ارزیابی و تحلیل وضعیت منابع آب و خاک در مناطق 22گانه شهر تهران با استفاده از مدل نیروی محرکه، فشار، وضعیت و پاسخ

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 انشیار جغرافیا و برنامه‏ریزی شهری، دانشکدۀ علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‏ریزی شهری، دانشکدۀ علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی‌

3 دانشیار جغرافیا و برنامه‏ریزی شهری، دانشکدۀ علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی

4 استادیار دانشکدۀ علوم و فنون نوین، دانشگاه تهران

چکیده

منابع آب و خاک از مهم‌ترین کالاهای ضروری در هر شهر یا کشور محسوب می‌شود که مصارف گوناگونی دارد. از مهم‏ترین موارد مصرف این منابع استفادۀ آب شرب، مصارف خانگی، استفاده در فعالیت‏های کشاورزی و دامداری، صنعتی و معدنی است. هدف از مقالۀ حاضر ارزیابی و تحلیل وضعیت منابع آب و خاک در مناطق شهری تهران است. پژوهش حاضر به‌لحاظ روش تحقیق با تبعیت از ماهیت مسئله، روشی تحلیلی‌ـ توصیفی است و داده‏های مورد نیاز از طریق مصاحبه و پرسشنامه جمع‏آوری شده است. برای وزن‏دهی به زیرشاخص‏ها از مدل تحلیل سلسله‏مراتبی و نرم‏افزار Expert choice، به‌منظور ترسیم نقشه‏ها و همپوشانی و تلفیق زیرشاخص‏ها از نرم‌افزار Arc GIS و برای تحلیل از مدل نیروی محرکه، فشار، وضعیت و پاسخ استفاده شده است. طبق یافته‏ها و بر‌اساس شاخص عملکرد محیطی (EPI)، مقدار شاخص منابع آب و خاک از 3/17 تا 9/41 متغیر بوده است و منطقۀ 20 ‌بدترین شرایط و مناطق 1 و 22 ‌شرایط مناسبی داشته‏اند. در مجموع و با روی‌هم‏گذاری لایه‏های زیرشاخص‏ها مشخص شد که منطقۀ 20 ‌شرایط بسیارنامناسب و نیز عملکرد بدتری در بین مناطق داشته است و بیشتر مناطق (9 منطقه) در شرایط نامناسب قرار گرفته‏اند و دو منطقۀ 1 و 4 شرایط بسیار مناسبی دارند. به‌طور کلی، پنج منطقه در شرایط مناسب قرار داشته‏اند و 17 منطقه شرایط نسبتاً مناسب تا بسیار نامناسب و عملکرد بدی داشته‏اند.
 
 
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


 
1- Helperin،A. N.،Beckman،D. S.،Inwood،D. California’s Contaminated Groundwater، Natural Resources Defense Council. 2001. pp12-14،see information in: http://capp.water.usgs.gov/GIP/gw_gip gw_a.html.
2- Giuliano،G.،Carone،G.،Corazza،A.،1998. Mapping Pollution of Groundwater Used for Drinking Water Supply،Rome،Italy. GNDCI Publication. 1875, one oversized sheet.
3- Rubhera،R.A.M.،Eindhoven،M.،«Groundwater pollution in urban Dar es Salaam Tanzania: assessing vulnerability and protection priorities»،MSc Thesis in Irrigation management major،University of Technology،The Netherlands،June 2002. pp. 98-109.
4- Faithful،J. and Finlayson،W. Water quality assessment for sustainable agriculture in the Wet Tropics-A community assisted approach. Marine pollution Bulletin. 2005. Vol. 51(1-4)،pp.99-112.
5- Jalili،M. Assessment of the chemical components of Feminine groundwater, western Iran. Environmental Geochemistry and Health Journal. 2007. Vol. 29(5)،pp.357-374
6- Patwardhan -A، «Changing status of urban water bodies and associated health concern in Prune،India»- Proceedings of the Third International Conference on Environment and Health، 2003- Delhi-India.
7- Xaun،V. Ground water pollution in Hochiminh city and its prevention-case study،Annual Report of FY 2001، The Core University Program between Japan society for the Promotion of Science (JSPS) and National Centre for Natural Science and Technology (NCST). 2001. Volume.P.1- P.7،pp.4-5.
8- Junbing،Pu.،Daoxian،Y.،Cheng Z.،Heping،Z. Hydrogeochemistry and possible sulfate sources in karst groundwater in Chongqing China. Environmental Earth Sciences Journal. 2003. Vol. 68(1)، pp. 159-168.
9- USEPA. Drinking Water Advisory: Consumer Acceptability Advice and Health Effects Analysis on Methyl Tertiary-Butyl Ether،U.S. Environmental Protection Agency, Office of Water. 2010. EPA-822-F-97-009.
10- Garduño،H.،Saleem،R.،Sengupta،B. India Groundwater Governance Case Study، Water Papers. 2014. pp.9-10،see information in: http: //www.worldbank.org/water.
11- Radojevic،M.V. & Bashkin،N،«Practical environmental analysis»،3rd ed،London،Royal Society of Chemistry.1999.520p.
12- Ayers،R.S.،Westcot،D.W. Water quality for agriculture،FAO Irrigation and Drainage Paper. 1985. 29 Rev. 1،see information in: http://www.fao.org/docrep/003/t0234e /t0234e00htm.
13- Anzecc & Armcanz. Australian Water Quality Guidelines for Fresh and Marine Water. 2015.،see information in: http://www.environment.gov.au/water/ publications/quality/index.htm.
14- Wilcox،L.V. The Quality of IrrigationWater. US Dept. of Agricultural Technology Bulletin. 2008. Vol. 962، pp.1-40.
دوره 4، شماره 1
فروردین 1396
صفحه 103-118
  • تاریخ دریافت: 01 آذر 1395
  • تاریخ بازنگری: 23 بهمن 1395
  • تاریخ پذیرش: 20 اسفند 1395
  • تاریخ اولین انتشار: 01 فروردین 1396
  • تاریخ انتشار: 01 فروردین 1396