برآورد تبخیر و تعرق واقعی حوضۀ دریاچۀ ارومیه به کمک الگوریتم سنجش از دور SEBS و تصاویر ماهوارۀ NOAA

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد گروه مهندسی آب دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه اراک‌

2 استادیار گروه مهندسی آب دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه اراک‌

چکیده

تبخیر و تعرق از مؤلفه‏های اصلی بیلان آب هر منطقه و از عوامل کلیدی برای برنامه‏ریزی صحیح و مناسب به منظور بهبود بازده آب مصرفی در اراضی فاریاب است. تصاویر ماهواره‏ای به دلیل پوشش مناطق وسیع، به منظور غلبه بر محدودیت‏های مکانی روش‏های نقطه‏ای، کاربرد بهتری برای مطالعات ناحیه‏ای نسبت به داده‏های ایستگاه‏های هواشناسی دارند. بنابراین، هدف از تحقیق حاضر برآورد تبخیر و تعرق واقعی حوضۀ آبریز دریاچۀ ارومیه به کمک الگوریتم سنجش از دور SEBS و تصاویر سنجندۀ AVHR است. ابتدا 248 تصویر از سنجندۀ AVHRR ماهوارۀ نوا (NOAA) دریافت و پس از بررسی و ابری‌نبودن طی دورۀ آماری 1998ـ 2009 استفاده شد. به منظور دقت در برآورد تبخیر و تعرق، محدودۀ مطالعه‌شده به سه بخش سقز، ارومیه و تبریز تقسیم شد. تبخیر و تعرق واقعی به کمک نقشۀ کاربری برای اراضی کشاورزی مشخص شده و با نیاز خالص آبیاری منطقه مقایسه شد. با محاسبۀ شاخص‏های ارزیابی مدل برای دشت ‏تبریز، مجذور میانگین مربعات خطا RMSE=10.89‏ و ضریب تعیین =0.79   ‌ به دست آمد. نتایج نشان داد روند تغییرات تبخیر و تعرق برآوردشده با مقادیر نیاز خالص آبیاری همخوانی داشته است. همچنین، نتایج دقت خوب مدل SEBS را در برآورد تبخیر و تعرق واقعی برای اراضی کشاورزی در کاربری‏های مختلف در حوضۀ ‏آبریز دریاچۀ ‏ارومیه نشان داد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


[1].  Sun Z, Wei B, Su W, Shen W, Wang C, You D, Liu Z. Evapotranspiration estimation based on the SEBAL model in the Nansi Lake Wetland of China. Mathematical and Computer Modelling.2011; 54(3): 1086-1092.
[2].  Norman J M, Kustas W P, Humes KS. Source approach for estimating soil and vegetation energy fluxes in observations of directional radiometric surface temperature. Agricultural and Forest Meteorology. 1995; 77(3): 263-293.
[3].  Su ZB. A Surface Energy Balance System (SEBS) for estimation of turbulent heat fluxes from point to continental scale. Paper presented at the Spectra Workshop. 2002.
[4].  Bastiaanssen W, Pelgrum H, Wang J, Ma Y, Moreno J, Roerink G,Van der Wal T. A remote sensing surface energy balance algorithm for land (SEBAL). Part 2: Validation. Journal of hydrology. 1998; 212: 213-229
[5].  Menenti M, Choudhury B J. Parameterization of land surface evapotranspiration using a location dependent potential evapotranspiration and surface temperature range. In H.J. Bolle (Ed.). Proceedings of exchange processes at the land surface for a range of space and time scales. 1993; 212: 561-568.
[6].  Hailegiorgis W S. Remote sensing analysis of summer time evapotranspiration using SEBS algorithm: A case study in the Regge and Dinkel, The Netherlands. MSc Thesis. International Institute for Geoformation Science and Earth Observation. The Netherlands. 2006.
[7].  Su Z, Yacob A, Wen J, Roerink G, He Y, Gao B. Boogaard H, van Diepen C. Assessing relative soil moisture with remote sensing data: theory. experimental validation and application to drought monitoring over the North China Plain Physics and Chemistry of the earth, parts A/B/C, 2003; 28(1-3):89-101.
[8].  Rahimi khob, A. Determination of regional evapotranspiration and reference transpiration using Nova satellite images; A case study of Urmia Lake basin. Ph.D. thesis, Tarbiat Modarres University. 2005. [Persian].
[9].  Ziaee R, Moghaddasi M, Payamzad Sh, Bagheri M H. Estimation and Evaluation of Evaporation from Water Levels Using the SEBS Remote Sensing Algorithm and Comparison with SEBAL Algorithm, Case Study: Lake Urmia" Master's Thesis, Department of Irrigation and Drainage Engineering. Arak University. 2014. [Persian].
[10].            Pakparvar M, Cornelis W, Pereira L S, Gabriels D, HosseiniMarandi H, Edraki M, Kowsar S A. Remote sensing estimation of actual evapotranspiration and crop coefficients for a multiple land use arid landscape of southern Iran with limited available data. Journal of Hydroinformatics, 2014;16(6):1441–1460.
[11].            Bagheri M H. Remote Sensing Technology Assessment in Basin Water Scale. Determining the Purpose of Underground Water Consumption Case Study: Lake Urmia Basin. M.Sc. thesis, Water Resources Engineering Department. Tarbiat Modarres University. 2011. [Persian].
[12].            Farhadi Bansouleh B. Karimi A.R. Hesadi H. Estimation of Actual Evapotranspiration in Mahidasht using SEBS Algorithm and LANDSAT Images. Journal of Water and Soil. 2016;30(3):706-716. [Persian].
[13].            Mohammad Ebrahim M, Mohammadrezapour O, Akbarzadeh seghaleh H. Evaluating SEBES Model to Estimate Actual Evapotranspiration using ‎MODIS Sensor Data in Regional Scale (Case Study: Sistan Plain. Eco hydrology. 2018;4(4):1141-1150. [Persian]
[14].            Mozzan Zadeh R, Senior S, Heroin B, Davari K. Drought Monitoring in Non-Aqueous Cultures Using Remote Sensing Techniques, Water Management and Irrigation Management, 2012;2(2):52-32.[Persian]
[15].            Zzine H, Bouziane A, Ouazar D. Seasonal comparisons of meteorological and agricultural drought indices in Morocco using open short time-series data. International Journal of applied Earth observation and Geo-information; 2014.p. 36-38.
 
[16].            Rezaei Moghadam M H, Valizadeh Kamran Kh, Rostamzadeh H, Rezaei Ali. Assessing the Efficiency of Data Sensor Data in Drought Estimation (Case Study: Urmia Lake Basin). Geography and Environmental Studies. 2012;2(2):37-52.[Persian].
[17].            Rahimi Ali, Evaluation of several methods for estimating ground surface temperature using NOAA satellite imagery in the catchment area of Lake Urmia. Research and development in agriculture and horticulture. 2005;5(68): 84-90.[Persian]
[18].            Quaidrari H, Goward S N, czajkowski K P, sobrino J K, vermot E. Land surface temperature estimation from AVHRR Thermal infrared measurements an assessment for the AVHRR Land Pathfinder data set. Remote sensing of Environment. 2002;81: 114-128.
[19].            Heydarnejad M, Zare Erani M, Pakparvar M. Determining the accuracy of the SEBS model for estimating actual evapotranspiration in Yazd region. Geographic deserts of desert areas. 2013:16-1.[Persian].
[20].            Santos C A C D, Bezerra B G, Silva B B D, Rao T V R. Assessment of daily actual evapotranspiration with SEBAL and SSEBI algorithms in cotton crop. Revista Brasileirade Meteorologia. 2010;25(3):383-392.
 
 
 
دوره 5، شماره 4
دی 1397
صفحه 1285-1296
  • تاریخ دریافت: 02 اردیبهشت 1397
  • تاریخ بازنگری: 11 مهر 1397
  • تاریخ پذیرش: 25 مهر 1397
  • تاریخ اولین انتشار: 01 دی 1397
  • تاریخ انتشار: 01 دی 1397