مدل ترکیبی تصمیم‌گیری چندمعیاره در احیای راهبردی یک رودخانۀ فصلیِ شهری

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه مهندسی آبیاری و زهکشی دانشگاه تهران، پردیس ابوریحان

2 دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب دانشگاه تهران، پردیس ابوریحان

چکیده

هدف از این تحقیق، تعیین راهبرد برتر برای احیای یک رودخانۀ فصلی شهری است. برای تعیین راهبردها و معیارهای تأثیرگذار از جلسات توفان فکری و روش SWOT استفاده شده است. سپس، راهبردها با استفاده از مدل هیبریدی تحلیل سلسله‌مراتبی و شباهت به گزینۀ ایده‏آل اصلاح‌شده رتبه‏بندی ‌شده و راهبرد برتر انتخاب شد. در این پژوهش دو هدف اساسی احیای رودخانۀ فصلی یعنی «احیای کمی و کیفی جریان آب پایه و تغذیۀ آبخوان آن» و «ایمن‏سازی و کاهش خطر سیلاب» به‌صورت مجزا در نظر گرفته شد. نتایج تحقیق نشان داد بهترین راهبرد برای احیای رودخانه‏های شهری و فصلی با هدف احیای کمی و کیفی جریان آب پایه و تغذیۀ آبخوان، راهبرد «تعادل‌بخشی منابع و مصارف آب رودخانه و آبخوان» است. از طرف دیگر، در هدف ایمن‏سازی و مدیریت سیلاب تنها راه حل مدیریتی مطرح‌شده در بین گزینه‏های موجود یعنی راهبرد «مدیریت سیلاب‌‏دشت شامل کنترل توسعه و ساخت» به‌عنوان راهبرد برتر شناخته شد. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد در احیای رودخانۀ فصلی شهری راهبردهای مدیریتی جایگاه بالاتری را نسبت به راهبردهای سازه‏ای از آن خود کرده‏اند؛ همچنین از چارچوب پیشنهادی این تحقیق می‏توان در مدیریت راهبردی احیای رودخانه‏های شهری و فصلی دیگر استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. Hohensinner S, Lager B, Sonnlechner C, Haidvogl G, Gierlinger S, Schmid M, et al. Changes in water and land: the reconstructed Viennese riverscape from 1500 to the present. Water History. 2013;5(2):145-72.
  2. RESTORE. River by Design: Rethinking development and river restoration. Environment Agancy, Horizon House, Deanery Road. 2013.
  3. Palmer, M. A., E. S. Bernhardt, J. D. Allan, P. S. Lake, G. Alexander, S. Brooks, J. Carr et al. Standards for ecologically successful river restoration. Journal of applied ecology 42, no. 2. 2005;208-217.
  4. Bradshaw A.D. Underlying principles of restoration. Canadian Journal of Fisheries and Aquatic Sciences. 1996;53:3–9.
  5. Woolsey S, Capelli F, Gonser T, Hoehn E, Hostmann M, Junker B, et al. A strategy to assess river restoration success. Freshwater Biology. 2007;52(4):752-69.
  6. Zhao Y, Yang Z, Xu F. Theoretical framework of the urban river restoration planning. Environmental Informatics Archives. 2007;5:241-7.
  7. Vietz, Geoff J., Ian D. Rutherfurd, Tim D. Fletcher, and Christopher J. Walsh. Thinking outside the channel: Challenges and opportunities for protection and restoration of stream morphology in urbanizing catchments. Landscape and Urban Planning 145. 2016:34-44.
  8. Banihabib ME, Jamali FS. Determining approaches for controlling debris flows in an urban river. The third national conference on flood management and engineering with the approach of urban floods. 2015. [Persian]
  9. Ataei M. Multi criteria decision making. Shahrood University of Technology. 2009. [Persian]
  10.  Shabestari MH, Banihabib ME. Ranking of Agricultural Water Demand Management Strategies in Arid Regions by Hybrid Model of AHP and M-TOPSIS. Journal of Water Research in Agriculture. 2015;29(1):101-115. [Persian]
  11.  Ezzati M, Banihabib ME. Algorithm to determine the best strategy for flood management. The third national conference on flood management and engineering with the approach of urban floods. 2015. [Persian]
  12.  Azarnivand A, Banihabib ME. Planning and strategic management of water resources in Lake Urmia basin in accordance with sustainable development. Second National Conference on Agricultural Sustainable Development and Healthy Environment. 2013. [Persian]
  13. Banihabib ME, Laghabdoost A. Flood Management Options Using Analytical Hierarchy Process and Evaluation and Mixed Criteria. Journal of Irrigation and Water engineering. 2013;14(4):72-82. [Persian]
  14. Aczél, J, Saaty T. Procedures for synthesizing ratio judgments. Journal of mathematical Psychology. 1983;27(1):93-102.
  15. Saaty TL, Vargas LG. Inconsistency and rank preservation. Journal of Mathematical Psychology. 1984;28(2):205-214.
  16. The program of restoration and balance of groundwater resources of the country. Department of Water and Abfa. Office of operating systems and water conservation. 2014. [Persian]
  17. Documents of multi-sectoral water resources management. the basic steps necessary to achieve the goals predicted in documents of sectoral and multi-sectoral development. 2005. [Persian]
  18. Journal of Iranian Water Policy Research Institute. 2013;4:5-13. [Persian]
دوره 4، شماره 4
دی 1396
صفحه 1105-1116
  • تاریخ دریافت: 26 اردیبهشت 1396
  • تاریخ بازنگری: 02 مرداد 1396
  • تاریخ پذیرش: 10 تیر 1396
  • تاریخ اولین انتشار: 01 دی 1396
  • تاریخ انتشار: 01 دی 1396