مطالعۀ پتانسیل جذب فلزات سنگین به‌وسیلۀ گیاهان آبزی در رودخانۀ دز

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 گروه شیلات، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

2 گروه مهندسی محیط زیست، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

چکیده

به‌منظور ارزیابی گونه‏های گیاهان آبزی به‌عنوان موجودات شاخص در پایش اکوسیستم‏های آبی، هدف از انجام این مطالعه تعیین میزان تجمع فلزات سنگین روی، مس، کادمیوم و سرب در رسوبات، ریشه، ساقه و برگ گیاهان آبزی Phragmites australis،Myriophyllum spicatum و perfoliatus Potamogeton 2 ایستگاه شمالی و جنوبی رودخانۀ دز است. از هر ایستگاه 3 نمونه رسوب سطحی (تا عمق10 سانتی‏متر) به وزن حدود 700 گرم برداشته و نمونه‏برداری از اندام‏های مختلف گیاهان انجام شد. برای سنجش فلزات سنگین از دستگاه جذب اتمی مدل (Perkin Elmer4100) استفاده شد و به‌منظور حصول اطمینان از درستی نتایج به‌دست‌آمده برای داده‏های بافت گیاهان از مادۀ مرجع 3-DORM استفاده شد. نتایج نشان داد که فلز روی و کادمیوم به‌ترتیب بیشترین و کمترین تجمع را در رسوب ایستگاه‏های مطالعه‌شده داشته و میزان آنها از 33/55 ±67/270 تا 22/50 ±33/240 و 09/0 ±10/1 تا 06/0 ±60/1 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن خشک متغیر بود. الگوی تجمع فلزات مطالعه‌شده به‌ترتیب روی> مس> سرب> کادمیوم بود. در گیاه حاشیه‏ای نی بیشترین تجمع فلز روی در ریشه 22/60±45/300، برای گیاه غوطه‌ور مریوفایلوم در ساقه 66/20±43/104 و پوتاموژتون در برگ 44/21 ±35/122میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن خشک مشاهده شد. نتایج بیانگر این نکته بود که هر سه گیاه پتانسیل جذب فلزات سنگین را داشتند و برای هر عنصر انتخابی عمل کردند و می‏توان از آنها برای پایش محیط استفاده کرد.

 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


 
[1]. Afrous, A. and Lyaghat, M., 2011. Evaluation potential of aquatic plants in absorption and reduction of level of Ag of industerial waste water: Dezful city. Wetland Ecobiology, 3:49-57.
[2]. Cheraghi, M., Dadallahi, A., Safahieh, A.R., Ghanemi, K and Doraghi, A., 2012. Study accumulation of heavy metals in sediments, leaves and roots of (Avicennia marina) in Khuzestan Province, Khoramshahr Marine Science and Technology, 4: 46-56.
[3]. Ebadati, F., Esmaiili Sary, A. and Reyahi Bakhtyari, A., 2006. Changes in the rate of heavy metals, sediments and aquatic plant in Miyankale wetland. Environmental studies, 37: 53-57.
[4]. Movahed, A. and Zadehdabagh, N., 2010. Evaluation ecological potential of Dez river and Tanzimi Dam to Bandeghir for Ecoturisms. Environmental studies, 55: 13-24.
[5]. Ghaeni, M., Roomiani, L. and Safarkhanlo, L., 2013. Evaluation of the amount of Ar, Hg, Zn and Cu in aquatic plant, Chara SP., Phragmites australis, Typha latifolia and Scirpus bulrush in Dez River. Wetland Ecobiology, 22: 49-58.
[6]. Roomiani, L., Hakimi Mofrad, R. and Jalili, S., 2015. Study of Phytoremediation of aquatic plants of Dez River (Potamogeton crispus), (Ceratophyllum demersum), (Polygonum hydropiper) and (Phragmites australis) for bioaccumulation heavy metals Cd, Pb, Zn and Cu. Wetland Ecobiology, 23: 29-38.
[7] Ali, H., Khan, E. and Anwar Sajad, M., 2013. Phytoremediation of heavy metals- Concepts and applications. Chemosphere, 91: 869-881.
[8] Chen, Y.L., Hong, X.Q., He, H., Luo, H.W., Qian, T.T., Li, R.Z., Jiang, H. and Yu, H.Q., 2014. Biosorption of Cr (VI) by Typha angustifolia: Mechanism and responses to heavy metal stress. Bioresource Technology, 160: 89-92.
[9] Deng, P.Y., Liu, W., Zeng, B.Q., Qiu, Y, K. and LI, S.L., 2013. Sorption of heavy metals from aqueous solution by dehydrated powders of aquatic plants. International Journal of Environmental Science and Technology, 10:566-559.
[10] El-Khatib, A., Hegazy, A.K. and Amany, M. and El-Kassem, A., 2014. Bioaccumulation Potential and Physiological Responses of Aquatic Macrophytes to Pb Pollution. International Journal of Phytoremediation, 16: 11-20.
[11] Engin, M.S., Uyanik, A. and Kutbay, H.G., 2013. Accumulation of heavy metals in water, sediments and wetland plants of Kizilirmak Delta (Samsun, Turkey). International Journal of Phytoremediation,17: 223-287.
[12] Fawzy, M.A., Badr, N.E., El-Khatib, A. and Abo-El- Kazem, A., 2012. Heavy metal biomonitoring and phytoremediation potentialities of aquatic macrophytes in River Nile. Environmental and Monitoring and Assessment, 184: 1753-1771.
[13] Hajar, E.W.I., Sulaiman, A.Z.B. and Sakinah, A.M.M., 2014. Assessment of Heavy Metals Tolerance in Leaves, Stems and Flowers of Stevia rebaudiana Plant. Procedia Environmental Sciences, 20: 386-393.
[14] Harguinteguy, C.A., Cirelli, A.F. and Pignata, M.L., 2014. Heavy metal accumulation in leaves of aquatic plant Stuckenia filiformis and its relationship with sediment and water in the Suquía River (Argentina). Microchemical Journal, 114:111-118.
[15] Hosseini Al-Hashemi, A.Z., Karbassi, A.R., Hassanzadeh Kiabi, B., Monavari, S.M., Nabavi, S.M.B. and Sekhavatjou, M.S., 2010. Bioaccumulation of trace elements in trophic levels of wetland plants and waterfowl birds. Journal of Biological Trace Element Research, 142: 500-516.
[16] Hoseinizadeh, Gh.R., Azarpour, E., Ziaeidoustan, H., Moradi, M. and Amiri, E., 2011. Phytoremediation of Heavy Metals by Hydrophytes of Anzali Wetland (Iran). World Applied Sciences Journal, 12: 1478-1481.
[17] Keskinkan, O., Goksu, M.Z.L., Yuceer, A. and Basibuyuk, M., 2003. Heavy metal adsorption characteristics of a submerged aquatic plant (Myriophyllum spicatum). Process Biochemistry, 39: 179-18.
[18] Ladislas, S., El- Mufleh, A., Gerente, C., Chazareng, F., Andres, Y. and Bechet, B., 2012. Potential of Aquatic Macrophytes as Bioindicators of Heavy Metal Pollution in Urban Storm water Runoff. Journal of water, Air and Soil pollution, 223: 877-888.
[19] Phillips, D.P., Human, L.R.D. and Adams, J.B., 2015. Wetland plants as indicators of heavy metal contamination. Marine Pollution Bulletin, 92: 227-232.
[20] Rai, P.K. 2008. Heavy Metal Pollution in Aquatic Ecosystems and its Phytoremediation using Wetland Plants: An ecosustainable approach. International Journal of Phytoremediation, 10: 133-160.
[21] Sharma, S., Singh, B. and Manchanda, V.K., 2015. Phytoremediation: role of terrestrial plants and aquatic macrophytes in the remediation of radionuclides and heavy metal contaminated soil and water. Journal of Environmental Science and Pollution Research, 22: 946-962.
[22] Shukla, D., Kesari, R., Tiwari, M., Dwivedi, S., Tripathi, R.D., Nath, P. and Trivedi, P.K., 2013. Expression of Ceratophyllum demersum phytochelating synthase, CdPCSI, in Escherichia coli and Arabidopsis enhance heavy metal (loid) s accumulation. Journal of Protoplasma, 250: 1263-1272.
[23] Sun, Z., Mou, X., Tong, Ch., Wang, Ch., Xie, Z., Song, H and Lv, Y., 2015. Spatial variations and bioaccumulation of heavy metals in intertidal zone of the Yellow River estuary, China. Catena, 126: 43-52.
[24] Torok, A., Gulyas, Z., Szalai, G., Kocsy, G. and Majdik, C., 2015. Phytoremediation capacity of aquatic plants is associated with the degree of phytochelatin polymerization. Journal of Hazardous Materials, 299: 371-378.
[25] Warne, M.S.J., Heemsbergen, D., Stevens, D., McLaughlin, M., Cozens, G., Whatmuff, M., Broos, K., Barry, G., Bell, M., Nash, D., Pritchard, D. and Penney, N., 2008. Modeling the toxicity of copper and zinc salts to wheat in 14 soils. Journal of Environmental Toxicology Chemistry, 27: 786-792
[26] Wenzel, W.W., 2009. Rhizosphere processes and management in plant- assisted bioremediation (phytoremediation) of soils. Plant Soil, 321: 385-408.
[27] Kumari, M. and Tripathi, B.D., 2015. Efficiency of Phragmites australis and Typha latifolia for heavy metal removal from wastewater. Ecotoxicology and Environmental Safety, 112:80-86.
[28] Singh, N.K., Raghubanshi, A.S., Upadhyay, A.K., Rai, U.N., 2016. Arsenic and other heavy metal accumulation in plants and algae growing naturally in contaminated area of West Bengal, India. Ecotoxicology and Environmental Safety, 130:224-233.
[29] Ebrahimi, M., Ghasemi, F. and Pozesh Shirazi, M., 2015. Phytoremediation potential Puccinellia distans in pollution soils by Cd and risk reductionof leaching of Cd to underwaters. Ecohydrology, 2: 201-210.
 
دوره 3، شماره 1
فروردین 1395
صفحه 133-140
  • تاریخ دریافت: 06 بهمن 1394
  • تاریخ بازنگری: 21 اردیبهشت 1395
  • تاریخ پذیرش: 19 فروردین 1395
  • تاریخ اولین انتشار: 19 فروردین 1395
  • تاریخ انتشار: 01 فروردین 1395