شناسایی منابع آب های گرم زیرزمینی برای تامین گرمایش و آبیاری گلخانه های کشاورزی در استان آذربایجان شرقی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

2 دانشیار دانشکدۀ علوم و فنون نوین دانشگاه تهران

3 استاد دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

چکیده

در این مطالعه برای تهیۀ نقشۀ مناطق مستعد احداث گلخانه در استان آذربایجان شرقی به‌منظور بهره‏گیری از انرژی زمین‏گرمایی، از سیستم اطلاعات جغرافیایی (ساج) به‌عنوان نرم‏افزار پشتیبان تصمیم‏گیری استفاده شده است. هدف از این مطالعه، تعیین مناطق پتانسیل‏دار انرژی زمین‏گرمایی در استان به‌عنوان پایۀ مطالعات تکمیلی برای بهره‏برداری از انرژی طبیعی، پاک و سازگار با محیط زیست برای نیل به اهداف توسعۀ پایدار در بخش کشاورزی است. پس از بررسی مطالعات انجام‌شده در کشورهای صاحب تکنولوژی اکتشاف و بهره‏برداری از انرژی زمین‏گرمایی، شواهد و مظاهر طبیعی سطحی‌ای تعیین شدند که نشان‌دهندۀ وجود انرژی زمین‏گرمایی در اعماق هستند و می‏توانند به‌عنوان شاخص در مکان‏یابی مناطق دارای پتانسیل زمین‌گرمایی مناسب باشند. سپس اطلاعات و داده‏های موجود در استان با داده‏های مورد نیاز تطبیق داده و مدل مفهومی مکان‏یابی انرژی زمین‏گرمایی تهیه شد. برای تعیین مناطق پتانسیل‏دار زمین‏گرمایی لایه‏های اطلاعاتی در سه گروه به‌صورت موضوعی شامل زمین‌شناسی، ژئوشیمی و ژئوفیزیک طبقه‏بندی شدند. سپس این لایه‏ها با برنامه‏نویسی در محیط ساج با توجه به‌میزان اهمیت آنها در شناسایی منابع انرژی زمین‏گرمایی با هم تلفیق و مناطق دارای پتانسیل مشخص شدند. در نهایت، با اجرای مدل ساج، مساحت کل مناطق پتانسیل‏دار انرژی زمین‏گرمایی حدود 24 ‌درصد از کل مساحت استان انتخاب شد. این مناطق می‏توانند به‌عنوان مناطق دارای پتانسیل زمین‏گرمایی در آینده برای استفاده در گرمایش گلخانه‏ها و تأمین آب آبیاری استفاده شوند و با تلفیق لایه‏های اطلاعاتی عوامل مؤثر در مکان مناسب برای احداث گلخانه نقشۀ نهایی تهیه شد.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


منابع

[1]     Noorollahi, Y. An Introduction to Geothermal Energy. Tehran: Talab; 2015. p. 142. [Persian]
[2]     Fotouhi M, Noorollahi Y. Principles of Geothermal Energy. Tehran: Mi’aad; 2002. p. 148. [Persian]
[3]     Van Nguyen M, Arason S, Gissurarson M, Gunnar Pálsson P. Uses of geothermal energy in food and agriculture: Opportunities for developing countries. Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO), 2015.
[4]     Mohamed M B. Geothermal utilization in agriculture in Kebili region, southern Tunisia. Geo-Heat Center Bull. 2002; 1-6.
[5]     Prol-Ledesma R. M. Evaluation of the reconnaissance results in geothermal exploration using GIS. Geothermics. 2000; 29 (1): 83–103.
[6]     Coolbaugh MF, Taranik JV, Rains GL, Shevenell LA, Sawatzky DL, Bedell R, Minor TB. A geothermal GIS for Nevada: defining regional controls and favorable exploration terrains for extensional geothermal systems. Transactions-Geothermal Resources Council. 2002 Sep 22:485-90.
[7]     Noorollahi, R. Itoi, H. Fujii, T. Tanaka, 2007, Geothermal resources exploration and wellsite selection with environmental considerations using GIS in Sabalan geothermal area, Iran, 32nd Workshop on Geothermal Reservoir Engineering, Stanford, California, USA (2007)
[8]     Noorollahi Y, Itoi R, Fujii H, Tanaka T. GIS model for geothermal resource exploration in Akita and Iwate prefectures, northern Japan. Computers & Geosciences. 2007 31; 33(8): 1008-21.
[9]     Hanano M. Two different roles of fractures in geothermal development. In Proceedings of the World Geothermal Congress. 2000; p. 2597-2602.
[10]  Blewitt G, Coolbaugh MF, Sawatzky DL, Holt W, Davis JL, Bennett RA. Targeting of potential geothermal resources in the Great Basin from regional to basin-scale relationships between geodetic strain and geological structures. TRANSACTIONS-GEOTHERMAL RESOURCES COUNCIL. 2003 Oct 12:3-8.
[11]  Browne PR. Hydrothermal alteration in active geothermal fields. Annual Review of Earth and Planetary Sciences. 1978 May;6(1):229-48.
[12]  Slemmons D B. Fault activity and seismicity near the Los Alamos Scientific Laboratory Geothermal Test Site, Jemez Mountains, New Mexico, Los Alamos Scientific Laboratory, Report LA-5911-MS. 1975.
[13]  Simiyu SM, Oduong EO, and Mboya TK. Seismic wave parameter analysis at Olkaria, Kenya. KenGen, internal report. 1998; p. 38.
دوره 4، شماره 1
فروردین 1396
صفحه 259-274
  • تاریخ دریافت: 03 اردیبهشت 1395
  • تاریخ بازنگری: 22 اسفند 1395
  • تاریخ پذیرش: 25 آبان 1395
  • تاریخ اولین انتشار: 01 فروردین 1396
  • تاریخ انتشار: 01 فروردین 1396