروردین 1399