کاربرد پایش ریسک خشکسالی محصولات دیم در مقیاس زیرحوضه بر بهبود مدیریت خشکسالی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‏ آموختۀ کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب، دانشکدۀ مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز

2 استاد گروه هیدرولوژی و منابع آب، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز

3 استادیار گروه هیدرولوژی و منابع آب، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

4 دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه لرستان

چکیده

مدیریت ریسک خشکسالی، به استراتژی نیاز دارد. انتخاب مقیاس مکانی یکی از وجوه استراتژی است. در تحقیق حاضر پایش خشکسالی در مقیاس زیرحوضه بررسی شده و به دلیل حساسیت بیشتر محصولات دیم نسبت به خشکسالی، ارزیابی در مورد محصولات دیم انجام ‏شده است. به این منظور، با استفاده از شبیه‏ساز SWAT، حوضۀ آبخیز خرم‏آباد به مساحت 2480 کیلومترمربع براساس همگنی بافت خاک، کاربری اراضی و ارتفاع، به 31 زیرحوضه تقسیم شد. شاخص اکتشاف خشکسالی RDI، متناسب با سال زراعی منطقه، در مقیاس زمانی نُه‌ماهه برای ارزیابی وضعیت خشکسالی کشاورزی طی مدت 1348ـ 1396 در نظر گرفته شد. با استفاده از روش تیسن و نیز ایستگاه‏های هواشناسی موجود در محدودۀ مطالعه‌شده، باران و دمای هر یک از زیر‏حوضه‏ها، تخمین زده شد. همچنین، کاهش نسبی عملکرد محصولات دیم، تحت تأثیر هر یک از شدت‏های مختلف خشکسالی، محاسبه شد. مطالعۀ حاضر توانست مناطق مختلف حوضه را از نظر ریسک خشکسالی محصولات مختلف با یکدیگر مقایسه کند، به‏گونه‏ای که نشان داد ریسک تولید محصولات، در هر یک از زیرحوضه‏ها، متفاوت و دارای دامنه 14 تا 30 درصد است. به‌طوری که میانگین ریسک تولید گندم، جو، نخود و عدس، به‌ترتیب 2/21، 8/18، 4/17 و 18 درصد به دست آمد. در ضمن، تأثیر شدت خشکسالی بر عملکرد هر یک از محصول‏ها متفاوت بود. به این ترتیب که در خشکسالی متوسط 54ـ 60، 47ـ 55، 46ـ 54،47ـ 57؛ خشکسالی شدید 63ـ 70، 58ـ 64، 49ـ 60، 51ـ 62 و خشکسالی بسیار شدید 75ـ 82، 69ـ 74، 59ـ 68، 67ـ 74 درصد، سبب کاهش عملکرد پتانسیل محصولات به‌ترتیب، گندم، جو، نخود و عدس شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Application of the risk monitoring drought of dryland products sub basically scale of sub basin on improvement of drought management (Case study: Khorramabad Basin)

نویسندگان [English]

  • Hesam Naseri 1
  • ali-mohammad akhond ali 2
  • Mohammad Reza Sharifi 3
  • Ali Haghizadeh 4
1 Master of Science in Water Resources Engineering, Faculty of Water Engineering, Shahid Chamran University of Ahvaz
2 Professor of Hydrology and Water Resources, Faculty of Water Engineering, Shahid Chamran University of Ahvaz
3 Assistant Professor of Depth of Hydrology and Water Resources, Faculty of Water Sciences Engineering, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
4 Associate Professor, Department of Agricultural and Natural Resources, Lorestan University
چکیده [English]

Drought risk management requires a strategy. Choosing a spatial scale is one of the strategic aspects. In the present study, drought monitoring was carried out at sub-basin scale and for dry lands products. For this purpose, using the SWAT simulator, the Khorramabad basin with a total area of 2480 km2 was divided into 31 sub-basins based on homogeneity of soil texture, land use and elevation. The RDI Drought Detection Index was calculated on a 9-month time scale for assessing agricultural drought during the period of 1348-1396, in accordance with the crop year. Using Thiessen method and the use of meteorological stations in the studied area, rainfall and temperature of each sub-basin, the estimation and relative reduction of yield of dryland products were calculated for each of the different drought intensities. The present study was able to compare the different areas of the basin with respect to the drought risk in different products. So that the risk of product production varies from 14 to 30 percent in each sub-basin. The average risk of producing dryland products including wheat, barley, peas and lentils was 21.2%, 18.8%, 17.4% and 18%, respectively. The results also showed that the effect of drought severity on the yield of each product is different. So, in the middle drought, 54-60, 47-55, 46-54, 47-57%, severe drought, 63-70, 58-64, 49-60, 51-62% and very severe drought, 75-82, 69-74, 59-68, 67-74%, reduced potential yield of each product, respectively, wheat, barley, peas and lentils respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Drought
  • risk
  • Dryland farming
  • Sub Basin
  • SWAT

مراجع

          [1]         Wilhite D, Drought a Global Assessment Vols. 1 and 2. New‏York USA: 2000.
          [2]         Mishra A.K,‏ Singh V.P. A review drought concepts. Journal of Hydrology.2010‏; 391(1): 202-216.
          [3]         Habibi A. Applied Safety and Performance Indicators of Industry.1 nd. Tehran Tech Publications: 2004‏.
          [4]         Chu P.S, Nash A.‏J,‏‏ Porter F.‏Y. Diagnostic studies of two contrasting rainfall episodes in Hawaii: Dry 1981 and wet 1982. Journal of climate. 1993; 6 (7): 1457-1462.
          [5]         Chu T.W, Shirmohammadi A, Montas H, Sadeghi A. Evaluation of the SWAT model's sediment and nutrient component in the Piedmont Physiographic Region of Maryland. American Society of Agricultural Engineers. 2004; 47:1523-1538.
         [6]        Jamshidi h, Khalili A, Kamkar A, Zandeparsa sh. Check and compare the indicators of drought spi and RDI at the Stations of the selected country. The second national conference on the effects of drought and strategies to manage it. Research center of Agriculture and Natural Resources, Isfahan, Iran: 2009.
          [7]         Behbahani M. Agricultura of drought risk management for wheat. third conference of Iran Water Resources Management: 2008.
          [8]         Khalili D, Farnoud T, Jamshidi H, KamgarHaghighi AA, Zand-Parsa S. Comparability analyses of the SPI and RDI meteorological drought indices in different climatic zones. Water Resour Manage. 2011; 25 (2):1737–1757.
 
          [9]         Zandiyalak H, Bustani F. Evaluation of the Agricultural Drought Period in Fars province using RDI Index. Journal of Water Resources Engineering.2015; 7 (3): 200-214.
        [10]       Aghayan a, Kamali Gh, Hojaam S. Quantitative risk assessment of agricultural drought in several climates of the country. Clinical Research Journal.2016; 6 (21): 150 – 164.
        [11]       Hosseini B, Dein pazhoh S, Nikbakht j. Analysis of drought in the north west of Iran with this technique the exploration of drought. Journal of soil and water.2015; 29 (2): 295-310.
 
        [12]       Mosaedi A, Mohammadi moghadam S, Kavakebi gh. Determine the characteristics of drought based on the index identified drought, RDI, and review its changes in the regions and different time periods. Journal of research of soil and water conservation. 2016; 23 (6): 140-154.
        [13]       Tsakiris, G, Pangalou D, Vangelis H. Establishing a drought index incorporating evaportranspiration. European Water. 2005; 9 (10): 3-11
        [14]       Tigkas D, Vangelis H, Tsakiris G, Drought and climate change impact on streamflow. Science total. 2012; 440: 33-41.
        [15]       Pashiardis‏S,‏MicHaelides‏S. mplementation of the standardized precipitation index (SPI) and thereconnaissance drought index (RDI) for regional drought assessment: A case study for Cyprus. European Water. 2012; 23:57-65.
        [16]       Vinit K, Rajendra P, Manoj K, Byun H. Comparison of drought indices for appraisal of drought characteristics. Ken. 2015.
 
        [17]       Semi-detailed hydrogeological studies of Khorramabad plain aquifers. Lorestan Regional Water Company. 2003.
 
        [18]       Lashkarei H. Pattern synoptic of the rain extreme south west of iran. Ph. D. thesis. university of Tarbiat modarres. 1997.
 
        [19]       Demirel M. C, Venancio A, Kahya E. Flow forecast by SWAT model and ANN in Pracana basin Portugal. Advances in Engineering Software. 2009; 40, 467–473.
        [20]       Neitsch S.‏L, Arnold J.‏G, Kiniry J.‏R, Williams J.‏R, King K.‏W.SWAT theoretical documentation. Blackland Research Center, Texas AgriLife Research, Texas Water Resources Institute Technical Report No.2011; 406 - 618.
        [21]       Reconnaissance Drought Index (RDI). Water Resources Management.2008; 21: 821-833.
        [22]       Doorenbos j, Kasam A. Yeld response to water. FAO Irrigation and Drainage Papers. 1979; No 33.
 
        [23]       Tsakiris G, Vangelis H. Establishing a drought‏index‏ incorporating evaportranspiration. European Water.2005; 9 (10): 3-11.
 
        [24]       Mahdavei m, Dastoranei J, Statistical methods in water resources. Publications of University of Tehran.2016.
 
        [25]       Lawson M, Reiss A, Phillips R, Livingston K. Nebraska droughts. A study of their past chronological and spatial extent with implications for the future. 1979.
اکوهیدرولوژی
دوره 6، شماره 3
مهر 1398
صفحه 767-779

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 20 دی 1397
  • تاریخ بازنگری: 31 اردیبهشت 1398
  • تاریخ پذیرش: 31 اردیبهشت 1398
  • تاریخ اولین انتشار: 01 مهر 1398

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار