بررسی کارایی مدل حداکثر آنتروپی در پتانسیل‌سنجی مناطق مستعد به خشکسالی هیدرولوژیک منابع آب زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت جیرفت)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه یزد-یزد-ایران

2 گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد

3 گروه مهندسی طبیعت، دانشکده مهندسی منابع طبیعی، دانشگاه جیرفت، جیرفت

10.22059/ije.2024.366730.1766

چکیده

خشکسالی، یکی از بلایای طبیعی است که ممکن است در هر اقلیمی رخ دهد. در دهه‌های اخیر، کشور ایران به‌طور پیاپی تحت تأثیر خشکسالی‌های شدید و گسترده قرار داشته و آثار زیان‌باری بر بخش‌های مختلف اقتصادی از جمله منابع آب کشور تحمیل کرده است. یکی از نیاز‌های رشد و توسعه هر کشور آب است. از طرفی با عنایت به نبود جریانات آب سطحی دائمی و یا حتی فصلی مهم در بسیاری از دشت‌های کشور، یکی از مهم‌ترین منابع برداشت آب، استفاده از ذخایر آب زیر‌زمینی است. بنابراین بررسی وضعیت این منابع و تعیین عوامل اثر‌گذار بر روی آن‌ها از اهمیت شایانی برخوردار است. در این پژوهش سعی شده است مناطقی که در معرض خشکسالی شدید آب زیر‌زمینی قرار دارند شناسایی شوند و میزان تاثیر عوامل موثر بر خشکسالی آب‌های زیر‌زمینی با استفاده از مدل حداکثر آنتروپی و با بهره‌گیری از نرم افزار MaxEnt در حوضه آبخیز دشت جیرفت مشخص شود. برای اجرای مدل حداکثر آنتروپی از 70 درصد داده‌ها برای آموزش مدل و 30 درصد برای آزمون مدل استفاده شد. نتایج این مطالعه براساس آزمون جکنایف نشان داد که مهم‌ترین فاکتور‌های تاثیر‌گذار بر خشکسالی آب‌های زیر‌زمینی، ارتفاع، فاصله از رودخانه و رطوبت سطح خاک می‌باشند و مدل بیشترین حساسیت را نسبت به این پارامتر‌ها نشان داد. هم‌چنین نتایج نشان داد که مدل دقت قابل قبولی در شناسایی خشکسالی آب زیر‌زمینی دارد به‌طوری که دقت مدل 76/0 برآورد گردید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


دوره 11، شماره 1
فروردین 1403
صفحه 105-124
  • تاریخ دریافت: 23 آبان 1402
  • تاریخ بازنگری: 01 اسفند 1402
  • تاریخ پذیرش: 23 اسفند 1402
  • تاریخ اولین انتشار: 01 فروردین 1403
  • تاریخ انتشار: 01 فروردین 1403