تخمین مقدار دبی حداکثر سیلاب با استفاده از روش SCS برای مدیریت اراضی زیرحوضه‌های منطقة کن

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه انرژی‌های نو و محیط ‍‌زیست، دانشکدة علوم و فنون نوین، دانشگاه تهران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی طبیعت، دانشکدة علوم و فنون نوین، دانشگاه تهران

چکیده

سیلاب از مهم‌ترین پدیده‌های هیدرواکولوژیک طبیعت است که در هر دوره سبب وارد آمدن خساراتی به دستاوردهای بشری می‌شود؛ ازاین­رو کنترل و هدایت این پدیده، موضوع کار و تحقیق بسیاری از محققان، به‌ویژه هیدرولوژیست‌ها بوده که سعی کرده‌اند با مدلسازی سیلاب، پیش‌بینی رفتار آن را ممکن کنند تا با استفاده از نتایج، مدیریت اراضی شایان استحصال میسر شود. در مقالة حاضر نیز تلاش می­شود به‌کمک یکی از روش­های پرکاربرد، مقدار دبی حداکثر سیلاب در یکی از حوضه‌های آبخیز مهم کشور تخمین زده شده و وضعیت مناطق مختلف آن در هر دورة بارندگی مشخص شود. بدین ترتیب با استفاده از روش هیدروگراف واحد بدون بُعد متعلق به سازمان حفاظت خاک آمریکا و با توجه به تاریخچة بارش هر منطقه، می­توان برآوردی کمّی از حجم سیلاب محتمل در هر فصل ارائه داد. اگرچه پارامترهای مؤثر در این روش قدری متنوع و به‌طور متوالی به هم وابسته‌اند، نتیجة حاصل تخمین درستی از دبی سیلاب به‌دست می­دهد که با اطلاعات ورودی همخوانی مناسبی دارد. ازاین‌رو در این مقاله، برای محاسبة مقدار دبی حداکثر سیلاب براساس روش SCS از مدلسازی عددی در محیط نرم­افزار Matlab استفاده شده است. به این منظور اطلاعات سیلاب­های 24‌ساعته در یک دورة آماری چهارساله مدنظر قرار گرفته است. همچنین در پایان کار به‌منظور مربوط کردن مقدار بارش به دبی حداکثر سیلاب با استفاده از یک تابع وزنه‌دار، یک رابطة ریاضی با بهترین انطباق بر داده‌های قرائت‌شده در هر زیرحوضه استخراج شد که می­تواند جایگزین مناسبی برای محاسبات طولانی در حوضة مورد نظر باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Numerical Evaluation of Maximum Flood Discharge Using SCS Method for Land Management on Watersheds of Kan Area

نویسندگان [English]

  • Mohammad Hossein Jahangir 1
  • Saeideh Sadeghi 2
  • Hadis Soleymani 2
1 Assistant Professor, Faculty of New Sciences & Technologies, University of Tehran, Iran
2 Mcs. Student of Natural Engineering, Faculty of New Sciences & Technologies, University of Tehran, Iran
چکیده [English]

Flood is one of the major hydroecological phenomena that in each period causes damages to human achievements. Therefore, controlling this phenomenon is the subject of many researchers' works and studies specially hydrologists who have tried to predict the flood`s possible behavior by modeling it. This paper is trying to help one of the most widely used methods to estimate the maximum discharge in one of important catchment basins in Iran. So using the Dimensionless Unit Hydrograph method that is released by the Soil Conservation Organization of America, and according to the history of rainfall in each region, the likely quantitative estimates of flood volumes can be presented in each season. Although parameters in this method are diverse and frequently correlative, the results give accurate estimates of the flood discharge that are consistent with the input data. So in this study, to calculate the maximum discharge based on SCS method, numerical modeling has been used in a Matlab program and for this purpose, the 24-hour flood data at a four-year time period has been imported. At the end, to link the precipitation of maximum discharge using a weight-bearing function, a mathematical equation with the best adaptation with each subbasin’s data was extracted which can substitute with the lengthy equations in the intended area.

کلیدواژه‌ها [English]

  • catchment basin
  • lands management
  • maximum discharge
  • Numerical Modeling
  • unit hydrograph method