بررسی ایزوترم های تعادلی زئولیت و پرلیت در جذب نمک سدیم کلراید از محلول آبی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مهندسی آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری

2 استاد، دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری

3 استاد، پژوهشکدة ژنتیک و زیست فناوری طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری

4 استادیار، گروه علوم پایه، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری

چکیده

کمبود منابع آب در جهان و ایران همواره یکی از چالش‌های مهم انسان به‌حساب می‌آید. از طرفی وجود منابع آبی بزرگ نظیر دریاها و اقیانوس‌ها از جمله دریای مازندران در شمال و خلیج فارس در جنوب ایران ممکن است یکی از راه حل‌های مناسب در این زمینه باشد. در این تحقیق به بررسی جذب نمک NaCl توسط زئولیت طبیعی و پرلیت پرداخته شده است. به این منظور، اثر پارامترهای مختلفی نظیر غلظت و اندازة ذرات بررسی شد. برای به‌دست آوردن اندازه‌های مختلف (در پنج اندازه) از الک‌های استاندارد ASTM با قطر منافذ 20 (841 میکرومتر)، 40 (400 میکرومتر)، 80 (177میکرومتر)، 120 (125 میکرومتر) و 200 (74 میکرومتر)، برای دانه‌بندی استفاده شد. محلول­های آب نمک با غلظت­های در گسترۀ 25، 50، 100، 200،300،500،‌750، 1000، 3000، 5000، 7000 و 10000 میلی‌گرم بر لیتر تهیه شدند. به‌منظور تعیین مقدار کلر موجود در نمونه‌ها از نیترات نقره با غلظت 02/0 مولار و کرومات پتاسیم به‌عنوان معرف برای تیتراسیون کلرسنجی محلول­ها استفاده شد. نتایج آزمایش‌ها حاکی از آن است که با کاهش اندازۀ ذرات، درصد حذف نمک افزایش می‌یابد. همچنین با افزایش مقدار جاذب بیشترین جذب صورت گرفته است. در ضمن از مدل­های فروندلیچ و لانگمویر برای به‌دست آوردن ایزوترم‌های تعادلی استفاده شد که نتایج نشان می­دهد جذب نمک سدیم کلراید توسط جاذب معدنی زئولیت از مدل فروندلیچ با ضریب تبیین 97/0 و نمونۀ معدنی پرلیت با ایزوترم تعادلی لانگمویر با ضریب تبیین 96/0 تطابق بهتری را نشان می­دهند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


1. ایمان‌شعار، فرهاد؛ جوکار، معصومه،1387، نگرشی بر چشم‌انداز مطلوب صنعت آب و فاضلاب در افق 20 سالة آینده با تأکید بر چالش‌ها و مشکلات پیش رو، دومین همایش ملی آب و فاضلاب با رویکرد بهره‌برداری، مهر ماه، تهران، ایران.
2. پورواعظی روکرد، رضا؛ قربانی، بهزاد؛ نوری امامزاده­ای، محمدرضا؛ شاه‌محمدی، شایان، 1391، بررسی کاربرد زئولیت در فیلتر شنی در کاهش یون‌های کلسیم، منیزیم و کلر از آب‌های شور، ششمین همایش ملی مهندسی محیط زیست، آبان ماه، تهران، ایران.
3. سعادتجو، نقی؛ رسولی‌فرد، محمدحسین؛ حیدری، اعظم، 1387، حذف رنگزای بازیک قرمز46 از آب آلوده با استفاده از جاذب ارزان قیمت تکه‌های سخت‌شدة سیمان سفید پرتلند، نشریة علمی پژوهش علوم و فناوری رنگ، شمارة 2: 226-221.
4. ظریف معظم، ملیحه؛ مرادی، حمیدرضا، 1390، بررسی امکان استفاده از آب دریای خزر برای آبیاری دو گونه شبدر و یونجه، فصلنامة علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب، شمارة 6: 57-47.
5. عابدی کوپایی، جهانگیر، 1382، وضعیت منابع آب در ایران ، استان اصفهان و مقایسة آن با شاخص‌های جهانی بحران آب، مجموعه خلاصه مقالات سومین کنفرانس منطقه‌ای و اولین کنفرانس ملی تغییر اقلیم، دانشگاه اصفهان، ص 107
6.کردوانی، پرویز، 1371، اکوسیستم‌های آبی ایران، دریای خزر نشر قومس: ٣۵٢.
7. کشاورز، عباس؛ صادق‌زاده، کوروش، 1379، برآورد و تقاضای آب برای آینده، بحران‌های خشکسالی، وضعیت موجود، چشم‌اندازهای آینده و راهکارهایی جهت بهینه‌سازی مصرف آب، مؤسسة تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی،کرج، 29 ص.
8. لاهیجانی، حمید، 1380، معرفی پدیده‌های فیزیکی آب دریای خزر مجموعه دروس ارائه‌ شده درکارگاه آموزشی خزر، جلد اول، مرکز ملی اقیانوس‌شناسی: ۵۳.
9. محلوجی، مهرداد، اکبری، م،1380، اثر شوری بر عملکرد ارقام مختلف گندم در آبیاری بارانی، مجلة نهال و بذر، شمارة 2: 182-172.
10. ملکوتیان، محمد؛ یوسفی، نادر؛ جعفرزاده حقیقی فرد، نعمت‌اله، 1390، مدلسازی ایزوترم و سینتیک جذب فسفات از محلول‌های آبی با استفاده کلینوپتیلولایت اصلاح‌شده، فصلنامة آب و فاضلاب شمارة 4: 29-21.
11. مهدوی، علی، لیاقت، عبدالمجید، شیخ محمدی، یحیی، 1390، حذف نیترات از زه‌آب کشاورزی با استفاده از زئولیت اصلاح‌شده، مجلة پژوهش آب ایران شمارة 8: 124-117.
12. Akyil, S.G., Aslan, A.i., and Eral, M., 2003, Sorption characteristics of uranium onto composite ion exchangers, J. Radioanal Nucl Chem, Vol 256, pp. 45-51
13. Arpe, K., Leroy, S.A.G., Lahijani, H. and Khan., V, 2012, Impact of the European Russia drought in 2010 on the Caspian Sea level, Hydrology and Earth System Science, Vol 16, pp.19-27
14. Baghalian, K., Haghiry, A., Naghavi, M.R., and Mohammadi, A., 2008, Effect of saline irrigation water on agronomical and phytochemical characters of chamomile (Matricaria recutita L.), Scientia Hort,Vol 116, pp.437-41
15. Dogan, M., Alkan, M., Demirbas, O., Ozdemir, Y., and Ozmetin, C., 2006, Adsorption kinetics of maxilon blue GRL onto sepiolite from aqueous solutions, Chemical Engineering Journal, Vol 124, pp. 89-101
16. Freundlich, H.M.F. 1906, Phys. chem, Vol 57, p. 385
17. Ghadiri, H., Dordipour, I., Bybordi, M., and Malakouti, M.J., 2006, Potential use of Caspian Sea water for supplementary irrigation in Northern Iran, Agricultural Water Management, Vol 79, pp. 209-224
18. Ho, Y.S., Porter, J.F., and McKay, G., 2002, Water air soil pollut, Vol 141, p. 1.
19. Leroy, S.A.G., Marret, F., Giralt, S., and Bulatov, S.A., 2006, Natural and anthropogenic rapid changes in the Kara-Bogaz Gol over the last two centuries by palynological analyses, Quaternary International, Vol 150, pp. 52-70.
20. Lind, M.L., 2011, 715b Zeolite-Polyamide Nanocomposite Membranes for Sea-Water desalination, Annual Meeting, Arizona State University.
21. Liu, F., Ma, B.R., Zhou, D., Xiang, Y., Xue, L., 2014, Breaking through tradeoff of Polysulfone ultrafiltration membranes by zeolite 4A, Microporous and Mesoporous Materials, Vol 186, pp.113–120
22. Terziev, F.S., Maksimova, M.P., Jablinsko, E.A., 1996, Gidrometeorologiai Gidrokhimia Morey, VIKaspiskoy More, Sant-Peterburg Gidrometeoizdat, pp. 12- 17. (Russian).
23.Tudryn, A., Chalie, F., Lavrushin, Y.A., Antipov, M.P., Spiridonova, E.A., Lavrushin, V., Tucholka, P., Leroy, S.A.G., 2013, Late Quaternary Caspian Sea environment: Late Khazarian and Early Khvalynian transgressions from the lower reaches of the Volga River 11,  Quaternary International, Vol 292, pp.193-204
24. Von-kiti, E., 2012, Synthesis of zeolites and their application to the desalination of seawater, M.Sc. Thesis, college of science department of physics, 102 pp.
25. Wagenet, R.J., Campbell, W.F. Bamatraf, A.M. Turner, D.L. 1980, Salinity, irrigation frequency, and fertilization effects of barley growth, Agron. J, Vol 72, pp.969-974.
26. Wajima, T., 2013, Ion Exchange Properties of Japanese Natural Zeolites in Seawater, Analytical Sciences, Vol 29, pp.139-141
27. Williams, C.J., Aderhold, D., Edyvean, R.G.J., 1998, Comparison between biosorbents for the removal of metal ions from aqueous solutions, Wat. Res,Vol 1, pp. 216- 22
  • تاریخ دریافت: 15 بهمن 1393
  • تاریخ بازنگری: 01 اسفند 1393
  • تاریخ پذیرش: 16 اسفند 1393
  • تاریخ اولین انتشار: 16 اسفند 1393
  • تاریخ انتشار: 01 دی 1393