مکان‌یابی آب‌خوان‌های نواحی مرتعی با تصاویر ماهواره‌ای (مطالعه موردی: دشت شهرستان قروه)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد سنجش از دور و GIS، دانشکدۀ محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

2 استادیار گروه سنجش از دور و GIS، دانشکدۀ محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

چکیده

در سال‏های اخیر با توجه به کمبود آب سطحی و افزایش جمعیت و توسعۀ کشاورزی، توجه به آب‏های زیرزمینی و مدیریت و استخراج آن افزایش یافته است. آب‌های زیرزمینی یکی از منابع باارزش آب شیرین محسوب می‏شوند، به‌گونه‏ای که این منبع به یکی از منابع حیاتی باارزش تبدیل شده است. استخراج آب زیرزمینی در سال‏های اخیر به پایین‌رفتن سطح این آب منجر شده است، به‌طوری ‏که از سال‌های 1365 و 1366 تا پایان سال 1393 به مقدار 9/19 متر در دشت قروه رسیده است و این دشت را به یکی از دشت‏های ممنوعه از 625 دشت ممنوعۀ کشور تبدیل کرده است. در این پژوهش با کمک داده‏های دورسنجی و GIS مناطق دارای پتانسیل آب زیرزمینی شناسایی شد. لایه‏هایی که برای مکان‏یابی آبخوان در این پژوهش ایجاد شدند، زمین‏شناسی، توپوگرافی و شیب، خطواره و تراکم خطواره، زهکشی و شبکۀ زهکشی، کاربری اراضی و نقشۀ پوشش گیاهی هستند. در نهایت نقشۀ نهایی با کمک لایه‏های مربوط به آن با روش فازی در محیط GIS به‌دست آمد. نقشۀ به‌دست‌آمده به پنج گروه دارای پتانسیل خیلی خوب، خوب، متوسط، ضعیف و خیلی ضعیف تقسیم شد. نتایج نشان داد مناطق دارای پتانسیل خوب و خیلی خوب با مساحت 136461 هکتار که حدود نصف مساحت دشت یادشده است، بیشتر در قسمت‏های شمالی و شرقی و منطبق بر زمین‏های آبرفتی و دارای پوشش گیاهی و شیب پایین و مناطق دارای پتانسیل‏های کمتر، بیشتر در قسمت‏های جنوبی و بر مناطق پرشیب و دارای پوشش سنگی مستحکم منطبق‌اند.
 
 
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Site selection of aquifers of Ghorveh pasture areas using satellite images

نویسندگان [English]

  • Yousef Salehi 1
  • Zahra Azizi 2
  • Hossein Aghamohamadi 2
1 MSc. in RS and GIS, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Department of GIS-RS, Faculty of Environment and Energy, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Over the recent years, given lack of surface water, population growth, and agricultural development, more attention has been paid to underground water, its management and extraction. This source is considered as one of the valuable resources of freshwater making it as one of the most valuable vital resources. Groundwater extraction, over the recent years, has given rise to decreased water level of this resource, that is, its level has decreased by an amount of 19.9m in the plain of Qorveh since 1986, 1987 until 2015. Therefore, the plain has become one of the forbidden plains out of 625 country plains. In recent years, integrating data of remote sensing (RS) and geographic information system (GIS) has increased for exploration of this valuable material. So that the combination of these two has become a point in the fields related to the issue of water. In this study, using (RS) and (GIS), data of potential areas of groundwater were identified. Layers created for site selection of aquifer in this study are as follows: geology, topography, slope, lineament, density of lineament, drainage, density of drainage, land use and vegetation of cover. Then, the final map was obtained using respective layers by means of fuzzy method in gis. The resulted map was divided into five groups of very good, good, average, weak and very weak. The results showed that the areas with good and very good potential with an area of 136461 hectare forming about half of the area of plain under study are located more in northern and eastern parts characterized by alluvial lands, vegetation and low slope, while regions with lower potential are located more in southern parts characterized by high slope areas covered with rock solid.

کلیدواژه‌ها [English]

  • GIS
  • RS
  • Site selection
  • Aquifer
  • Fuzzy

مراجع

منابع
[1]. Zehtabian G, Khosravi H, Ghodsi M. High Demand in a Land of Water Scarcity: Iran. In: Graciela SM, Courel MF, editor. Water and Sustainability in Arid Regions. 1th ed. Netherlands: Springer ; 2001.p. 75-86.
[2]. Alizadeh A. Principles of applied Hydrology. 35nd ed. Mashhad: Imam Reza University; 2012. [Persian].
[3]. Sedaghat M. Land and water resources (groundwater). 6nd ed. Tehran: Payame noor university; 2008. [Persian].
[4]. Jha M, Kamii Y, Chikamori K. Cost-effective Approaches for Sustainable Groundwater Management in Alluvial Aquifer Systems. Water Resources Management. 2010; 23(2):219-233.
[5]. Mehdipoor A, Mehdipoor S, Haj Seyed Ali Khani N. The history of the aqueduct and its impact on civilization Iranians. International Conference on the aqueduct. Kerman. Iran. 2005. [Persian].
[6]. Joven PA, Yamaguchi S, Takada J. Characterization of Groundwater Potential of Agusan del Norte,Philippines, Spring Conference, Tokyo Institute of Technology. Japan. 2010.
[7]. Iran Water Resources Management Company. Assessment situation of groundwater resources in the country By the end year of 2014-2015. 2016. [Persian].
[8]. Thilagavathi N, Subramani T, Suresh M, Karunanidhi D. Mapping of groundwater potential zones in Salem Chalk Hills,Tamil Nadu, India, using remote sensing and GIS techniques. Environmental Monitoring and Assessment. 2015; 187(4):1-17.
[9]. Pinto D, Shrestha S, Babel MS, Ninsawat S. Delineation of groundwater potential zones in the Comoro watershed, Timor Leste using GIS, remote sensing and analytic hierarchy process (AHP) technique. Applied Water Science. 2015; 6(22):1-17.
[10]. Yamani M, Alizadeh SH. Potential mapping of groundwater resources using Analytical Hierarchy Process(AHP) Case study Basin Abadeh- Oghli Fars. Hydrogeomorphology. 2015; (1):131-144. [Persian].
[11]. Mohammadnezhadarogh V, Sayyad A, Golmohammadzadeh B. Mapping of areas prone to water Ground using GIS and MIF(case study: Urmia city). Research quantitative geomorphology. 2013; 2(3):45-58. [Persian].
[12]. Report Map 1: 50,000 Geological Organization of Iran. [Persian].
[13]. Abshirini E, Rangzan K, Khorshidi S. Potential mapping of groundwater resources using Weighted index overlay method in GIS environment (Case Study: within the anticline Pabdeh). Conferences of Geomatics. Tehran. Iran.2008. [Persian].
[14]. Rahimi D. Potential mapping of groundwater resources (case study: plain of Shahrekurd) Geography and environmental planning. 2012;22(4):127-142. [Persian].
 [15]. Nag sk. Application of Remote Sensing and GIS in Groundwater Exploration. In: Ahmad SH, Jayakumar R, Salih AB, editor. Groundwater Dynamics in Hard Rock Aquifers. Earth Sciences & Geography , 1th ed. India: Springer; 2008.p. 87-92.
[16]. Magesh NS, Chandrasekar N, Soundranayagam JP. Delineation of groundwater potential zones in Theni district, Tamil Nadu, using remote sensing, GIS and MIF techniques. Geoscience Frontiers. 2012;3(2):189-196.
[17]. Rezvani A. Use of aerial and satellite photographs in geography. 3nd ed. Tehran: Payame noor university; 2012. [Persian].
[18]. Ghodrati M. Applied Learning of ARC GIS 10.2. 1nd ed. Tehran: Simaye Danesh; 2014. [Persian].
[19]. French, N. H, Ijaz Hussain. Water Spreading Manual Range management Record, West Pakistan Range Improvement scheme, Lahur., Pakistan, 1964: No. 1, 44P.
[20]. Viskarami I, Payamani K, Shahkarami A. A., Sepahvand A. The Effects of Water spreading on Groundwater Resources in Kohdasht Plain. J. Sci. & Technol. Agric. & Natur. Resour., Water and Soil Sci., 2013: Vol. 17(65): 153-161.
[21]. Senser, E., Davraz, A., and Ozcelik, M.. An integration of GIS and remote sensing in groundwater investigations: a case study in Burdur, Turkey. International Journal of hydrogeology. 2004: 13: 826-834.
 
 
اکوهیدرولوژی
دوره 4، شماره 3
مهر 1396
صفحه 861-871

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 10 اسفند 1395
  • تاریخ بازنگری: 17 اردیبهشت 1396
  • تاریخ پذیرش: 03 خرداد 1396

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار