ارزیابی رفتار خودپالایی رودخانه ‏ها با استفاده از مدل‌سازی تک‏ بعدی عددی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 ریاست پژوهشکدۀ محیط‏ های خشک، استادیار گروه مهندسی عمران، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

2 دانش‏ آموختۀ کارشناسی ارشد مهندسی عمران آب و سازه‏ های هیدرولیکی و عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

3 استادیار گروه مهندسی عمران، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

چکیده

با توجه به رشد آلودگی آب‏های سطحی، تحقیق پیش رو در نظر دارد با به‏کارگیری مدل‌سازی عددی، رفتار خودپالایی و حذف آلاینده در رودخانه‏ها را ارزیابی کند. در تحقیق پیش رو با استفاده از داده‏ها و اطلاعات ثبت و برداشت ‏شده در رودخانۀ کارده به‏عنوان یک منبع در تأمین آب شرب شهر مشهد، به بررسی فرایند‏های پایش رودخانه‏ای با استفاده از مدل عددی MIKE11 پرداخته‏ شده است. در این مدل شرایط مرزی شامل دبی، آلودگی (Ecoli)‌ و رقوم سطح آب بوده که از طریق اندازه‏گیری و نمونه‏برداری‏های صحرایی تعریف شد. اندازه‏گیری در دو بازۀ زمانی؛ یکی در فروردین ۱۳۹۳ (‌معرف فصل پر‌آب سال) و دیگری در مردادماه ۱۳۹۳ (معرف فصل کم‌آب سال) با اخذ ۱۲ نمونه از آب رودخانه کارده، انجام ‏شده است. نتایج تحقیق حاضر نشان می‏دهد ضریب زبری مانینگ با کمک کالیبراسیون مدل هیدرولیکی در بازۀ بررسی‌شده برابر با 058/0 به دست آمد و ضریب زوال رودخانه برای پارامتر Ecoli در فصل گرما با فاکتور پخش 20 و توان ضریب پخش 5/0 برابر با 08/0 و در فصل سرما با فاکتور پخش 5 و توان ضریب پخش 2 برابر با 207/0 است. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، تأثیر ضریب مانینگ در برآورد آلودگی ۹۰ درصد و سهم پارامترهای دیگر درمجموع ۱۰ درصد است. به‏منظور کالیبراسیون مدل از آنالیز حساسیت استفاده شد که از آنالیز حساسیت یادشده نتیجه می‏شود که ضریب مانینگ ‌تأثیر زیادی بر مدل‌سازی پخش و انتقال آلودگی دارد.

کلیدواژه‌ها


[1].   Baffaut C. Upper Shoal Creek Watershed Water Quality Analysi. FAPRI-UMC Report 01-04, Food & Agricultural Policy Research Institute FAPRI, University of Missouri. 2004:26.
[2].  Gibson C.J. Bacterial Loadings Watershed Model in Copano Bay, Master of Science in Engineering Thesis, University of Texas at Austin, USA. 2006
[3].  Miller A. Total Maximum Daily Load Development for Fecal Coliform Bacteria Lower Saluda River and Tributaries Stations: Lower Saluda S-149, Twelve Mile Creek S-294, Kinley Creek S-260. South Carolina Department of Health and Environmental Control.2004.
[4].  Neitsch S.L, Arnold J.G, Kiniry J.R, Srinivasan R, Williams J.R. Soil and Water Assessment Tool Input/Output File Documentation. Version 2005. Texas: Texas Agricultral Experiment and services; 2004.
[5].  Babakhani Z, Sarai Tabrizi M, Babazadeh H. Determination of river self-purification capacity using Qual2kw mode case study: divandare river. Ecohydrology. 2019; 6(3):673-684. [Persian]
 
[6].  M.Y, Semenov Y.M, Silaev A.V, Begunova L.A. Assessing the Self-Purification Capacity of Surface Waters in Lake Baikal Watershed. Water. 2019; 11(7):1505.
[7].  Hosseini H. Study of self-purification and quality using Qual2kw and WQI. Journal of Wetland Ecobiology. 2019; 11(41):41-60. [Persian]
[8].  Beaudeau P, Tousset N, Bruchon F, Lefevre M, Taylor H.D. In Situ Measurement and Statistical Modeling of Escherichia Coli in Small Rivers. Water research. 2002; 35:13.
[9].  Benham B.L, Baffaut C, Zeckoski R.W, Brannan K.M, Soupir M.L, Habersack M.J. Modeling Bacteria Fate and Transport in Watersheds to Support TMDL. Transactions of the ASABE.2006; 49:987-1002.
[10].            P.B. SWAT bacteria sub-model evaluation and application. Doctorial Dissertation. Kansas State University, Department of Biological and Agricultural Engineering.2007.
[11].            Kyeongsik R. Fecal Coliform TMDL for Crane Creek, WBIDs and 3085A. Bureau of Watershed Management, Florida Department of Environmental Protection.2008:14.
[12].            Brissaud F. Hydrodynamic Behaviour and Faecal Coliform Removal in a Maturation Pond. Water Science and Technology.2006; 42:119-126.
[13].            Sarikaya H.Z, Saatci A.M. Bacteria die-off in waste stabilizationponds. Journal of Environmental Engineering. 1987; 113:366-382.
[14].            Ansari pour Ah, Ebrahimi k, Omid Mh. A mathematical model for river flow assimilation: A case study of pasikhan River, Iran. Journal of agricultural engineering research. 2013; 14(2):31-42. [Persian]
[15].            Vanaei A, Marofi S. Investigation Self-purification and simulation of nitrogen and phosphorus changes along the Abbas Abad River of Hamedan using QUAL2KW. Journal of Irrigation and Water Engineering. 2018; 8(31):172-186. [Persian]
[16].            Dolatabadi Farahani N, Taheri Shahraiyni H, Nasseri M, Ghasemi, M. Water quality and quantity modelling in Bahmanshir River and its channels. Journal of Environmental Science and Technology.2017; 19(5): 53-66.
[17].            Babakhani Z, Sarai Tabrizi M, Babazadeh, H. Determination of River Self-Purification Capacity Using Qual2kw Mode Case Study: Divandare River. Iranian journal of Ecohydrology, 2019; 6(3): 673-684. [Persian]
[18].            Hoseini Y. Study the self purification Capacity and Water quality of Qarahsoo River Using Qual2kw and NSFWQI Models. Wetland Ecobiology. 2019; 11 (3): 41-60. [Persian]
[19].            Abu-Ashour J, Joy M.D, Lee H, Whiteley H.R, and Zelin S. Transport of Microorganisms through Soil. Journal of Water, Air and soil Pollution. 1994; 75:141-158.
[20].            Yi Y, Tang C, Yang Z, Zhang S, Zhang C. A One-Dimensional Hydrodynamic and Water Quality Model for a Water Transfer Project with Multihydraulic Structures.Mathematical Problems in Engineering. 2017; 1-11.
[21].            Ghezelsofloo A.A, Farokhzad M. Fundamentals of river geomorphology. Islamic Azad University, Mashhad Branch. 2017. [Persian]
[23].            Ghezelsofloo A.A. Study of self-purification of Kardeh River in Mashhad, Iran. Research project report. Regional Water Company of Khorasan razavi.2015. [Persian]
[24].            Mahjoubi R, Hassanpour Sedghi M, Vaezi-hir A, Mazaheri, N. Concentration of Heavy and toxic metals in downstream of Sungun Mine dumping site and the role of lime bed of the river in the attenuation of the pollutants. Iranian journal of Ecohydrology. 2020; 7(3):743-756. [Persian]
[25].            Sargholzaei S, Frashi A, Safari O. Evaluation of ecosystem health using bio-integration index (B-IBI) (Case study: Kardeh River). 14th National Conference on Watershed Management Science and Engineering of Iran. 2019. [Persian]
[26].            Heydarizad M, Mohammadzadeh H. Investigation of Seasonal and Spatial Variation of Hydrochemical Parameters in Karde River (North of Mashhad). Journal of Water and Soil. 2012; 26(5):1161-1170. [Persian]
[27].            Mahmoodi M, Sadegi H, Abassi AA. Study of manning coefficient in a range Kardeh River. National conference on watershed management, sciences and engineering of Iran (watershed manangment). Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj. 2010. [Persian]
[28].            Eftekhari M, Moharamkhani P. Introduction to the hydrology of karst areas. First Edition. Tehran: Salehiyan; 2019. [Persian]
دوره 8، شماره 1
فروردین 1400
صفحه 29-43
  • تاریخ دریافت: 16 مرداد 1399
  • تاریخ بازنگری: 10 دی 1399
  • تاریخ پذیرش: 10 دی 1399
  • تاریخ اولین انتشار: 18 اسفند 1399
  • تاریخ انتشار: 01 فروردین 1400