نقش سازه‌های تاریخی ذخیره و انتقال آب در توسعۀ پایدار گردشگری (مطالعۀ موردی: برکه‌های جزیرۀ قشم)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گردشگری پردیس بین‌المللی قشم دانشگاه تهران

2 مدرس دانشکدۀ گردشگری، دانشگاه تهران

چکیده

میراث فرهنگی ثروت ملی کشور محسوب می‌شوند که فقط به نسل حاضر تعلق نداشته، بلکه میراثی است که باید برای آیندگان باقی بماند. میراث فرهنگی، نقش زیربنایی برای اقتصاد کشور دارد و زمینه‌ساز حرکت در جهت دستیابی به اهداف توسعۀ پایدار است. تأمین آب همواره به عنوان یک چالش مهم برای جوامع انسانی، به‌خصوص در مناطق خشک و نیمه‌خشک مطرح بوده است. مردم جزیرۀ قشم نیز با توجه به شرایط آب‌وهوایی این جزیره از دیرباز در تأمین آب شرب با چالش‌های زیادی مواجه بوده‌اند. این چالش سبب شد مردم محلی برای تأمین آب مورد نیاز خود دست به ساخت سازه‌های ذخیره و تأمین آب بزنند، برکه به عنوان یک راه‌حل برای ذخیرۀ آب احداث ‌شده است. هدف پژوهش حاضر، واکاوی مؤلفه‌های نقش سازه‌های تاریخی آبی برکه در توسعۀ پایدار گردشگری جزیرۀ قشم است. در این تحقیق با بهره‌گیری از روش تحلیل محتوای کیفی عرفی یا قراردادی: طبقه‌ها، طبقه‌های فرعی و زیرطبقه‌های نقش سازه‌های تاریخی ذخیره و انتقال آب در توسعۀ پایدار گردشگری با تأکید بر جزیرۀ قشم، تبیین شد. در فرایند جمع‌آوری داده‌ها از فن‌هایی مانند مشاهدۀ مشارکتی، مصاحبۀ عمیق و بدون ساختار و مطالعات استدلالی اسناد استفاده شد. پس از تحلیل داده‌های تحقیق با محوریت و تأکید بر واکاوی مؤلفه‌های مؤثر بر نقش سازه‌های تاریخی آبی برکه در توسعۀ پایدار گردشگری جزیرۀ قشم، 3 طبقه، 8 طبقۀ فرعی و 38 زیرطبقه، شناسایی و تبیین شد. طبقات شامل: «پایداری اقتصادی»، «پایداری اجتماعی‌ـ فرهنگی»، و «پایداری بوم‌شناختی (زیست‌محیطی)» است و در نهایت طبقات اصلی بر پایۀ سه اصل توسعۀ پایدار تبیین و در نهایت مؤلفه‌هایی شناسایی شد و نقش سازه‌های تاریخی آبی ذخیره و انتقال آب در توسعۀ پایدار گردشگری مورد تأکید قرار گرفت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


[1] Baltar, F., Brunet, I., “Social research 2,0: virtual snowball sampling method using Facebook”, Internet research, 2012;pp, 57-74.
[2]            Khosrozade, A., “Investigation of ancient constructions related to water storage in Qeshm Island”, 2015; Shiraz, The first specialized conference on architecture and urban planning in Iran.
[3]            Norbakhsh, H., “Qeshm Island and Persian Gulf”, 1990; Tehran: Amir Kabir Publications.
[4] Negahban, M., Jamadi, A., “Qeshm architecture”, 2012; Library of native knowledge and cultural and natural heritage of Qeshm.
 [5]          UNESCO., “Education for a Sustainable future, Thessaloniki: UNESCO / The Government of Greece”, 1997.
[6]            Pearce, D,W., Kerry, R., “Economics Natural Resources and Environment, Baltimore”, 1990; Johns Hopkins university Press.
[7] Zahedi, Sh., Najafi, gh. “Development of the concept of sustainable development”, 2006; Quarterly journal of humanities teacher, Vol 4 (10), pp 43-76.
[8] Pereira, P., Pereira, D., Caetano, A., “Geomorphosite assessment in Montesinho Natural Park (Portugal)”, Geographica Helvetica, 2007; Vol. (62),pp. 159-168.
[9]           Dashtizadeh, A,R., “A Glance at Hydraulic Structures on Qeshm Island, Persian Gulf-Iran”, Architecture & Atr (2A), 2013; Issue No, 23 & 24, pp, 134-138.
[10]         Badre, M., Sajadi, H., Farzane, M. R., “Local knowledge of the construction and operation of the historical water pond structure in Qeshm Island”, biannual journal of indigenous knowledge of Iran, 2019; Vol. 6 (12), pp 535-581.
[11]         Saberi, H., Amini-Nezhad, gh, R., Ghasemi, A., “Participatory urban development with an emphasis on the central neighborhood, a case study of Ali Abad neighborhood in Barazjan”,2013; Journal of Geography and Environmental Studies, Vol 6 (2), pp, 31-41.
[12]         Meschede, C., “Information dissemination related to the Sustainable Development Goals on German local govermental websites”, Aslib Journal of Information Management, 2019; Vol. (3),pp. 440-455. https://doi.org/10.1108/AJIM-09-2018-0195.
[13]        Khaton-Abadi, S. A., “Aspects of sustainable development: from thought to action”, 2006; Isfahan, Academic Jihad Publications.
[14]        Razavian, M. T., Qhadermarzi, H., Olyan, M., Cheraghi, R., “The research strategy of urban management in the direction of sustainable development in historical contexts, a case example: the historical context of Yazd city”, 2015; Scientific urban and regional development planning, Vol. 1 (1), pp 24-48.
[15]         Ravanan, N., “An unpublished report about specialized geological studies and identification of three new geosites in Qeshm Island UNESCO Global Geopark: Holor proposed geosite”.
 [16]        Atophi, GH, R., Javidan, H, R., “The importance and place of economic security in the development of economic stability”, 2016; Vol 10 (1), pp, 1-6.
[17]         Habibi, A., “Persian Gulf Traditional Architecture Vocabulary”, Persian Gulf Research Journal, 2012; by the efforts of Abdul Rasul Khairandish and Mojtaba Tabriznia. Tehran: Book House.
دوره 10، شماره 3
مهر 1402
صفحه 449-459
  • تاریخ دریافت: 11 مهر 1402
  • تاریخ بازنگری: 11 آبان 1402
  • تاریخ پذیرش: 11 آذر 1402
  • تاریخ اولین انتشار: 21 آذر 1402
  • تاریخ انتشار: 21 آذر 1402