مکان‌یابی احداث سازه‌های پخش سیلاب برای تغذیۀ منابع آب‌های زیرزمینی با استفاده از روش ارزیابی چندمعیاره (مطالعۀ موردی:حوضۀ شهرک صنعتی اشتهارد)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد رشتۀ مهندسی عمران آب و مدیریت منابع آب دانشکدۀ فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر

2 استادیار دانشکدۀ فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر

چکیده

جلوگیری از تخریب و نابودی منابع طبیعی و زیست‌بوم در صورتی امکان‌پذیر خواهد بود که برنامه‌ریزی اصولی و صحیحی در بهره‌برداری و نگهداری آن تدوین شود. به این منظور، ذخیره و بهره‌برداری از رواناب‌ها توسط عملیات پخش سیلاب در مواقع نزول باران‌های شدید در سطح وسیع می‌تواند به افزایش ذخایر آب زیرزمینی و تأمین آب مورد نیاز برای بخش‌های کشاورزی، شرب و صنعت کمک کند. همچنین، با مهار سیل به عنوان راه‌کار مدیریتی سیل و منابع آب، به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک، بسیاری از پیامدهای منفی زیست‌محیطی را می‌توان کاهش داد. مهم‌ترین و نخستین گام در انجام طرح پخش سیلاب، مکان‌یابی مناطق مستعد برای پخش سیلاب و نفوذ آب به داخل سفره‌های زیرزمینی است. تحقیق حاضر با کاربرد یکی از روش‌های ارزیابی چندمعیاره (MCDM) به نام ترکیب خطی وزن‌دار (WLC)، با به‌کارگیری فناوری GIS و مدل Fuzzy به تعیین مناطق مناسب پخش سیلاب به عنوان هدف اصلی در حوضۀ آبخیز اشتهارد پرداخته است. با بررسی‌های صورت‌گرفته سه معیار در سطح اول تصمیم‌گیری انتخاب شدند که عبارت‌اند از: منابع آبی و هیدرولوژی، منابع جغرافیایی و منابع اقتصادی و اجتماعی. با توجه به این سه معیار اصلی، 14 لایۀ اطلاعاتی شامل نفوذپذیری، آبدهی، سطح آب زیرزمینی، کیفیت آب، شیب، طبقات ارتفاعی، زمین‌شناسی، تراکم زهکشی، فاصله از نقاط روستایی، فاصله از نقاط شهری، فاصله از اماکن فرهنگی و مذهبی و فاصله از زیرساخت‌ها با توجه به اطلاعات قابل دسترس جمع‌آوری شدند. در نهایت، با تلفیق لایه‌های اطلاعاتی با روش WLC ‌مناطق مناسب برای پخش سیلاب با درجات متفاوت توان مطلوبیت تعیین شد. نتایج بیان‌کنندۀ آن است که 40/10 درصد مناطق دارای توان زیاد و 06/8 درصد با توان مناسب هستند و در مجموع می‌توان برای 46/18 درصد از حوضه در اولویت اول برنامه‌ریزی کرد و در مرحلۀ دوم مناطق با توان متوسط برابر با 04/20 درصد از حوضه قابل برنامه‌ریزی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Site Selection for Waterflood Spreading Structures for Feeding Groundwater Resources Using Multi Criteria Decision Making (Case Study: Eshtehard Watershade)

نویسندگان [English]

  • Davood Noorollahi 1
  • Mahmoud Zakeri Niri 2
1 MSc in Civil Engineering and Water Management, Water Resources Management, Faculty of Engineering, Islamic Azad University, Islamshahr Branch, Iran
2 Assistant Professor, Faculty of Engineering, Islamic Azad University, Islamshahr Branch, Iran
چکیده [English]

In this  paper whit thw purpose and process AHP-Fuzzy model, introduced a propr approaches to achive a location decision- making for selecting the palce of  spreading operation. With consideration in this field selected three type of water sources  and hydrology, geographical and socio-economic factors in level one. Based on these criteria, there are 16geograohical informational  layers including: infiltration,ground water level, discharge, water quality, slope , elevation, geology, drainage density, land use, proximity to urban and rural areas, proximity to the  infrastructure and roads, proximity to cultural and historical sites, due to  the information industrial town is known Eshtehard collection and classification. These matters weghting by Analytical Hierarchy Process (AHP). in order to standardization of layers of fuzzy method used in Arc GIS software enviroment. Integrated maps with WLC method usually in order to map standardizedcontained with  fuzzy theory and the obtained results indicated proper areas even for flood distribution as  geologically in Quaternary units (Qt3, Qal) The slope prone areas placed in 0-3 % and also the most important restiction in proper areas and extremely areasrelated to Industrial land and water for agriculture but this matter removed of the Map features. With regarding the communication of final results with land usage reveled that for 18.46% of lands in these area they are in the first priority and 20.04% are in the second priority to flood distribution operation which they will be the meadow Lands low density.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Location – flood distribution
  • fuzzy method- Industrial town in Eshtehard

مراجع

[1]. DAMAB(Basic Studies Department of Water Resources). Report of the plains country's ban. ABFA and Technical Office, Ministry of Energy. 2015. Tehran, Iran(In Persian).
[2]. Lotfollahzadeh D, ZarehMehrjerdi M, Kamali K. Investigation the effects of floodwater spreading on some soil properties at Sarchahan station, Hormozgan province. Pajouhesh & Sazandegi. 2007;76: 82-87 (In Persian).
[3]. Saadati H, Khayyam M. Survey of Flood water Spreading on quantitative changes of Vegetation Cover and Groundwater Recharge by Remote Sensing and GIS in Tasouj Aquifer in East Azarbayjan.Territory. 2009;5(19): 1-10) (In Persian).
[4]. Barkhordari J, Tireh‏ Shabankareh K, Mehrjerdi MZ, Khalkhali M. Study of water spreading effects on quantitative and qualitative changes of pastural cover: A case study in station of Sarchahan water spreading (Hormozgan province). Watershed Researches in Pajouhesh & Sazandegi. 2009;82: 65-72 (In Persian).
[5]. Monavari M, Moravati M, Hassani A, Farshchi P, Rossta Z. Environmental effects of artificial recharge of aquifers in Yazd (Case Study: Yazd-Ardekan plain drainage basins). Journal of Environmental Sciences and Technology. 2012; 14(2): 27-36. (In Persian).
[6]. Javadi MR, Baghery M, Vafakhah M, Gholami SA. Effect of Flood Spreading on Physical Soil Properties (A Case Study: Delijan Flood Spreading). Journal of Watershed Management Research. 2014; 5(9): 119-129 (In Persian).
[7]. Mahdavi SK, Azaryan A, Javadi M, Mahmoodi J. Effects of flood spreading on some physic-chemical properties and soil fertility (Case study: Band-E Alikhan area, Varamin). Journal of Rangeland. 2016; 1(10):68-81(In Persian).
[8]. Kheirkhah Z.M. Decision Support System for Floodwater Spreading Site Selection in Iran..Ph.D thesis, Wageningen University, the Netherlands, 2005; 90-8504-256-9.
[9]. Kowsar S.A. Desertification Control through Floodwater Harvesting: The Current State of
Know-How. In C. Lee & T. Schaaf (Eds.), The Future of Drylands. 2008. p. 229-241
[10]. Fazloula R, Sharifi F, Behnia A. An Investigation of Flood Spreading Effects on Artificial Recharge of Moosian Plain. Iranian J. Natural Res. 2006; 59(1): 57-74 (In Persian).
[11]. Ghahari GR, Pakparvar M. Effect of floodwater spreading and consumption on groundwater resources in Gareh Bygone Plain. Iranian Journal Of Range and Desert Research. 2007;14(3):368-390(In Persian).
[12]. Boostani F, Mohhamadi H. Valuing water from spreading the FASA Grbaygan. Environmental Sciences and Technology, 2010;12(3):45-60 (In Persian).
[13]. Soleimanpour SM, SalimiKouji R, Zare M. The effect of flood spreading operations groundwater resources Grbaygan Fasa. The Ninth National Conference on Watershed Management Science and Engineering Iran. 2013; Yazd (In Persian).
[14]. Viskarami K, Payamani A, Shahkarami A, Sepahvand A. The Effects of Water spreading on Groundwater Resources in Kohdasht Plain. J. Sci. & Technol. Agric. & Natur. Resour. Water and Soil Sci. 2013;17(65):153-161 (In Persian).
[15]. Pakparvar M, Walraevens K, Cheraghi SAM, Ghahari G, Cornelis W, Gabriels D, Kowsar SA. Assessment of groundwater recharge influenced by floodwater spreading: an integrated approach with limited accessible data. Hydrological Sciences Journal. 2017; 62(1): 1-18.
[16]. Banihabib ME, Jamali FS. Determining approaches for controlling debris flows in an urban river. The third national conference on flood management and engineering with the approach of urban floods. 2015. (In Persian).
[17]. Ataei M. Multi criteria decision making. Shahrood University of Technology. 2009. (In Persian).
[18]. Zaremehrjerdi M, Mahdian MH, Barkhordari J. Investigation the effect of floodwater spreading on soil infiltration in the Charcahan, Hormozgan. Iran-Watershed Management Science & Engineering. 2013;7(20):1-8 (In Persian).
اکوهیدرولوژی
دوره 5، شماره 4
دی 1397
صفحه 1371-1384

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 01 اردیبهشت 1397
  • تاریخ بازنگری: 13 شهریور 1397
  • تاریخ پذیرش: 13 شهریور 1397

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار