بررسی آثار تغییر اقلیم بر برخی ویژگی‌های هیدرولوژیک منابع آب استان اردبیل

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکدۀ منابع طبیعی دانشگاه تهران

2 فارغ‌التحصیل دکتری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

3 استادیار دانشکدۀ جغرافی دانشگاه تهران

چکیده

تغییرات اقلیمی ناشی از افزایش غلظت گازهای گلخانه‏‌ای در دوره‏‌های آینده، سبب ایجاد تغییراتی در بارش و دما می‏‌شود و این تغییرات به عنوان بزرگ‌ترین معضل قرن 21 به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‏‌خشک است. از این رو، بررسی تغییرات اقلیمی دورۀ آتی و آسیب‏‌پذیری منابع آب نسبت به آن ضروری است. برای پیش‏‌بینی آثار تغییر اقلیم روی وضعیت هیدرولوژیک استان اردبیل، ابتدا مقادیر متغیرهای اقلیمی برای دهه‏‌های آینده و تحت سناریوهای اقلیمی پیش‌‌یابی شد. سپس، با استفاده از خروجی‏‌های به‌وجودآمده از ریزمقیاس‌نمایی داده‏‌های بزرگ‌مقیاس مدل گردش عمومی جوّ استفاده‌شده، به شبیه‏‌سازی و پیش‏‌بینی وضعیت هیدرولوژیک منطقۀ مطالعه‌شده اقدام شد. نتایج برگرفته از شبیه‏‌سازی‏‌ها توسط مدل بیلان بیان‌کنندۀ تغییرات نامحسوس و غیر معنادار جریان سطحی کل در دورۀ آتی در حوضه‏‌های بررسی‌شده نسبت به دورۀ مرجع است. با این حال، تغییر در پارامترهای اصلی اقلیمی نظیر بارش و دما روی اجزای جریان سطحی تأثیراتی حدود 30 درصد دارد، به طوری که میزان جریان سطحی‌ای که ‌روی زمین جاری می‏‌شود در تمامی سناریوها نسبت به دورۀ پایه کاهش می‌یابد که این امر ارتباط مستقیم با کاهش میزان بارش‏‌ها در دورۀ آتی و نیز افزایش متوسط دمای منطقه دارد. در مورد ذخیرۀ آب زیرزمینی در منطقه نیز با توجه به کاهش محسوس بارش و نیز کاهش رطوبت در دسترس خاک و همچنین افزایش دما که به افزایش میزان تبخیر از سطح خاک منجر می‌شود، منطقه در دورۀ آتی تحت تمامی سناریوهای انتشار روندی کاهشی از خود نشان می‏‌دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


1-        Arnell N, Gosling S. The impacts of climate change on river flood risk at the global scale. Climatic Change. 2017: 1-15.
2-        Cleridou N, Benas N, Matsoukas C, Croke B, Vardavas I. Water resources of Cyprus under changing climatic conditions.: Modelling approach, validation and limitations. Environmental Modelling & Software. 2014(60): 202-218.
3-        Cousino LK, Becker RH, Zmijewski KA. Modeling the effects of climate change on water, sediment, and nutrient yields from the Maumee River watershed. Journal of Hydrology: Regional Studies. 2015(4) Part B: 762-775.
4-        Fowler HJ, Ekstrom M. Multi-model ensemble estimates of climate change impacts on UK seasonal precipitation extremes. International Journal of Climatology.2009(29): 385-416.
5-        IPCC. Intergovernmental Panel on Climate Change(IPCC), Climate Change 2007- Synthesis Report of the Forth Assessment Report.2013.
6-        Lespinas F, Ludwig W, Heussner S. Hydrological and climatic uncertainties associated with modeling the impact of climate change on water resources of small Mediterranean coastal rivers. Journal of Hydrology.2014(511): 403-422.
7-        Schwank J, Escobar R, Girón GH, Morán-Tejeda E. Modeling of the Mendoza river watershed as a tool to study climate change impacts on water availability. Environmental Science & Policy.2014(43): 91-97.
8-        Singh VP, & Goyal MK. Analysis and trends of precipitation lapse rate and extreme indices over north Sikkim eastern Himalayas under CMIP5ESM-2M RCPs experiments. Atmospheric Research.2016(167): 34-60.
9-        Su B, Huang J, Gemmer M, Jian D, Tao H, Jiang T, Zhao C. Statistical downscaling of CMIP5 multi-model ensemble for projected changes of climate in the Indus River Basin. Atmospheric Research.2016 (178–179): 138-149.
10-    Taghavi F. Linkage between Climate Change and Extreme Events in Iran, Journal of the Earth & Space Physics.2010(36): 33-43.
11-    Wang Y, Liao W, Ding Y, Wang X, Jiang Y, Song X, Lei X. Water resource spatiotemporal pattern evaluation of the upstream Yangtze River corresponding to climate changes. Quaternary International.2015(380–381): 187-196.
12-    Zouboulis A, Tolkou A. Effect of Climate Change in Wastewater Treatment Plants: Reviewing the Problems and Solution. Chapter in: Managing Water Resources under Climate Uncertainty, Examples from Asia, Europe, Latin America, and Australia, edited by Shrestha S, Anal AK, Salam PA, van der Valk M, 2015(197-220), Springer.
دوره 6، شماره 3
مهر 1398
صفحه 695-705
  • تاریخ دریافت: 01 اردیبهشت 1398
  • تاریخ بازنگری: 24 مرداد 1398
  • تاریخ پذیرش: 24 مرداد 1398
  • تاریخ اولین انتشار: 01 مهر 1398
  • تاریخ انتشار: 01 مهر 1398