ارائۀ روشی جدید به‌منظور ارزیابی آسیب‏ پذیری آبخوان دشت‏ مغان برمبنای ترکیب روش ‏های دراستیک، سینتکس و اس ‏آی.

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد زمین‌شناسی زیست‌محیطی، دانشکدۀ علوم طبیعی، دانشگاه تبریز

2 استادیار گروه علوم زمین، دانشکدۀ علوم طبیعی، دانشگاه تبریز

3 گروه مهندسی عمران، دانشکدۀ فنی و مهندسی، دانشگاه مراغه

4 استادیار گروه زمین‌شناسی، دانشکدۀ علوم، دانشگاه ارومیه

چکیده

رشد روزافزون جمعیت سبب افزایش‏ فعالیت‏های انسانی از جمله فعالیت‌های کشاورزی و صنعتی شده و افزایش این فعالیت‏ها و استفادۀ بی‏رویه از کود‏ها، آفت‏کش‏ها و حشره‏کش‏ها، موجب آلودگی خاک و آب‏های زیرزمینی شده است. در این میان ارزیابی آسیب‏پذیری می‏تواند تأثیر بسزایی در مدیریت فعالیت‌های آلاینده داشته باشد. در این پژوهش روش جدیدی برای ارزیابی آسیب‏پذیری دشت مغان به‌عنوان اصلی‏ترین تأمین‌کنندۀ تولیدات کشاورزی و دامپروری استان اردبیل، ارائه شده است. این روش از ترکیب وزن‌دار سه روش رایج ارزیابی آسیب‏پذیری آب‌های زیرزمینی DRASTIC، SINTACS و SI بهره می‏برد. مقایسۀ نتایج به‌دست‌آمده از روش‏ پیشنهادی با داده‏های میدانی غلظت نیترات که از 21 حلقه چاه در محدودۀ مطالعاتی در پاییز 1394 نمونه‏برداری شده است، نشان می‏دهد روش پیشنهادی شاخص همبستگی بیشتری نسبت به دیگر روش‏های DRASTIC، SINTACS و SI دارد. براساس این نتایج در روش پیشنهادی 41، 46 و 13 درصد از آبخوان دشت مغان به‌ترتیب در مناطق با آسیب‌پذیری کم، متوسط و زیاد واقع شده است. روش‌شناسی ارائه‌شده در این تحقیق می‏تواند برای ارزیابی آسیب‏پذیری سایر آبخوان‌ها نیز استفاده شود.
 
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


 
1- Maarofi S, Soleymani S, Ghobadi M, Rahimi Gh, Maarofi H. Malayer aquifer vulnerability assessment using models DRASTIC, SI and SINTACS. Soil and Water Research Journal.2011:19(3).[ Persian]
2- Vrba J A, and Zaporozec A. Guidebook on Mapping Groundwater Vulnerability. International Contribution for Hydrogeology. Hannover, Germany. 1994: 131 p.
3- Rangzan K, Firuzabadi P, Mirzaee L, and Alijani F. Interpolation varamin plain aquifer vulnerability by the DRASTIC models, experimental evaluation of unsaturated region in GIS environment. Iranian Geology Journal. 2008; 6: 21-32. [Persian].
4- Aller L, Bennet T, Leher JH, Petty RJ, Hackett G. DRASTIC: A Standardized system for evaluating groundwater pollution potential using hydro-geological settings. Kerr Environmental Research Laboratory, U.S. Environmental Protection Agency Report. 1987; (EPA/600/2-87/035).
5- Lee S. Evaluation of waste disposal site using the DRASTIC system in Southern Korea. Environmental Geology. 2003; 44: 654-664.
6- Antonakos A, Lambrakis N. Development and testing of three hybrid methods for the assessment of aquifer vulnerability to nitrates based on the DRASTIC model, an example from NE Korinthia, Greece. Journal of Hydrology. 2007; 333, 288-304.
7- Harter T, Walker L. Assessing vulnerability of Groundwater. US Natural Resources Conservation Service.
8- Sadeghiravesh M, Zehtabian Gh. Khezrabad aquifer vulnerability assessment using models DRASTIC. Environmental Journal. 2013;55
9- Corniello A, Ducci D, Napolitano P. Comparison between parametric methods to evaluate aquifer pollution vulnerability using a GIS: An example in the Piana Campana. Engineering Geology and the Environment, Balkema, Rotterdam, The Netherlands. 1997; P: 1721-1726.
10- Dixon B. Groundwater vulnerability mapping: a GIS and fuzzy rule based integrated tool. Journal of Applied Geography. 2005b; 25, 327-347.
11- Asghari Moghaddam A, Fijani E, Nadiri AA. Groundwater Vulnerability Assessment Using GIS-Based DRASTIC Model in the Bazargan and Poldasht Plains. Journal of Environmental Studies. 2010; 35, 52
12-Meteorological Organization Ardabil. 2002.
13- Panagopoulos G, Antonakos A, Lambrakis N. Optimization of DRASTIC model for groundwater vulnerability assessment, by the use of simple statistical methods and GIS. Hydrology Journal(published online). 2005.
14- Civita M, Massimo. Legenda unificata per le Carte della vulnerabilita dei corpi idrici sotterranei/ Unified legend for the aquifer pollution vulnerability Maps, Studi sulla Vulnerabilita degli Acquiferi”, Pitagora Edit, Bologna. 1990.
15- Stigter TY, Ribeiro L, Carvalho Dill AMM. Evaluation of anintrinsic and a specific vulnerability assessment method in comparison with groundwater salinisation and nitrate contamination levels in two agricultural regions in the south of Portugal. Hydrogeology. 2006; 14: 79-99.
16- Nadiri AA, Garekhani M, Khatibi R, Sadeghfam S, Asghari Moghaddam A. Groundwater vulnerability indices conditioned by Supervised Intelligence Committee Machine (SICM). Science of the Total Environment. 2017; 574 (2017) 691–706.
 
17- Fijani E, Nadiri AA, Asghari Moghaddam A, Tsai F, Dixon B. Optimization of DRASTIC Method by Supervised Committee Machine Artificial Intelligence to Assess Groundwater Vulnerability for Maragheh-Bonab Plain Aquifer, Iran. Journal of Hydrology. 2013; 530, 89-100.
دوره 3، شماره 4
دی 1395
صفحه 491-503
  • تاریخ دریافت: 01 آذر 1395
  • تاریخ بازنگری: 20 آذر 1395
  • تاریخ پذیرش: 10 دی 1395
  • تاریخ اولین انتشار: 10 دی 1395
  • تاریخ انتشار: 01 دی 1395