بررسی راهکارهای مدیریتی جهت رفع چالش‌های بین تامین آب کشاورزی و حقابۀ زیست محیطی تالاب در شرایط مختلف آب و هوایی (مطالعه موردی: حوضۀ آبریز تالاب امیرکلایه)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه پژوهشی پایش منابع آب، پژوهشکدۀ محیط زیست جهاد دانشگاهی، رشت، ایران

2 پژوهشگر گروه پژوهشی پایش منابع آب، پژوهشکدۀ محیط زیست جهاد دانشگاهی، رشت، ایران

چکیده

در این پژوهش نیاز آبی زیست‏محیطی تالاب امیرکلایه در سه سناریوی خشکسالی، نرمال و ترسالی با هدف‏ رسیدن به شرایط حداقل، قابل قبول و مطلوب برآورد شد. برای انجام این کار، ابتدا تعیین طبقات خشکسالی در سال‏های مختلف براساس شاخص SPI محاسبه شد. در مرحلۀ بعد، مقادیر کمبود آب تالاب با شبیه‏سازی دورۀ آماری بلندمدت معادلۀ بیلان، منابع آب در دسترس و تطبیق آن با شرایط اکولوژیکی هدف‌گذاری شده، در جهت تأمین نیاز آبی تالاب امیرکلایه در سناریوهای مختلف به‏ دست آمد. نتایج نشان داد در شش‏ماهۀ اول سال آبی و در شرایط خشکسالی با تأمین حدود 62/0 میلیون مترمکعب کمبود آب، نیاز آبی برای شرایط اکولوژیکی حداقل تأمین خواهد شد در صورتی که در شرایط نرمال و ترسالی کمبود آبی وجود نخواهد داشت. در حالی که در شش‏ماهۀ دوم سال آبی و در شرایط خشکسالی نرمال و ترسالی به‌ترتیب به مقدار 65/3، 54/3 و 68/2 میلیون مترمکعب، تیرماه به عنوان بحرانی‏ترین ماه، تالاب با کمبود آب مواجه است. با بررسی آبدهی نهر سیدعلی اکبری نتیجه شد که فقط در شش‏ماهۀ اول سال آبی می‏توان از این منبع برای تأمین آب تالاب استفاده کرد. حجم آب قابل برداشت از این نهر حدود 7/4 میلیون مترمکعب برآورد شد. همچنین، در شرایط نرمال و ترسالی نیز می‏توان با افزایش ظرفیت ذخیرۀ مخزن تالاب مقدار 5/1 میلیون مترمکعب آب را ذخیره کرد و از طریق افزایش راندمان حدود 55/0 میلیون مترمکعب در مصرف آب صرفه‏جویی کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


[1]. Iwanaga T, Partington D, Ticehurst J, Croke B. F. W, Jakeman A. J. A socio-environmental model for exploring sustainable water management futures: Participatory and collaborative modelling in the Lower Campaspe catchment. Journal of Hydrology. Regional Studies. 2020;28:)100669(.
[2]. Ramsar Sheet. Water allocation and management. Ramsar handbooks for the wise use of wetlands, 4th edition, vol. 10. Ramsar convention secretariat, Gland, Switzerland. 2012. www.Ramsar.org.
[3]. Gibbs MS, Clarke K, Taylor B. Linking spatial inundation indicators andhydrological modelling to improve assessment of inundation extent. Ecological Indicators. 2016; 60: 1298-1308.
[4]. Conservation of Iranian Wetlands Project. Guide and Stylebook to Calculate a Wetlands Water Requirements. Golden Publication; 2013. [Persian]
[5]. Modaberi H, Shokoohi, A. Determining Anzali Wetland Environmental Water Requirement Using Eco-Hydrologic Methods. Iran-Water Resources Research. 2019;15(3):91-104. [Persian]
[6]. Modaberi H, Shokoohi A. Evaluating the Effects of Reducing Environmental Water Requirement of Anzali Wetland on its Ecological Services in an IWRM Framework. Journal of Ecohydrology. 2020;7(2):481-496. [Persian]
[7]. Jorda-capdevila D, Rodriguez-Labajos B. Bardina M. An integrative modelling approach for linking environmental flow management, ecosystem service provision and inter-stakeholder conflict. Journal of Environmental Modelling and Software. 2016;79:22-34.
[8]. Jonch Clausen T. Integrated Water Resource Management and Water Efficiency Plans by 2005. Why, What and How? TAC Background Paper No. 10. Global Water Partnership, Stockholm. 2004.
 
[9]. Christopher J. C, Bond C. J, and Xiqin W. An Asset-based, Holistic, Environmental Flows Assessment Approach’. International journal of water resources development. 2009;301-330.
[10]. Modaberi H, Shokoohi A. Determining Water requirement of Anzali Wetland based on Eco-Tourism Indices within the Framework of IWRM. Iranian Journal of Soil and Water Research (IJSWR). 2020;51(10):2501-2517. [Persian]
[11]. Karimi M, Modaberi H. Determining the environmental water requirement of Boujagh wetland and providing appropriate solutions to supply it in different climatic conditions. Journal of Wetland Ecobiology. Islamic Azad University, Ahvaz branch. 2014;6(2):55-66. [Persian]
 [12]. Modaberi H, Shokoohi A. Determining the Environmental Water Needs of Amirkalayeh Wetland Based on a Holistic Approach Regarding Contradiction between the Water Use for Agriculture and Wetland Conservation. Iran-Water Resources Research. 2019;16(3):284-307. [Persian]
 [13]. Vinten A, Kuhfussa L, Shortalla O, Stockana J, Ibiyemi A, Pohlea I, Gabriel M, Gunn I, May L. Water for all: Towards an integrated approach to wetland conservation and flood risk reduction in a lowland catchment in Scotland. Journal of Environmental Management. 2019;246:881-896.
[14]. Meng B, Liu J, Bao K, Sun B. Water fluxes of Nenjiang River Basin with ecological network analysis: Conflict and coordination between agricultural development and wetland restoration. Journal of Cleaner Production. 2019;213:933-943.
[15]. Ashoori A, Abdoos A. Important wetland habitats for the waterbirds of Gilan, Iran. Katibeh Gilan; 2013. [Persian]
[16]. Modabberi H, Shokoohi A. Determining Anzali Wetland Environmental Water Requirement Using Eco-Hydrologic Methods. Iran-Water Resources Research. 2019;15(3):91-104. [Persian]
 
[17]. Adeli M, Mohammadi Z. Calibration and Evaluation of SCS Method for Estimating Flood Runoff in Pasekohak Watershed. Journal of Irrigation Sciences and Engineering. 2019;42(3):1-15. [Persian]
[18]. Regional Water Company of Iran. Guilan Province Water Development Document Review Plan. 2017. [Persian]
[19]. Ketabchi H, Mahmoodzadeh D, Farhoudi R. Estimation of wetland-aquifer exchanges (Case Study: Kaniborazan wetland). Journal of Ecohydrology. 2018;4(3):699-709. [Persian]
[20]. Karimi M, Mohammad V. S. J, Mazaheri M. Evaluating The Hydrodynamic and Morphology of Sefidroud River Delta Using 2D Simulation and Remote Sensing Data. Journal of Oceanography. 2018;9(33):1-12. [Persian]
[21]. Sefidrood Consulting Engineers. Studies to determine the bed and boundary of Amirkalayeh wetland. 2018. [Persian]
[22]. Environmental Institute of Academic Center for Education, Culture and Research. Environmental water requirement studies of Bojagh and Amirkalayeh wetlands. 2018.
[23]. Allen R, Pereira S, Raes D, Martın M. Crop evapotranspiration. Guidelines for Computing Crop Water Requirements, FAO Irrigation and Drainage Paper 56, FAO. 1998.
[24]. Modaberi H, Shokoohi A. Evaluation of the Effects of Exploitation of Sefidrood Irrigation and Drainage Network on the Life of Anzali Wetland. Iranian Journal of Irrigation and Drainage. 2020;6(14):1939-1953. [Persian]
[25]. Foladi M, Najafabadi R. Rezai M, Moslemi H. Development of management strategies for protection and rehabilitation of Jazmourian lagoon using the VIKOR multi-criteria decision model. Iranian Journal of Geographical Research on Desert Area. 2021;8(2):107-135. [Persian]
دوره 9، شماره 4
دی 1401
صفحه 733-750
  • تاریخ دریافت: 21 اردیبهشت 1401
  • تاریخ بازنگری: 19 تیر 1401
  • تاریخ پذیرش: 28 آذر 1401
  • تاریخ اولین انتشار: 28 آذر 1401
  • تاریخ انتشار: 01 دی 1401