ارزیابی عملکرد شبکۀ جمع‌آوری و هدایت آب‏های سطحی با استفاده از مدل هیدرولیکی – هیدرولوژیکی SWMM

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد اکوهیدرولوژی، دانشکدۀ علوم و فنون نوین دانشگاه تهران

2 دانشیار، دانشکدۀ علوم و فنون نوین دانشگاه تهران

3 استادیار، دانشکدۀ علوم و فنون نوین دانشگاه تهران

چکیده

مدیریت یکپارچۀ حوضه‌های آبخیز، تضمین‌کنندۀ استفادۀ بهینه از منابع آب و خاک در اکوسیستم‌های طبیعی و غیرطبیعی است. برای رسیدن به این هدف، به اطلاعات جامعی از رویکردهای متفاوت مدیریتی و اجرایی و نیز ویژگی‌های فیزیکی، اقتصادی - اجتماعی و اکولوژیک حوضه‌های آبخیز نیاز است. در پژوهش حاضر از مدل EPA – SWMM برای شبیه‌سازی کمی سیلاب ناشی از بارندگی برای منطقۀ 6 شهرداری تهران استفاده شد. شبیه‌سازی برای رگبار‏های شش‌ساعته با دورۀ بازگشت‏های دو، پنج و 10 ساله و برای مدت 12 ساعت انجام پذیرفت. نتایج شبیه‌سازی نشان می‌دهد برخی قسمت‏های شبکه که شامل تعدادی از گره‌ها و مجاری منتهی به مسیر‏های بحرانی هستند، به دلیل حجم زیاد جریان، توانایی عبور رواناب را در برخی نواحی منطقۀ 6 تهران در شرایط موجود ندارد. علت اصلی این اتفاق را می‌توان آب‌گرفتگی‌ها، کوچک‌بودن سطح مقطع مجاری آب‌رو و همچنین شیب کم در برخی ‌مجاری دانست. در ‌پژوهش حاضر به‌منظور اعتبارسنجی مدل از آمار پنج واقعۀ بارندگی استفاده شده و سرعت رواناب محاسبه شد. شاخص‏های کارایی مدل در پژوهش حاضر شامل ناش – ساتکلیف، ریشۀ مربع خطا و بایاس است. نتایج به‌دست‌آمده از واسنجی مدل نشان داد انطباق خوبی بین داده‏های شبیه‌سازی‌شده و مشاهداتی وجود دارد و بیان‌کنندۀ دقت زیاد مدل برای این منطقه است، به طوری که مقدار ضریب ناش (NS) برای ‌بارندگی‌ها به‌ترتیب 88/0، 71/0، 89/0، 74/0 و 77/0 است. در ضمن، مشخص شد علت آب‌گرفتگی در بعضی کانال‌ها و مجاری به دلیل نبود ظرفیت کافی مجاری است. همچنین، گاهی با وجود ظرفیت کافی کانال که مدل نیز آن را تأیید می‏کند، آب‌گرفتگی وجود دارد، دلیل آن هم مربوط به انباشت زباله در این کانال‌هاست. با توجه به نتایج یادشده، می‏توان از این مدل در طراحی‏های مناسب و ارزیابی سیستم‏های شبکۀ زهکشی شهری استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Chen J, Hill AA, Urbano LD. A GIS-based model for urban flood inundation. J Hydrol. 2009;373(1–2):184–92.
2.        Yao L, Chen L, Wei W, Sun R. Potential reduction in urban runoff by green spaces in Beijing: A scenario analysis. Urban For Urban Green. 2015;14(2):300–8.
3.        H. Ahmadzadeh, R. Saeidabadi EN. A Study and Zoning of the Areas Prone to Flooding with an Emphasis on Urban Floods (Case Study: City of Maku). Hydrogemorphology. 2018;1(2):1–24.
4.        Badieizade, S. A. BaHrehmand AD. Calibration and Evaluation of the Hydrologic Hydraulic Model SWMM toSimulate Runoff (Case Study: Gorgan). J Watershed Manag Res. 2016;7(14):155–70.
5.        A. Shahbazi, S. Khalighi Sigarodi , A. Malekian AS. Sensitivity analysis of input parameters of SWMM model to urban runoff management (Case study: Mahdasht town). Watershed Manag Res. 2017;30(1):67–75.
6.        Li Q, Wang F, Yu Y, Huang Z, Li M, Guan Y. Comprehensive performance evaluation of LID practices for the sponge city construction: A case study in Guangxi, China. J Environ Manage. 2019;231:10–20.
7.        Xing W, Li P, Cao S, Gan L, Liu F, Zuo J. Layout effects and optimization of runoff storage and filtration facilities based on SWMM simulation in a demonstration area. Water Sci Eng. 2016;9(2):115–24.
8.        Zhang K, Chui TFM, Yang Y. Simulating the hydrological performance of low impact development in shallow groundwater via a modified SWMM. J Hydrol. 2018;566:313–31.
9.        Kong F, Ban Y, Yin H, James P, Dronova I. Modeling stormwater management at the city district level in response to changes in land use and low impact development. Environ Model Softw. 2017;95:132–42.
10.      Wang M, Sun Y, Sweetapple C. Optimization of storage tank locations in an urban stormwater drainage system using a two-stage approach. J Environ Manage. 2017;204:31–8.
11.      Babaei S, Ghazavi R, Erfanian M. Urban flood simulation and prioritization of critical urban sub-catchments using SWMM model and PROMETHEE II approach. Phys Chem Earth, Parts A/B/C. 2018;
12.      Beck NG, Conley G, Kanner L, Mathias M. An urban runoff model designed to inform stormwater management decisions. J Environ Manage. 2017;193:257–69.
13.      Cipolla SS, Maglionico M, Stojkov I. A long-term hydrological modelling of an extensive green roof by means of SWMM. Ecol Eng. 2016;95:876–87.
14.      Jiang L, Chen Y, Wang H. Urban flood simulation based on the SWMM model. Proc Int Assoc Hydrol Sci. 2015;368:186–91.
15.      Sun N, Hall M, Hong B, Zhang L. Impact of SWMM catchment discretization: case study in Syracuse, New York. J Hydrol Eng. 2012;19(1):223–34.
16.      Bhaskar J, Suribabu CR. Estimation of surface run-off for urban area using integrated remote sensing and GIS approach. Jordan J Civ Eng. 2014;8(1):70–80.
17.      Hong X, Guo S, Zhou Y, Xiong L. Uncertainties in assessing hydrological drought using streamflow drought index for the upper Yangtze River basin. Stoch Environ Res risk Assess. 2015;29(4):1235–47.
18.      J. Mozaffari MK. nvestigation of qualitative and quantit ative management at urban flood with EPA SWMM model ;Case study District 22 of Tehran. Iran Soc Irrig Water Eng. 2017;7(27).
19.      M. Moradi SD. Approach for appraising spate risks in urban drainage systems using stormwater management model. Watershed Eng Manag. 2017;9(3):276–91.
20.      F. Einloo, A. Salajegheh AM and MA. Evaluation of urbanization effect on runoff volume by using Stormwater Management Model (Case Study: Zanjan City Watershed). Iran-Watershed Manag Sci Eng. 2016;10(33):46–37.
21.      S.Badiezadeh AB, A.A. Dehghani and NN. Urban flood management by simulation of surface runoff using SWMM model in Gorgan city, Golestan Province Iran. J Water Soil Conserv. 2015;22(4):1–10.
22.      Sin J, Jun C, Zhu JH, Yoo C. Evaluation of flood runoff reduction effect of LID (Low Impact Development) based on the decrease in CN: case studies from Gimcheon Pyeonghwa district, Korea. Procedia Eng. 2014;70:1531–8.
دوره 6، شماره 2
تیر 1398
صفحه 415-429
  • تاریخ دریافت: 03 آذر 1397
  • تاریخ بازنگری: 23 فروردین 1398
  • تاریخ پذیرش: 23 فروردین 1398
  • تاریخ اولین انتشار: 01 تیر 1398
  • تاریخ انتشار: 01 تیر 1398