تحلیل کارکرد و موقعیت دست‌اندرکاران سازمانی در شبکۀ مدیریت اجرایی منابع آب دشت گرمسار

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری بیابان‌زدایی دانشکدۀ کویرشناسی دانشگاه سمنان

2 دانشیار دانشکدۀ کویرشناسی دانشگاه سمنان- سمنان

3 استادیار دانشکدۀ منابع طبیعی دانشگاه تهران

چکیده

تحلیل دست‏اندرکاران سازمانی، از جمله الزامات مطالعات طرح‏های مدیریت یکپارچه و مشارکتی منابع آب است. هدف این تحقیق، بهره‏گیری از الگوی تحلیل شبکه‏ای برای شناخت کارکرد و موقعیت سازمان‏های مرتبط با سطح اجرایی مدیریت منابع آب در دشت گرمسار و تحلیل قابلیت‏های این شبکه برای ایجاد و استقرار نظام یکپارچه و مشارکتی منابع آب است. در این‏ زمینه، تعداد 29 سازمان به‏عنوان مرز شبکه شناسایی شدند. این سازمان‏ها بر اساس کارکرد و موقعیتی که در شبکۀ مدیریت منابع آب دارند به سه زیرگروه توسعه‏ای، حفاظتی و واسطه‏ای تقسیم شدند. همچنین میزان انسجام و پایداری این شبکه بر اساس شاخص‏های سطح کلان شبکه شامل اندازه، تراکم، تمرکز، میزان دوسویگی پیوندها و شاخص‏های سطح میانی (زیرگروه‏ها) شبکه شامل مرکز- پیرامون و شاخص E-I، ‌بررسی شده است. بر اساس نتایج شاخص‏ها در سطح کلان شبکه میزان تراکم پیوند تبادل اطلاعات و همکاری در حد ضعیف هستند و توزیع مناسبی بین زیرگروه‏ها ندارد. دوسویگی پیوندهای شبکه 48/50 درصد و کوتاه‏ترین فاصلۀ میان دو کنشگر در این شبکه 815/1 است. بر این اساس، حدود نیمی از روابط یک‏سویه است و سرعت گردش اطلاعات در این شبکه در حد متوسط تا پایین است. بر اساس نتایج شاخص‏های سطح میانی شبکه میزان تراکم کنشگران مرکزی 2/82 درصد و تراکم بین کنشگران پیرامونی 6/5 درصد است. نتایج به‌دست‌آمده ضرورت کاهش تمرکز در شبکه و تقویت روابط کنشگران واسطه‏ای و پیرامونی برای دستیابی به مدیریت یکپارچه و مشارکتی منابع آب را تأکید می‌کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. Madani K. Water management in Iran: what is causing the looming crisis? Journal of Environmental Studies and Sciences. 2014;4(4):315-28.
  2. Ernstson H، Sörlin S، Elmqvist T. Social movements and ecosystem services—The role of social network structure in protecting and managing urban green areas in Stockholm. Ecology and Society. 2008;13(2):39.
  3. Gunderson LH، Holling C، Light SS. Barriers and Bridges to the Renewal of Ecosystems and Institutions: Columbia University Press; 1995.
  4. Holling CS، Meffe GK. Command and control and the pathology of natural resource management. Conservation biology. 1996;10(2):328-37.
  5. Berkes F، Folke C، Colding J. Linking social and ecological systems: management practices and social mechanisms for building resilience: Cambridge University Press; 2000.
  6. Pretty J، Ward H. Social capital and the environment. World development. 2001;29(2):209-27.
  7. Grimble R، Wellard K. Stakeholder methodologies in natural resource management: a review of principles، contexts، experiences and opportunities. Agricultural systems. 1997;55(2):173-93.
  8. Mushove P، Vogel C. Heads or tails? Stakeholder analysis as a tool for conservation area management. Global Environmental Change. 2005;15(3):184-98.
  9. Teisman G. Water governance. International journal of water governance. 2013;1(1-2):1-12.
  10. Bodin Ö، Prell C. Social networks and natural resource management: uncovering the social fabric of environmental governance: Cambridge University Press; 2011.
  11. Krott M، Hasanagas ND. Measuring bridges between sectors: Causative evaluation of cross-sectorality. Forest Policy and Economics. 2006;8(5):555-63.
  12. Klenk NL، Hickey GM، MacLellan JI، Gonzales R، Cardille J. Social network analysis: A useful tool for visualizing and evaluating forestry research. International Forestry Review. 2009;11(1):134-40.
  13. Bodin Ö، Crona BI. Management of natural resources at the community level: Exploring the role of social capital and leadership in a rural fishing community. World development. 2008;36(12):2763-79.
  14. Pereira CS، Soares AL. Improving the quality of collaboration requirements for information management through social networks analysis. International Journal of Information Management. 2007;27(2):86-103.
  15. Borgatti SP، Everett MG، Freeman LC. Ucinet for Windows: Software for social network analysis. 2002.
  16. Ghorbani M. The action plan of social-policy networks monitoring and assessment in local communities empowerment and integrated landscape management: Tehran University، Local Communities Empowerment and Natural Resource Participatory Management Resurch Institue press; 2016. 84 p. [persian]
  17. Berkowitz Stephen D. An Introduction to Structural Analysis: The Network Approach to Social Research. Toronto: Butterworth; 1982.
  18. Lienert J، Schnetzer F، Ingold K. Stakeholder analysis combined with social network analysis provides fine-grained insights into water infrastructure planning processes. Journal of environmental management. 2013;125:134-48.
  19. Prell C. Social network analysis: History، theory and methodology: Sage; 2011.
  20. Ghorbani M، Azarnivand H، Mehrabi A، Bastani S، Jafari M، Nayebi H. Social network analysis: A new approach in policy-making and planning of natural resources co-management. Journal of Natural Environment. 2013;65 (4):553-68. [persian]
  21. Bodin Ö، Crona B، Ernstson H. Social networks in natural resource management: what is there to learn from a structural perspective. Ecology and Society. 2006;11(2):r2.
  22. Woolcock M. Social capital and economic development: Toward a theoretical synthesis and policy framework. Theory and society. 1998;27(2):151-208.
  23. Zehtabian GR، Arjmandi R. Investigation on the causes of soil salinization in the Garmsar Plain، Iran. BIABAN. 2000;5(1):45-57.
  24. Azkia M. Poverty، vulnerability and development: a case study of garmsar rural district. olum-e ejtemai. 2003;20.
  25. Barhan T، Farhadi E. Investigation on awareness of assessment process in irrigation and derange systems Fourth workshop on of assessment process in irrigation and derange systems: Iranian National Committee on Irrigation and Drainage; 1383. [persian]
  26. Brugha R، Varvasovszky Z. Stakeholder analysis: a review. Health policy and planning. 2000;15(3):239-46.
  27. Friedman SR، Aral S. Social networks، risk-potential networks، health، and disease. Journal of Urban Health. 2001;78(3):411-8.
  28. Grimble R، Chan MK، editors. Stakeholder analysis for natural resource management in developing countries. Natural resources forum; 1995: Wiley Online Library.
  29. Hare M، Pahl-Wostl C. Stakeholder categorisation in participatory integrated assessment processes. Integrated Assessment. 2002;3(1):50-62.
  30. Prell C، Hubacek K، Reed M. Stakeholder analysis and social network analysis in natural resource management. Society and Natural Resources. 2009;22(6):501-18.
  31. Flick U. An introduction to qualitative research: Sage; 2009
دوره 4، شماره 4
دی 1396
صفحه 1011-1024
  • تاریخ دریافت: 10 اسفند 1395
  • تاریخ بازنگری: 10 اردیبهشت 1396
  • تاریخ پذیرش: 27 اردیبهشت 1396
  • تاریخ اولین انتشار: 01 دی 1396
  • تاریخ انتشار: 01 دی 1396