اثر کنتور فارو و پیتینگ در افزایش پوشش گیاهی مراتع (مطالعۀ موردی: منطقۀ بلبل استان یزد)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

2 مربی مرکز تحقیقات آموزش و تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی یزد

چکیده

یکی از سازه‏های مهم برای بهره‏برداری بهینه از آب و خاک در مناطق خشک و نیمه‏خشک سازۀ ذخیرۀ نزولات آسمانی است. اجرای پروژه‏های ذخیرۀ نزولات آسمانی مانند ایجاد کنتور فارو و پیتینگ در عرصه‏هایی که پوشش گیاهی مراتع به حدی کاهش یافته است که هیچ‌گونه تأثیری در جلوگیری از رواناب سطحی ندارد؛ ولی پایه‏های گیاهی مناسب و خوش‌خوراک در عرصه وجود دارد و یا کوبیدگی سطح خاک بر اثر تردد بیش از حد دام موجب نفوذناپذیری آب به درون خاک شده است، برای مهار رواناب و سیلاب‏های حاصل از نزولات آسمانی با هدف ذخیره‏سازی آب باران و افزایش پوشش گیاهی، انجام می‏شود. این تحقیق در مراتع بلبل استان یزد با میزان بارندگی حدود 130 میلی‌متر در سطحی معادل دو هکتار در سال 1383 اجرا شد. پس از اجرای طرح و ایجاد سازه‏های مکانیکی کنتور فارو و پیتینگ، در سال هفتم (1391) میزان درصد پوشش گیاهی و تراکم گونه‏های مطالعه‌شده در چهار سایت منطقۀ اجرای طرح و منطقۀ شاهد اندازه‏گیری شد. اندازه‏گیری‏ها در مناطق بررسی‌شده طی 12 ترانسکت و 120 پلات انجام شد. نتایج میزان درصد پوشش‏گیاهی و تراکم در تیمارهای کنتور فارو و پیتینگ و شاهد اختلاف معنا‏داری را در سطح 1 درصد نشان دادند. میزان درصد پوشش گیاهی در سازۀ مکانیکی کنتور فارو و پیتینگ نسبت به شاهد به‌ترتیب 4/2 و 1/3 برابر و همچنین میزان تراکم پوشش گیاهی در آنها به‏ترتیب 5/1 و 2/2 برابر افزایش داشته است. بنابراین، در منطقۀ مطالعه‌شده عملکرد سازۀ پیتینگ نسبت به کنتور فارو در افزایش پوشش گیاهی بیشتر بود.
 
 
 
 
 
 
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


 
[1]. Moghadam M. Rangeland and Range management. Tehran university press. 1996; 470 p. (In Persian).
[2]. Refahi H. Water erosion and its control. Tehran university press. 2008; 672 p. (In Persian).
[3]. Kardovani O. Rangelands, Problems and solutions. Tehran university press. 1991; 554 p. (In Persian).
[4]. Babakhanloo M. Rangeland Improvement from precipitation reservation. Rangeland technical office, Forests and Rangelands organization press. 1985. (In Persian).
[5]. Mesdaghi M. Range management in Iran. Razavi Ghods Astan press. 1994; 259 p. (In Persian).
[6]. Hansclka, CW, Livingston SD, Bade D. Renovation practices to improve rainfall effectiveness on range land and pastures. Texas Agricultural Extension Service Leaflet L-5029. 1994.
[7]. Rauzi F. Pitting and inter seeding native short grass Rangeland. Published Laramie, Wyo. Agricultural Experiment Station, University of Wyoming. 1968; 170 p.
[8]. Houston, W. R., and Adams, R. E. Inter seeding for range improvement in the northern Great Plains. J. Range Manage.1971. 24:457-461.
[9]. Herbert G, Hsser M, Mackey H, Jamest N. Contour furrowing and seeding on Nuttal Saltbush Rangeland of Wyoming, Journal of range management, 1974; 27(6): 459-462.
[10]. Rosswight J, Larry white M. Inter seeding and pitting on a sandy Range site in eastern Montana. Journal of range management. 1974; 27(3): 206-210.
[11]. Hessary IK, Gifford GF. Impact of various range improvement practices on watershed protective cover and Annual production within the Colorado River Basin, Journal of range management. 1979; 32 (2): 134-140.
[12]. Rosswight J, Neff EL, Soiseth RJ. Vegetation Response to Contour furrowing, Journal of range management. 1978; 31(2): 97-101.
[13]. Neff EL, Wite F. Water storage capacity of Contour furrows in Montana. J. range management. 1983; 26(4): 298-301.
[14]. Kamp M, Garl M, Hild AL. Drought and grazing: 1. Effects on quantity of forage produced. J. Range Manage. 1990; 52: 440-446.
[15]. Bainbridge D, MacAller R, Fidelibus M. A beginner’s guide to desert restoration. San Diego State University. 1995; 34 p.
[16]. Baniasadi M. comparison effect of precipitation and runoff reservation on vegetation. Research project of Soil conversation and watershed institute. 1998. (In Persian).
[17]. Busscher WJ, Bauer PJ. Soil strength, cotton root growth and lint yield in a Southeastern USA coastal loamy sand. Soil and Tillage, 2003; 74:151-159.
[18]. Oweis T, Hashem A. Water Harvesting and supplemental Irrigation for improved water productivity of dry farming system in west Asia and North Africa.2004. Proceeding of the 4th international crop science congress, Brisbane, Australia also published on web site: www.cropscience.org.au.
[19]. Rich Terrell D. Effects of contour furrowing on soils vegetation and grass land breeding birds in north's Dakota, USDA Forest Service Gen. Tech. Rep. PSW-GTR-191. 2005; 496-503.
[20]. Li XY, Zhao WW, Song YX, Wang W, Zhang XY. Rainfall harvesting on slopes using contour furrows with plastic covered transverse ridges for growing Caragoa korshinshir in the semi-arid region of China. Agricultural Water Management. 2008; 95: 539-546.
[21]. Habibzadeh A, Goodarzi M, Mehrvarz K, Javanshir A. Effects of pitting, Ripering and counter furrow on humidity reservation of soil and increasing of vegetation. Journal of natural resources. 2007; 60: 397-410. (In Persian).
[22]. Jahantigh M. Determination of efficiency the most popular precipitation reservation systems in Iranshahr. Research project of Soil conversation and watershed institute. 2009. (In Persian).
[23]. Azarnivand H, Zarechahooki MA. Rangeland Improvement. Tehran university press. 2008; 335 p. (In Persian)
[24] Ahmadi H, Madadizadeh N, Shahrokhi S, Miri A. Management of surface runoff by constructing a crescent pond in desert areas. Case Study: Southern Kerman province. Proceedings of the Second Conference of desert combat desertification and sustainable development of wetlands. Arak. 2011.680 p. (In Persian).
[25]. Chamani A, Tavan M, Hoseini SA. Effect of Three Operation Systems of Contour Furrow, Pitting and Enclosure on Rangeland Improvement (Case Study: Golestan Province, Iran). Journal of rangeland science, 2011; 2(1): 379-387.
[26]. Ackermann K, Schoning A, Wegner M. and Wetzer A. “Good practices in soil and water conservation: A contribution to adaptation and farmers’ resilience towards climate change in the Sahel” Deutsche Gesellschaft fur
Internale Zusammenarbeit (GIZ). 2012.
[27]. Bahmadi M.H, Shahryari A.R. Effects of different rainfall storage methods on vegetation restoration (Case study: Romeh and Dehnowatershed, Nehbandan city). Iranian Journal of Range and Desert Research, 2016. 23 (1): 51-57. (In Persian).
[28]. Water and meteorologist organization, Yazd Report of Annual water and climate Yazd province, Ashkezar. 2014. (In Persian).
[29]. Bihamta M. and Zare Chahoki M. Principles of statistics for the natural resources science. Tehran university press. 2008; 300 p. (In Persian)
دوره 4، شماره 2
تیر 1396
صفحه 369-377
  • تاریخ دریافت: 04 دی 1395
  • تاریخ بازنگری: 15 فروردین 1396
  • تاریخ پذیرش: 15 فروردین 1396
  • تاریخ اولین انتشار: 01 تیر 1396
  • تاریخ انتشار: 01 تیر 1396