پتانسیل گیاه‌پالایی Puccinellia distans (Jacq.) Parl در خاک‌های آلوده به کادمیوم و نحوۀ کاهش خطر آبشویی کادمیوم به آب‌های زیرزمینی

ابراهیمی, مهدیه; قاسمی, فتانه; پوزش شیرازی, مرتضی

doi:10.22059/ije.2015.56159

پتانسیل گیاه‌پالایی Puccinellia distans (Jacq.) Parl در خاک‌های آلوده به کادمیوم و نحوۀ کاهش خطر آبشویی کادمیوم به آب‌های زیرزمینی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکدۀ آب و خاک، دانشگاه زابل

² کارشناس ارشد مرتعداری، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکدۀ آب و خاک، دانشگاه زابل

³ مربی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر

10.22059/ije.2015.56159

چکیده

تحقیق حاضر با هدف بررسی پتانسیل گیاه‌پالایی Puccinellia distans (Jacq) Parl با استفاده از DTPA و EDTA و نحوۀ کاهش خطر آبشویی کادمیوم-کلاتانجام گرفت. به‌منظور آلوده کردن خاک به کادمیوم از نمک CdCl₂ استفاده شد. تیمارهای استفاده‌شده شامل DTPA5/2، DTPA5، EDTA5/2، EDTA5، DTPA5/2+EDTA5/2، DTPA5+EDTA5/2، DTPA5/2+EDTA5، DTPA5+EDTA5 بود و در تیمارهای شاهد EDTA و DTPA استفاده نشد. فاکتور تجمع (BCF)، فاکتور انتقال (TF) و شاخص تحمل (TI) به‌منظور تعیین کارایی گیاه‌پالایی اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که کاربرد مواد بهساز سبب افزایش معنادار کادمیوم در بافت‌های گیاهی شد و کادمیوم در ریشۀ گیاه در مقایسه با اندام‌های هوایی مقادیر بیشتری داشت. حداکثر فاکتور تجمع به‌ترتیب در تیمارهای DTPA5 و EDTA5 و حداکثر فاکتور انتقال در تیمار DTPA5+EDTA5 مشاهده شد. نتایج نشان داد EDTA و DTPA پتانسیل افزایش جذب کادمیوم توسط P.distans را دارند. در گام بعدی برای کاهش آبشویی کادمیوم-کلات، غلظت 5 میلی‌گرم در کیلوگرم DTPA و EDTA در سه روش یک‌بار، سه‌‌بار متوالی و شش‌بار متوالی به خاک اضافه شد. نتایج نشان داد در روش یک‌بار، کادمیوم خاک حداقل و در اندام‌های گیاهی حداکثر بود. بین غلظت فلز در اندام‌های گیاهی بین روش سه‌ بار و شش ‌بار متوالی تفاوت معناداری وجود نداشت (5%p<). به‌طور کلی، حد بهینۀ گیاه‌استخراجی P. distans و کاهش آبشویی کادمیوم به آب‌های زیرزمینی در غلظت 5 میلی‌گرم در کیلوگرم DTPA و EDTA و در کاربرد به‌روش یک‌بار به‌دست آمد.