ارزیابی روش‏های تبخیر و تعرق پتانسیل و تشت تبخیر با مقادیر لایسی‌متر در یک اقلیم نیمه‌خشک (مطالعۀ موردی: دشت قزوین)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس‏ارشد رشتۀ آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آب دانشگاه بین‏المللی امام‌خمینی(ره)

2 استادیار گروه مهندسی آب دانشگاه بین‏المللی امام‌خمینی(ره)

چکیده

‌سرزمین ایران در کمربند خشک و بیابانی جهان قرار دارد. چنین موقعیتی در بسیاری از مناطق کشور از جمله دشت قزوین محدودیت‏هایی را از نظر اقلیم و آب‏ و هوای مناسب و مساعد کشاورزی به‌وجود آورده است. در بیان پتانسیل توسعۀ کشاورزی و منابع آب‏ و خاک واژۀ تبخیر و تعرق اهمیت شایان توجهی دارد. روش‏های مختلفی برای تخمین تبخیر و تعرق وجود دارد؛ اما عملکرد این معادلات در شرایط اقلیمی گوناگون متفاوت است. بر این اساس هدف از پژوهش حاضر بررسی روش‏های مختلف تجربی و ترکیبی تخمین تبخیر و تعرق پتانسیل در دشت قزوین است. در این راستا با توجه به داده‏های ایستگاه هواشناسی از 28 روش تجربی و ترکیبی در بازۀ زمانی یک‌ساله به‌صورت روزانه استفاده شد. با مرجع قرار‌دادن داده‏های لایسی‌متری و تشت تبخیر، معادله‏های مختلف ارزیابی شدند. نتایج ارزیابی‏های آماری نشان داد روش تجربی هارگریوز سامانی از گروه دمایی با 87/0 r = و 34/0 RMSE= و 71/0- MBE = میلی‏متر در روز بهترین روش برای برآورد تبخیر و تعرق پتانسیل در دشت قزوین است. همچنین در میان روش‏های ‌بررسی‌شدۀ ضریب تشت، روش اورنگ در مقیاس زمانی روزانه برآورد مناسبی از داده‏های لایسی‌متر داشت. از میان روش‏های مختلف برآورد تبخیر از سطح آزاد آب با نتایج محاسبه‌شدۀ تشت تبخیر به‌روش ضریب تشت اورنگ، روش پنمن 1948 دارای بیشترین ضریب همبستگی 70/0 و کمترین خطای استاندارد و کمترین میانگین خطای مطلق به‌ترتیب به مقدار 65/1 و 6-10×63/8 میلی‏متر در روز و با میانگین تبخیر 18/10 میلی‌متر در روز به‌منزلۀ روشی مناسب برای محاسبۀ تبخیر از سطح آزاد آب توصیه می‏شود.
 
 
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Potential Evapotranspiration and Pan Evaporative Methods by Lysimeter Data in a Semiarid Climate (Case Study: Qazvin Plain)

نویسندگان [English]

  • Rasta Nazari 1
  • Abbas Kaviani 2
1 Gradated in Irrigation and Drainage from Imam Khomeini International University
2 Water engineering department, Imam Khomeini International University
چکیده [English]

Iran was located in the arid belt and desert region of the world. This climatic situation was presented in several parts of Iran such as Qazvin. Evapotranspiration is one the most important parameter which was effect on agricultural development. There are different methods for estimating this item which selected by climatic conditions. This research concentrates to evaluate 28 empirical and combined methods in Qazvin plain. Lysimeter data was selected as a base data and daily results of 28 methods was evaluated with lysimeter. The results showed that Hargreaves-Samani as empirical method and temperature group with r=0.87, RMSE=0.34 mm/day and MBE=-0.71 mm/day is best method in Qazvin. Orang from pan evaporative method was more appropriated daily results with lysimeter data. To estimate evaporate from free water surface, Penman 1948 is the best method which has highest correlation coefficient (0.7) and lowest standard error (1.65 mm/day) and also mean absolute error (8.63E-6 mm/day). Amount of average evaporating from water surface with Penman method was calculated 10.18 mm/day.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Potential evapotranspiration
  • Evaporative Pan
  • qazvin
  • lysimeter
  • Hargreaves Samani

مراجع

  1.  

    1. Liu S, Bai J, Jia Z, Jia L, Zhou H, Lu L. Estimation of evapotranspiration in the Mu Us Sandland of China. Hydrol. Earth Syst. Sci. 2010; 14: 573–584.
    2. Alizadeh A. Principle of applied hydrology. 20nd ed. Mashhad: Imam Reza University; 2006. [Persian]
    3. Sharifian H, Ghahreman B, Evaluating of measured evapotranspiration with evaporate pan and standard potential evapotranspiration, Journal of Agricultural science and Natural resources. 2006; 13(5): 2-9. [Persian]
    4. Penman HL. Natural evaporation from open water, bare soil and grass. Roy. Boc.London Proc. Series A. 193; 1948.
    5. Allen RG, Pereira LS, Raes D, Smith M. Crop Evapotranspiration. Guide-lines for Computing Crop Water Requirements. FAO, Rome, Italy (FAO Irrigation and Drainage Paper, No. 56. 300 p); 1998.
    6. Jensen ME, Burman RD, Allen RG. Evapotranspiration and irrigation water requirements. NY. ASCE Manuals and Reports on Eng. Practices no.70. American Society of Civil Engine; 1990.
    7. Doorenbos J, Pruit WO. Guidelines for predicting crop water requirements. FAO irrigation and drainage paper, 24; 1977.
    8. Snyder RL. Equation for evaporation pan to evapotranspiration conversions. Journal of Irrig. and Drainge. Eng. 1992; 118(6): 977-980.
    9. Cuenca RH. Irrigation system design: An engineering approach, N J. Prentice-Hall, Englewood cliffs; 1989.
    10. Allen RG, Pruitt WO. FAO-24 reference evapotranspiration factors. Journal of Irrigation and Drainge Eng.1991; 117: 758-773.
    11. Orange M. Potential accuracy of the popular non-linear regression equations for estimating pan coefficient values in the original and FAO-24 tables. Unpublished rep., Calif. Dep. Of water resources; 1998.
    12. Salih AMA, Sendil U. Evapotranspiration under extremely arid environment. Journal of Irrig. And Drain. Eng. 1984; 110(3): 289-303.
    13. Irmrak S, Irmak A, Allen RG, Jone JW. Solar and net radiation based equations to estimate reference evapotranspiration in humid climates. Journal of Irrig. and Drain. Eng. 2003; 129(5): 336-347.
    14. Koochakzadeh M, Nikbakht G. Evaluating of reference evapotranspiration methods with FAO-56 in different climate in Iran. Journal of Agricultural science. 2003; 10(3): 43-57. [Persian]
    15. Zare Abianeh H, Biat Varkeshi M, Sabzi Parvar AK, Maroofi S, Ghasemi A. Evaluation of estimating reference evapotranspiration methods in Iran. Journal of Natural geographic researches. 2010; 74: 95-110. [Persian]
    16. Yazdankhah S, Mirlatfi SM. Proportional importance of weather parameters for estimating reference evapotranspiration in different climates. Journal of Iranian irrigation and drainage. 2010; 3: 319-329. [Persian]
    17. Mosaedi A, Ghabai Sogh M. Evaluation of reference evapotranspiration estimating methods with no data situation in some Iran climatic. Journal of Water and soil conservation researches. 2012; 3: 27-50. [Persian]
    18. Vanzyl WH, De Jager JM, Maree CJ. The relationship between daylight evaporation from short vegetation and the USWB Class A pan. Agricultural and Forest Meteorology. 1989; 46: 107-118.
    19. Angstrom A,. Solar and terrestrial radiation, Quarterly. 1924. Journal of Meteorology. Society; 50.
    20. Sharifian H, Ghahreman B, Alizadeh A, Mirlatifi S. Evaluation of Radiation and humidity methods for estimating reference evapotranspiration and effect of arid on them in Golestan province. Journal of Water and soil science. 2005; 19(2): 280-290. [Persian]
    21. Hargreaves GH, Samni ZA. Reference crop evapotranspiration from temperature. Transactions of the American Society of Agricultural Engineers; 1985.
اکوهیدرولوژی
دوره 3، شماره 1
فروردین 1395
صفحه 19-30

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 17 دی 1394
  • تاریخ بازنگری: 23 تیر 1395
  • تاریخ پذیرش: 17 فروردین 1395

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار