برآورد و تعیین الگوی فضایی نیاز آبی درخت سیب در ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، دانشکدۀ جغرافیا و علوم محیطی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار

2 استادیار، دانشکدۀ جغرافیا و علوم محیطی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار

3 استادیار، پژوهشکدۀ حفاظت خاک و آبخیزداری ایران، تهران

چکیده

‌بررسی نیاز آبی در طراحی سیستم‏های آبیاری و تأمین مصرف آب در کشاورزی اهمیت دارد. مطالعۀ حاضر با هدف برآورد و تعیین الگوی فضایی نیاز آبی درخت سیب با استفاده از آمار ایستگاه‌های هواشناسی طی سال‌های 1364 تا 1392 در مناطق کشت درخت سیب در ایران انجام شد. ابتدا تبخیر‌– تعرق مرجع سالانه براساس مدل فائو، پنمن– مانتیث برآورد شد، در ادامه نیاز آبی مراحل رشد درخت سیب تابستانۀ گلاب کهنز و سیب پاییزۀ رد دلیشز مشخص شد. نتایج به‌دست‌آمده از محاسبۀ ETo سالانه و نیاز آبی مراحل رشد با استفاده از نرم‌افزار ArcGIS10.2 به‏صورت الگوی فضایی برای هر واریته مشخص شد. نتایج نشان داد میزان ETo سالانه در مناطق شمال شرق و نیمۀ جنوبی محدودۀ کشت سیب به بیش از 2 هزار میلی‏متر می‏رسد. درختان سیب تابستانۀ گلاب کهنز نسبت به واریته‏های پاییزۀ رد دلیشز نیاز آبی کمتری دارند و مرحلۀ میانی رشد در درختان سیب بیشترین نیاز آبی را دارد. تغییرات مکانی تبخیر‌– تعرق و نیاز آبی درخت سیب بیشتر ناشی از عامل ارتفاع از سطح دریاست. از شمال به جنوب و از غرب به شرق مناطق کشت درخت سیب در ایران، میزان نیاز آبی افزایش می‏یابد. مناطق شمال شرق و دامنه‏های مجاور نواحی داخلی ایران و همچنین نواحی جنوبی در مناطق کرمان و یزد در مناطق کشت درختان سیب، تبخیر – تعرق سالانه و نیاز آبی دارند، بنابراین انتخاب واریته‏های با نیاز آبی کمتر در این مناطق مهم است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Ashofteh P, Omidhadad B. Assessments based on the risk of water demand for products under climatic conditions using AOGCM models. Pasture and Watershed, Iranian Journal of Natural Resources, 2015; 68(3): 457- 441. [In Persian]
[2]. Sayari A, Alizadeh M, Bannayan M, Hossaini F, Hesami Kermani MR. Comparison of two GCM models (HadCM3 and CGCM2) for the prediction of climate parameters and crop water use under limate change (Case Study: Kashafrood Basin). Journal of Water and Soil, 2011; 25(4): 912-925. [In Persian]
 [3]. Hosseinpanahi F, Kafi M, Parsa M, Nasiri Mahallati M, Banyayan M. Evaluation of yield and yield components of resistant and susceptible wheat cultivars under moisture stress conditions using the Penman-Monteith, FAO model. Journal of Environmental Stresses in Crop Sciences, 2011;4 (1):63-47. [In Persian]
[4]. Zakerinia M, Ghorbani K, HezarJarribi A. Crop water demand assessment for cropping pattern in irrigation network with ArcET (Case study: Droodzan basin, Fars Province). Water and Soil Conservation Research Journal, 2014;21 (2): 208-191. [In Persian]
[5]. Bakhtiari B, Liaghat AM, Khalili A. Effect of measurements time scales of meteorological variables on the estimation of crop reference water requirement in Kerman region. Iranian Journal of Irrigation and Drainage, 2010; 23(1):89-83. [In Persian]
[6].Goyal MR, Harmsen EW, editors. Evapotranspiration: principles and applications for water management, Torento; Apple Academic Press Inc; 2013.
[7]. Janick J. Horticultural Reviews, Wild apple and fruit trees of central Asia. John Wiley & Sons; New york: 2003.
 [8]. Farajzadeh M, Rahimi M, Kamali GA, Mavrommatis T. Modelling apple tree bud burst time and frost risk in Iran. Meteorological Applications, 2010; 17(1): 45-52.
[9]. Kamali Gh, Rahimi M, Mohammadian N, Mahdavian A. Prediction of flowering time of Golden apple cultivar based on cumulative chilling requirments for preventing frost damage in Golmakan area of Khorasan. Journal of Humanities Research, University of Isfahan, 2007, 1 (22): 171 - 182. [In Persian]
 [10]. Valashedi RN, Sabziparvar AA. Evaluation of winter chill requirement models using the observed apple tree phenology data in Kahriz (Urmia, Iran). Iranian Horticultural Science, 2015; 47 (3): 570-561. [In Persian]
 [11]. Erez A, Fishman S.The dynamic model for chilling evaluation in peach buds. In IV International Peach Symposium,1997; 465: 507-510.
 [12]. Ashraf B, Mousavibaghi M, Kamali Gh, Davari K. Prediction of water requirement of sugar beet during 2011-2030 by using simulated weather data with LARS-WG downscaling model. Journal of Water and Soil, 2011; 25 (5):1196 - 1184. [In Persian]
 [13]. Mirmousavi SH, Akbari H, Akbarzadeh Y. Calibration of refrence evapotranspiration(ETo) estimate and estimation of water requirement for Olive plant in Kermanshah province. Journal of Geography and Environmental Sustainability, 2012; 2(3): 64 -45. [In Persian]
 
 [14]. Jahanbakhsh S, Khorshiddoust AM, Mirhashemi H, Khorrami H, Tadayoni M. Trend changes of the reference crop water requirement and its associated meteorological variables in East Azerbaijan. Journal of Water and Soil, 2014; 28 (2): 306 -296. [In Persian]
 [15]. FallahGhalhari GA, Ahmadi H. The estimation of phenological thresholds of Saffron cultivation in Isfahan province based on the daily temperature statistics, Saffron Agronomy and Technology, 2015;3 (1):65-49. [In Persian]
 [16]. FallahGhalhari GA, Rahchamani M, Biranvand F. Estimation of Sesame plant water requirement in Sabzevar climate. Quarterly Journal of Arid areas Research, 2014; 5 (21): 14-1. [In Persian]
 [17]. Ahmadi H, FallahGhalhari GA, and Shaemi A. Estimating and evaluating the trends of annual refrence eevapotranspiration based on Influential climatic parameters in the North- East of Iran, Journal of Water and Soil Science, 2016; 26 (2&3): 269-257. [In Persian]
[18]. Xu CY, Gong L, Jiang T, Chen D, Singh VP. Analysis of spatial distribution and temporal trend of reference evapotranspiration and pan evaporation in Changjiang (Yangtze River) catchment. Journal of Hydrology, 2006; 327(1): 81-93.
[19]. Diodato N, Ceccarelli M, Bellocchi G. GIS-aided evaluation of evapotranspiration at multiple spatial and temporal climate patterns using geoindicators. Ecological Indicators, 2010; 10(5):1009-1016.
[20]. Kousari MR, Ahani H. An investigation on reference crop evapotranspiration trend from 1975 to 2005 in Iran. International Journal of Climatology, 2012; 32(15): 2387-2402.
[21]. Gao G, Xu CY, Chen D, Singh VP. Spatial and temporal characteristics of actual evapotranspiration over Haihe River basin in China. Stochastic environmental research and risk assessment, 2012; 26(5): 655-669.
[22]. Shen Y, Li S, Chen Y, Qi Y, Zhang S. Estimation of regional irrigation water requirement and water supply risk in the arid region of Northwestern China 1989–2010. Agricultural Water Management, 2013; 128: 55-64.
[23]. Surendran U, Sushanth CM, Mammen G, Joseph EJ. Modelling the crop water requirement using FAO-CROPWAT and assessment of water resources for sustainable water resource management: A case study in Palakkad district of humid tropical Kerala, India. Aquatic Procedia, 2015; 4: 1211-1219.
[24]. Ji XB, Chen JM, Zhao WZ, Kang ES, Jin BW, Xu SQ. Comparison of hourly and daily Penman-Monteith grass- and alfalfa-reference evapotranspiration equations and crop coefficients for maize under arid climatic conditions, Agricultural Water Management, 2017; 192: 1–11.
[25]. Mansouri Z, Menani MR. Assessment of the water needs of Apricot and Olive crops under arid climatic conditions: Case study of Tinibaouine region (North-East of Algeria), 2017; 12(30): 46-52. [In Persian]
 [26]. Allen RG, Pereira LS, Raes D, Smith M. Crop evapotranspiration-Guidelines for computing crop water requirements-FAO Irrigation and drainage paper 56. FAO, Rome, 1998; 300(9):D05109.
 [27].Vaziri J, Salamat A, Entesari MR, Meschee M, Heidari N, Dehghanisaniyeh H. Evapotranspiration of plants: Instructions for calculating required water for plants. National Iranian Irrigation and Drainage Committee Press, Tehran: First Edition; 1999. [In Persian]
دوره 5، شماره 1
فروردین 1397
صفحه 149-160
  • تاریخ دریافت: 05 تیر 1396
  • تاریخ بازنگری: 05 مهر 1396
  • تاریخ پذیرش: 18 مهر 1396
  • تاریخ اولین انتشار: 01 فروردین 1397
  • تاریخ انتشار: 01 فروردین 1397