تبیین کارکرد رویکرد همبست در هیدروپلیتیک آب‌های فرامرزی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مهندسی و مدیریت منابع آب، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران‌

2 دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران‌

3 استادیار گروه مهندسی و مدیریت منابع آب، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران‌

چکیده

سیستم‌های آبی، سیستم جفت‏شدۀ‏ طبیعی- انسانی است که تعاملاتِ غیرقابل پیش‏بینی، پویا و بازخوردهای متعدد با بخش‏های مختلف از جمله غذا، انرژی و اقلیم دارد. شناخت تعاملاتِ بین بخش‏های مختلف با منابع آب و همچنین، درک فرابخشی بودن حکمرانی آن، نیازمند اتخاذ رویکردی کل‏گرایانه است. رویکرد «همبست»، رویکردی نوین و کل‏گرایانه برای مواجهه با درهم‏تنیدگی‏های آب-غذا-انرژی است. این رویکرد در مناسبات و تعاملات هیدروپلیتیکی آب‏های فرامرزی کارکرد بسیاری دارد، زیرا منابع مشترک مورد مناقشه را از کانون توجهات خارج می‏کند و می‏تواند دامنۀ وسیع‏تری برای همکاری به وجود آورد. همبست، نوعی رویکرد مناسب برای مواجهه با رقابت‏ها و مناقشات آب‏های فرامرزی است، زیرا اتخاذ رویکرد همبست به منافع‏سازی بین کشورهای ساحلی می‏انجامد و به‌کارگیری آن فرصتی‏ برای تولید کالا یا خدمات تخصصی در هر کشور و چانه‏زنی بیشتر خواهد بود. از این‌رو، تبیین کارکرد رویکرد همبست در حکمرانی و مناسبات آب‏های فرامرزی و سیاست‌گذاری‏های مرتبط با حوزۀ نوین دیپلماسی آب ضروری است. بر این اساس، مقالۀ حاضر با ماهیت بنیادی- نظری و روش توصیفی-تحلیلی می‌کوشد ‌کارکرد رویکرد همبست را در حکمرانی سیستم‏های آبی به طور عام و حکمرانی مناسبات آب‏های فرامرزی به طور خاص بررسی کند. همچنین، تفاوت‏های کلیدی این رویکرد با رویکرد مدیریت یکپارچۀ منابع آب، با هدف برجسته‏سازی کاربرد متفاوت آن دو با یکدیگر مقایسه و ارائه می‏شوند. برای تبیین بهتر کارایی این رویکرد، کارکرد آن در دو حوضۀ‏ آبریز براهماپوترا در جنوب آسیا و دریاچۀ آرال در آسیای مرکزی تحلیل می‏شود. در نهایت، نشان داده خواهد شد که چگونه استفاده از رویکرد همبست «آب-انرژی-محیط ‏زیست» تعاملات پایداری برای دو کشور هند و بوتان در حوضۀ آبریز براهماپوترا ایجاد کرده است و چگونه عدم تبعیت از رویکرد همبست «آب-غذا-انرژی» برای کشورهای حوضۀ دریاچۀ آرال هزینه‏های اقتصادی و آسیب‏های زیست‏محیطی در پی داشته است.

کلیدواژه‌ها


[1]. Hagemann N, Kirschke S. Key Issues of Interdisciplinary NEXUS Governance Analyses: Lessons Learned from Research on Integrated Water Resources Management. Resources. 2017;6(1):9.
[2]. Rasul G. Food, Water, and Energy Security in South Asia: A Nexus Perspective from the Hindu Kush Himalayan region. Environmental Science & Policy. 2014;39:35–48.
[3]. Smajgl A, Ward J, Pluschke L. The Water-Food-Energy Nexus - Realising a New Paradigm. Journal of Hydrology. 2016;533(1):533–40.
[4]. Pahl-Wostl C. Governance of the Water-Energy-Food Security Nexus: A Multi-Level Coordination Challenge. Environmental Science and Policy. 2017;92(1):356–67.
[5]. Kolahzari-Moghadam F, Ketabchi H. Feasibility of Applying a Simulation-Optimization Model for Assessment of Decisions Based on Water-Energy-Food NEXUS Considering the Environmental Damages. Iranian journal of Ecohydrology. 2020;7(2):313–29. [Persian].
[6]. Goodarzi M, Piryaei R, Mousavi M rahim. Climatic Changes and the Application of an Urban WEF Nexus Approach to the Utilization of the Existing Recources in Boroujerd. Iranian journal of Ecohydrology 2019;6(3):569-584. [Persian] .
[7]. Keskinen M, Guillaume J, Kattelus M, Porkka M, Räsänen T, Varis O. The Water-Energy-Food Nexus and the Transboundary Context: Insights from Large Asian Rivers. Water. 2016;8(5):193.
[8]. Weitz N, Strambo C, Kemp-Benedict E, Nilsson M. Closing the governance gaps in the water-energy-food nexus: Insights from integrative governance. Global Environmental Change. 2017;45:165–73.
[9]. World Economic Forum Water Initiative. Water Security : the Water-Food-Energy-Climate Nexus : the World Economic Forum Water Initiative. Washington, DC, US: Island Press-World Economic Forum Water Initiative; 2011.
[10].            Vlotman WF, Ballard C. Water, Food and Energy Supply Chains for a Green Economy. Irrigation and Drainage. 2014;63(2):232–40.
[11].            Keskinen M, Varis O. Water-Energy-Food Nexus in Large Asian River Basins. Water. 2016;8(1):1–10.
[12].            Kibaroglu A, Gürsoy SI. Water–Energy–Food Nexus in a Transboundary Context: the Euphrates–Tigris River Basin as a Case Study. Water International. 2015;40(5–6):824–38.
[13].            Keskinen M, Someth P, Salmivaara A, Kummu M. Water-Energy-Food Nexus in a Transboundary River Basin: The Case of Tonle Sap Lake, Mekong River Basin. Water. 2015;7(1):5416–36.
[14].            Hoff H. Understanding the Nexus, Background Paper for the Bonn 2011 Conference. In: The Water, Energy and Food Security Nexus. Stockholm: Stockholm Environment Institute. 2011: 1–51.
[15].            Bazilian M, Rogner H, Howells M, Hermann S, Arent D, Gielen D, et al. Considering the Energy, Water and Wood Nexus: Towards an Integrated Modelling Approach. Energy Policy. 2011;39(12):7896–906.
[16].            FAO (Food and Agriculture Organization of the United Nations). An Innovative Accounting Framework for the Food-Energy-Water Nexus—Application of the MuSIASEM Approach to Three Case Studies. 2013.
[17].            Gasper D, Apthorpe R. Introduction: Discourse Analysis and Policy Discourse. The European Journal of Development Research. 1996;8(1):1–15.
[18].            IUCN & IWA. Nexus Dialogue on Water Infrastructure Solutions: Building Partnerships for Innovation inWater, Energy and Food Security. Beijing, China: 2012.
[19].            EU. Confronting Scarcity: Managing Water, Energy and Land for Inclusive and Sustainable Growth. 2012.
[20].            Grigg NS. IWRM and the Nexus Approach: Versatile Concepts for Water Resources Education. Journal of Contemporary Water Research & Education. 2019;166(1):24–34.
[21].            GWP. Integrated Water Resources Management Global Water Partnership Technical Advisory Committee (TAC) Background Paper No.4. 2000.
 
[22].            Mianabadi H. Integrated Water Resources Management Notebook, Master Courses. Tarbiat Modares University. 2019. [Persian].
[23].            Mianabadi H. Hydropolitics and Conflict Management in Transboundary River Basins. PhD Thesis, Delft University of Technology. 2016.
[24].            Iyob B. Resilience and Adaptability of Transboundary Rivers: The Principle of Equitable Distribution of Benefits and the Institutional Capacity of the Nile Basin. PhD Thesis, Oregon State University. 2010.
[25].            Benson D, Gain AK, Rouillard JJ. Water Governance in a Comparative Perspective: From IWRM to a “Nexus” Approach? Water Alternatives. 2015;8(1):756–73.
[26].            Wicaksono A, Kang D. Nationwide Simulation of Water, Energy , and Food Nexus: Case Study in South Korea and Indonesia. Journal of Hydro-environment Research. 2018;22(3):1–18.
[27].            Bach H, Bird J, Clausen TJ, Jensen KM, Lange RB, Taylor R, et al. Transboundary River Basin Management: Addressing Water, Energy and Food Security. Vientiane, Lao PDR: Mekong River Commission; 2012.
[28].            Santelmann MV. Water, Energy, and Food Nexus in the Amu-Darya River Basin: Analysis of Water Demand and Supply Management Infrastructure Development at Transboundary Level. Master Thesis, Oregon State University. 2020.
[29].            FAO (Food and Agriculture Organization of the United Nations). The Water-Energy-Food Nexus: A New Approach in Support of Food Security and Sustainable Agriculture. Rome, Italy 2014.
[30].            Wicaksono A, Jeong G, Kang D. Water, Energy, and Food Nexus: Review of Global Implementation and Simulation Model Development. Water Policy. 2017;19(1):440–62.
[31].            FAO (Food and Agriculture Organization of the United Nations). World Food Summit Plan of Action. 1996.
[32].            Gerlak AK, House-Peters L, Varady RG, Albrecht T, Zúñiga-Terán A, Grenade RR de, et al. Water Security: A Review of Place-Based Research. Environmental Science and Policy. 2018;82(1):79–89.
[33].            McCracken M, Peters LER, Wolf AT. Megatrends in Shared Waters in 2030 and Beyond. 2018;105–23.
[34].            Ganoulis J, Fried J. Transboundary Hydro-Governance from Conflict to Shared Management. Cham, Switzerland: Springer; 2018.
[35].            Keohane R, Nye JS. Power and Interdependence Revisited. International Organization. 1987;41(4):725–53.
[36].            Keohane R, Nye JS. Power and Interdependence. Third Edition. New York: Longman; 2001.
[37].            Salmoral G, Schaap NCE, Walschebauer J, Alhajaj A. Water Diplomacy and Nexus Governance in a Transboundary Context: In the Search for Complementarities. Science of the Total Environment. 2019;690(1):85–96.
[38].            Yang YCE, Wi S, Ray PA, Brown CM, Khalil AF. The Future Nexus of the Brahmaputra River Basin: Climate, Water, Energy and Food Trajectories. Global Environmental Change. 2016;37(37):16–30.
[39].            FAO (Food and Agriculture Organization of the United Nations). Transboundary River Basins – Ganges-Brahmaputra-Meghna River Basin. Rome, Italy. 2011.
[40].            Brahmaputra River Symposium. Brahmaputra River Basin. 2011.
[41].            Biswas AK. Cooperation or Conflict in Transboundary Water Management: Case Study of South Asia. Hydrological Sciences Journal. 2011;56(4):662–70.
[42].            Menga F. Power and Dams in Central Asia. PhD Thesis, The University of Cagliari. 2014.
[43].            Koolaee E, Soltani MJ. Problem of Water and Central Asia Republics Relations. World Politics. 2013;2(3):7–34. [Persian]
[44].            Pohl B, Kramer A, Hull W, Blumstein S, Abdullaev I, Kazbekov J, et al. Rethinking Water in Central Asia. Berlin: 2017.
[45].            Szalkai K. Water Issues are What States Make of Them : a Constructivist Approach to Conflict and Cooperation Over Trans - Boundary. Master Thesis, Central European University. 2012.
[46].            Smith DR. Environmental Security and Shared Water Resources in Post-Soviet Central Asia. Post-Soviet Geography. 1995;36(6):351–70.
[47].            Micklin P. The Aral Sea Disaster. Annual Review of Earth and Planetary Sciences. 2007;35(1):47–72.
[48].            CAWater-Info. Data of the Aral Sea. 2019.
[49].            FAO (Food and Agriculture Organization of the United Nations). The Aral Sea Transboundary River Basin. 2012.
[50].            Rakhmatullaev S, Abdullaev I, Kazbekov J. Water-Energy-Food-Environmental Nexus in Central Asia: From Transition to Transformation. In: Zhiltsov SS, Zonn IS, Kostianoy AG, Semenov A V., editors. Water Resources in Central Asia: International Context. Springer, Cham; 2017. page 103–20.
[51].            EDB. Water and Energy Resources in Central Asia: Utilization and Development Issues. Almaty, Kazakhstan: 2008.
[52].            Eni. World Oil and Gas Review 2011. Rome, Italy: 2010.
 
[53].            BP. BP Statistical Review of World Energy. London, England: 2010.
[54].            ADB. Central Asia Atlas of Natural Resources. Manila, Philippines: 2010.
[55].            Raskin P, Hansen E, Zhu Z, Stavisky D. Simulation of Water Supply and Demand in the Aral Sea Region. Water International. 1992;17(2):55–67.
[56].            Ghoreishi SZ, Mianabadi H, Hajiani E. The Dimensions of Hydraulic Mission in Turkey’s Hydropolitics. Water Resources Management. 2020;16(1). [Persian].
دوره 7، شماره 3
مهر 1399
صفحه 757-773
  • تاریخ دریافت: 22 فروردین 1399
  • تاریخ بازنگری: 27 تیر 1399
  • تاریخ پذیرش: 27 تیر 1399
  • تاریخ اولین انتشار: 01 مهر 1399
  • تاریخ انتشار: 01 مهر 1399