تعیین مناطق مناسب پخش سیلاب برای تغذیۀ مصنوعی آبهای زیرزمینی اهمیت زیادی دارد. دشت قالهر دلیجان طی 10 سال اخیر بیش از 11 متر افت سطح آب زیرزمینی داشته است و نیاز به ایجاد تعادل در آبخوان دارد. در این پژوهش برای مکانیابی نقاط پخش سیلاب در حوضۀ آبریز قالهر دلیجان (استان مرکزی) از فرایند تحلیل سلسلهمراتبی و سامانۀ اطلاعات جغرافیایی استفاده شد. این بررسی در سه مرحله انجام شد. در مرحلۀ اول مهمترین معیارها و شاخصهای مؤثر در مکانیابی تغذیۀ مصنوعی تعیین شد. در مرحلۀ دوم برای ارزیابی و اولویتبندی این معیارها، از روش سلسلهمراتبی استفاده شد. برای این منظور، از معیارهای خصوصیات سیلخیزی، شیب، نفوذپذیری، زمینشناسی، ضریب ذخیره، کاربری اراضی استفاده شد. از جدول تعیین ارزش، اهمیت و ارزش هریک از معیارها و شاخصها تعیین شد. نتایج نشان داد در مورد تعیین مناطق مناسب برای تغذیۀ مصنوعی آبهای زیرزمینی در حوضۀ آبریز قالهر، معیارهای سیلخیزی و شیب بهترتیب از وزن بیشتری برخوردارند. در این راستا ضریب ذخیره و کاربری اراضی دارای وزن نسبی کمتری هستند. در مرحلۀ سوم بر اساس ماتریس اوزان، لایههای اطلاعاتی رستری، توسط اکستنشن AHP در ArcGis با یکدیگر تلفیق شدند و نقشۀ اولویت مکانی پخش سیلاب تهیه شد. نتایج نشان داد با لحاظ کردن مناطق دارای محدودیت کاربری، 3/29 درصد از کل حوضۀ آبریز به عنوان مناطق بسیار مناسب و مناسب برای پخش سیلاب است که مساحتی حدود 4280 هکتار را شامل میشود.
Taheri Tizro A, Mashayekhi H, and Zare, M. Site selection of artificial rechrge using GIS in Mahi plain of Kermanshah plain. Iranian Journal of Water Research. 2013; 6 (11), 47-53. [Persian]
Zahedi E, Jahanbakhshi F, Talebi A. Investigating Suitable Areas for Flood Spreading Using Fuzzy Logic and Analytic Network Process (ANP) (Case Study: Mashhad Plain). JWSS. 2016; 20 (77) :185-196. [Persian]
Khodayari M, Hessari B, Ahmadi H and Mohammadpor M. Surveying effects of artificial recharge Water Resources Management. 2017; 27(8):3071-3084. [Persian].
Shafiee M, and Ghanbarzadeh Lak M. Modeling of Site Selection Process for Artificial Groundwater Recharge (Through Flood Spreading) based on GIS Technique and AHP Method (Case Study: Khoy Plain Aquifer), Iranian Water Resources Research. 2018; 14 (5), 219-236. [Persian]
Yousefi H, Younesi H, Shahi Nejad B, Arshia A, Mirzapour H and Yarahmadi Y. Flood Spatial Location Detection by Combining AHP and Fuzzy Models Using WLC Method in GIS (Case Study: Khorramabad Watershed), Echo Hydrology. 2020; 7 (1), 251-261. [Persian]
Ravishankar MN and Mohan G. A GIS based hydro-geomorphic approach for identification of site specific artificial recharge techniques in the Deccan Volcanic province. Journal of Earth System Science. 2005; 114(5):505-514.
Chenini I., Ben Mammou A & El May M. Groundwater Recharge Zone Mapping Using GIS-Based Multi-Criteria Analysis: A Case Study In Central Tunisia (Maknassy Basin). Water Resources Management. 2013; 24(5), 921-939.
Kaliraj S, Chandrasekar N and Magesh NS. Identification of potential groundwater recharge zones in Vaigai upper basin, Tamil Nadu, using GIS based analytical hierarchical process AHP technique. Arabian Journal of Geosciences. 2014; 7(4):1385-1401.
Ghayoumian J, Ghermezcheshmeh B, Feyznia S and Noroozi AA. Integrating GIS and DSS for identification of suitable areas for artificial recharge, Case study Meimeh basin, Isfahan, Iran. Environmental Geology. 2005; 47(4):493-500. [Persian].
Hafiz Moqaddas N, Lashkaripour G, Khalaji J. Selection of groundwater artificial recharge site using AHP and GIS methods, case study: Shahrekord plain. First International Congress on Drainage, Ferdowsi University, Mashhad, Iran; 2015. [Persian]
Ghasemian D. Site selection of Flood spreading using decision support system in Shahriari region of Yazd province. Master Thesis, Department of Watershed Management, Faculty of Natural Resources and Marine Sciences, Tarbiat Modares University; 2012. [Persian]
Goodarzi L., and Akhund Ali A. and Zarei H. Site selection for artificial recharge using GIS and AHP method (Case study: Ashtrinan plain). Application of Remote Sensing and GIS in Natural Resources Science. 2014; 4 (2), 53-67. [Persian]
Zarchsham M, Khairkhah Zarkesh M, Davood Gh. Combining GIS and Decision Support to Determine Suitable Flood Development Areas (Study Area: Meshkid Watershed in Sistan and Baluchestan Province). Conference National Geomatics, Iran; 2015. [Persian]
Maheswaran G, Geetha Selvarani A, Elangovan K. Groundwater resource exploration using GIS and remote sensing.Iournal of Earth System Science. 2016; 125:311-328.
Chowdhury A K, Jha M, Chowdary V M. Delineation Of Groundwater Recharge Zones And Identification Of Artificial Recharge Sites In West Medinipur District, West Bengal, Using RS & GIS And MCDM Techniques. Environmental Earth Science. 2018; 59:1209–1222.
Selajgeh Tazarji, A. Hydrological Modeling of Zanjan Plain Using Remote Sensing Data and Geographic Information System, M.Sc. Thesis, Department of Geography, Tarbiat Modares University; 2018. [Persian]
Moghli M. Site selection of aquifer artificial recharge using GIS (Case study: Gorbayegan Basin, Fars). Natural Geography. 2021; 14 (51), 131-153. [Persian]
Dyer R F, Forman E H. Group Decision Support with the Analytic Hierarchy Process. Decision Support Systems 2012; 8: 99-124.