مدل‌سازی مطلوبیت رویشگاه پسته ارگانیک (وحشی) (Pistacia vera) با استفاده از روش آنتروپی حداکثر(MaxEnt) در منطقه جنگلی سرخس (زیر حوزه گنبدلی استان خراسان رضوی)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکدۀ علوم و فنون نوین دانشگاه تهران

2 کارشناس ارشد رشتۀ اکوهیدرولوژی، دانشکدۀ علوم و فنون نوین دانشگاه تهران

چکیده

پستۀ ارگانیک (وحشی) (Pistaciavera) از گونه‏های پهن‌برگ جنگلی است. یکی از رویشگاه‏های مهم جنگل طبیعی این گونه پسته در دنیا، در ایران و در استان خراسان رضوی (شمال غرب و جنوب غرب شهرستان سرخس) است. این جنگل علاوه بر خصوصیات اکولوژیکی منحصر‌به‌فرد، به‌دلیل ارزش اقتصادی پستۀ‏ ارگانیک تأثیر زیادی بر زندگی مردم منطقه و کشور دارد. متأسفانه به‌دلیل برداشت مستمر از یک سو و گسترش خشکسالی از سوی دیگر، حیات طبیعی این گونۀ منحصر‌به‌فرد و تجدید و توسعۀ آن به مخاطره افتاده است. درک پراکنش مکانی این گونه‏ که تأثیر بسزایی در ارزیابی حفاظت منطقه‏ای و توسعۀ آن دارد، موجب شناخت عوامل بوم‌شناختی تأثیر‌گذار در رویشگاه آن خواهد شد. بنابراین، مدل‏سازی این پراکنش بسیار مهم است. در این مطالعه با استفاده از روش آنتروپی ‏حداکثر براساس داده‏های ادافیکی، اقلیمی و فیزیوگرافی در شهرستان سرخس (زیر‌حوزۀ گنبدلی) به مدل‏سازی رویشگاه این گونه پرداخته شد. نتایج آزمون جکنایف در بررسی اهمیت متغیرها نشان داد تغییر در خصوصیات خاک مانند درصد سنگ‌ریزه، میزان نسبت جذب سطحی سدیم تبادلی؛ مقدار سدیم خاک؛ درصد گچ؛ عوامل اقلیمی (دما و بارندگی) و همچنین ارتفاع از سطح دریا؛ مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر پراکنش رویشگاه هستند. دقت زیاد این مدل با ضریب کاپای برابر با 72/0 و AUC92/0 اثبات شد و نشان داد روش آنتروپی حداکثر برای مدل‌سازی رویشگاه مناسب است.
 
 
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


 
[1]
E. Khosrojerdi, H. Dorodi and T. Namdost, "Physiographic factors on yield and quality of pistachio tree common in the forests of Khwaja Kalat, Khorasan Razavi," Forest Research & spruce OF IRAN, pp. 337-347, 2010. [ in persian]
[2]
M. Zohary, "Monographical study of the genus Pistacia," Palestinian Journal of Botany, vol. 5, pp. 187-228, 1952.
[3]
H. Sabeti, Forests Trees and Shrubs of Iran, Tehran, 1996.
[4]
A. Onay, V. Pirinc, H. Yildirim and D. Basaran, "In Vitro Micrografting of mature pistachio ( Pistachia vera var. siirt)," Plant Cell, Tissue and organ culture, vol. 77, pp. 215-219, 2004.
[5]
M. Irannezhad parizi, "Evaluation of natural habitats Pistachio in Iran," Research and Construction, Vols. 19, pp. 20-26, 1996. - [ in persian]
[6]
F. Jafar abadi, M. Abdolahi ezat abadi and M. Eslami, "The effect of the degradation of groundwater resources on the economic value of agricultural capital pistachio in Kerman province," Agricultural Economics Research, pp. 1-19, 2016. [in prsian]
[7]
F. Sadat hoseni, A. Darvish sefat and n. a. Zargham, "Capability of IRS-P6-LISS IV images for mapping large number of wild pistachio forests (Case study: forest Khvajhklat Khorasan)," Journal of Forest Iran, Iran Forestry Association, pp. 311-320, 2013.[in persian]
[8]
M. Ramezani, "The study of influencing factors on wild pistacia sp distribution in Khorasan province,".  Research Institute of Forests and Renglands, 2006.
[9]
l. Khalasi ahvazi, M. Zare chahoki and S. z. Hosseni, "The geographic distribution of species habitat modeling Artemisia aucheri and Artemisia sieberi based on presence-based methods (ENFA and MaxEnt)," Renewable natural resources research, pp. 57-73, 1394.
[10]
M. Zare Chahouki, L. Khalasi Ahvazi and.  H. Azrnivand, "Comparison of three modelin approaches for predictiong species distribution in mountainous scrub vegetation (Semnan rangelands, Iran)," Polish Journal of Ecology, pp. 105-117, 2012.
[11]
L. Khalasi ahwazi, M. Zare chahoki, H. Azarnivand and M. Soltani gerd faramarzi, "Habitat suitability modeling Eurotia ceratoides," Journal of Research Range, pp. 362-373, 2012, - [in Persian]
[12]
E. Pielou, "The use of point to plant distances in the study of the pattern of plant population," J.Ecology, vol. 47, pp. 607-613, 1959.
[13]
R. Anderson and E. Mart´ ınez-Meyer, "Modeling species’ geographic distributions for preliminary conservation assessments: an implementation with the spiny pocket mice (Heteromys) of Ecuador," Biol. Conser, vol. 116, pp. 167-179, 2004.
[14]
C. Graham, S. Ferrier, F. Huettman, C. Moritz and A. Peterson, "New developments in museum based informatics and applications in biodiversity analysis," Trends Ecol. Evol, vol. 19, pp. 497-503, 2004.
[15]
J. Elith, C. Graham, R. Anderson, M. Dudík, S. Ferrier, A. Guisan, R. Hijmans, F. Huettmann, J. Leathwick, A. Lehmann, J. Li, L. Lohmann, B. Loiselle and G. Manion, "Novel methods improve prediction of species’ distribution from occurrence data," Ecography, vol. 29, pp. 129-151, 2006.
[16]
A. Peterson and J. Shaw, "Lutzomyia vectors for cutaneous leishmaniasis in southern Brazil: ecological niche models, predicted geographic distribution, and climate change effects.," Int. J. Parasitol, vol. 33, pp. 919-931, 2003.
[17]
M. Zare chahoki, H. Piri sahragard and H. Azarnivand, "Habitat distribution model plant species in rangelands of Qom Sultan Hoz with maximum entropy method," Scientific Journal of Range, pp. 212-221, 2014, -[in Persian]
[18]
L. Khalasi ahwazi, M. Zare chahoki and s. z. Hosseni, "The geographic distribution of species habitat modeling Artemisia aucheri and Artemisia sieberi based on presence-based methods (MaxEnt and ENTFA)," Journal of Renewable Natural Resources Research, Vols. 57-73, p. 19, 2016, -[in persian]
[19]
D. Lemke, P. Hulme, J. Brown and T. W, "Distribution modelling of Japanese honeysuckle (Lonicera japonica) invasion in the Cumberland Plateau and Mountain Region, USA," Forest Ecology and Management, pp. 139-149, 2011.
[20]
H. Piri Sahragard and M. Zare Chahouki, "An evaluation of predictive habitat models performance of plant species in Hoze soltan rangelands of Qom province," Ecological Modelling, pp. 64-71, 2015.
[21]
S. Mahmoodi and M. Hakimian, Soil Fundamentals, Tehran: University of Tehran, 2008, - [Persian]
[22]
S. Phillips, K. Richardson, R. Scachetti-Pereira, J. Sober on, S. Williams, M. S. Wisz and N. E. Zammermann, "Novel methods improve predictions of species," Ecography, vol. 29, pp. 129-151, 2006.
 
 
 
 
 
 
دوره 4، شماره 3
مهر 1396
صفحه 817-824
  • تاریخ دریافت: 23 دی 1395
  • تاریخ بازنگری: 14 اردیبهشت 1396
  • تاریخ پذیرش: 30 فروردین 1396
  • تاریخ اولین انتشار: 01 مهر 1396
  • تاریخ انتشار: 01 مهر 1396