تأثیر آبگیری سد سیمره بر شبکۀ پایش کیفی منابع آب پایین‏دست

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهشی مؤسسۀ تحقیقات آب، وزارت نیرو

2 کارشناس پژوهشی مؤسسۀ تحقیقات آب وزارت نیرو

3 کارشناس پژوهشی موسسه تحقیقات آب وزارت نیرو

چکیده

سدهای احداثی به عنوان سازۀ غیرطبیعی در بستر رودخانه‏ها اگرچه به عنوان یک ابزار مدیریتی و برنامه‏ریزی مطرح است، اما عدم مدیریت و پایش کمی و کیفی آن می‏تواند مشکلات محیط ‏زیست را در بر داشته باشد. سد سیمره در حوضۀ آبریز کرخه با هدف تولید انرژی برق‌آبی، افزایش قدرت تنظیم سدهای پایین‌دست و کنترل سیلاب از سال 1390 آبگیری شد. با توجه به فرایندهای آبی در شبکۀ منابع آب سد و ارزیابی کمی و کیفی نقش آبگیری، نمونه‏برداری کمی و کیفی پیش و پس از احداث سد در یک دورۀ 10 ساله انجام گرفت. بررسی نتایج کیفی نشان داد نقش سازندهای زمین‏شناسی به‌خصوص سازندهای گچساران و آسماری در افزایش غلظت املاح و انحلال مؤثر بوده و چشمه‏های ساحل چپ با توجه به ضخامت و حجم بیشتر سازندهای گچساران و آسماری، روند تغییرات بیشتر کیفی را داشته است. از طرفی نیز همبستگی بین تراز آب مخزن در دورۀ آبگیری و پارامترهای کیفی نشان داد آبگیری مخزن سد بیشترین تأثیر را در چشمه‏های ساحل راست داشته و ارتباط بیشتری در تغییرات داشته است. نتایج آنالیز کیفی در رودخانۀ سیمره نیز نشان داد آنومالی در پارامترهای کیفی ایستگاه R4 با توجه به دو عامل نزولات آسمانی در فصل بهار و اضافه شدن آب خروجی از نیروگاه در تغییر کیفیت آب تأثیرگذار داشته است.

کلیدواژه‌ها


  • Nielsen DL, Brock MA, Rees GN, Baldwin DS. Effects of increasing salinity on freshwater ecosystems in Australia. Australian Journal of Botany. 2003;51(6):655-65.

 

  • Kardan Moghaddam H, Rahimzadeh Kivi Z, Bahreinimotlagh M, Moghddam HK. Evaluation of the groundwater resources vulnerability index using nitrate concentration prediction approach. Geocarto International. 2021 Sep 23:1-7.
  • Dahrazma, B., Hafezi Moghaddas, N., Hasanvand, M., Karami, R. Investigation on the geochemistry of formations of Gotvand-olya dam reservoir and its influence on the quality of water in reservoir. Scientific Quarterly Journal of Iranian Association of Engineering Geology, 2014; 7(Number 1 & 2): 29-40 [In Persian].
  • Nazeri Tahroudi, M., Shahidi, A. Evaluation of Gotvand Dam Construction Impacts on Time Series variability of water quality parameters. Iran-Water Resources Research, 2017; 13(3): 175-180 [In Persian].
  • Azish, S., Asareh, A., Khodadadi Dehkordi, D. Effect of Drought on the Water Quality and Quantity of Dez River. Iran-Water Resources Research, 2019; 15(2): 306-318 [In Persian].
  • Neisi L, Tishehzan P. Evaluation of the Quality of Irrigation Water of Downstream of the Zard River Using Statistical Analysis. JWSS. 2019; 23 (3) :81-93[In Persian].
  • Nadiri, A., Sadeghi Aghdam, F., Aghari Moghaddam, A., Naderi, K. The Assessment of
    Salinity and Arsenic as the Destructive Factors Affecting on Surface and Ground Water Quality of Sahand Dam water Basin. Hydrogeomorphology, 2015; 2(4): 79-99 [In Persian].
  • Rezaei Moghaddam, M., Nikjoo, M., Hejazi, M., Khezri, S., Kazemi, A. ‏ Study of the effects of hydro-geomorphology factors on the water quality changes of Siminehrood River at various stations during 2003-2013. Iranian journal of Ecohydrology, 2017; 4(2): 395-405. doi: 10.22059/ije.2017.61476[In Persian].
  • Cheshomi, A., Sahbaniya, Y., Ashjari, J. Assessment of water leakage through the right abutment of the Seymareh dam. Geopersia, 2014; 4(2): 213-225. doi: 10.22059/jgeope.2014.52720 [In Persian].
  • Goodarzi, M., Vagheei, H., Mousavi, M. The Behavior of Inflow to the Seimareh Dam in the Face of Climate Change Impacts. Journal of Environmental Science and Technology, 2020; 22(3): 169-182. doi: 10.22034/jest.2018.20468.2956 [In Persian].
  • Jahangir, M., moshayedi, Z. Qualitative evaluation of surface water resources using satellite images in Seymareh dam reservoir. Iranian journal of Ecohydrology, 2021; (): -. doi: 10.22059/ije.2021.328294.1530 [In Persian].
دوره 9، شماره 1
فروردین 1401
صفحه 1-13
  • تاریخ دریافت: 14 شهریور 1400
  • تاریخ بازنگری: 30 آبان 1400
  • تاریخ پذیرش: 17 اسفند 1400
  • تاریخ اولین انتشار: 01 فروردین 1401
  • تاریخ انتشار: 01 فروردین 1401