بررسی نیاز آبی گونه ‏های زبان‌گنجشک (Fraxinus rotundifolia Mill) و توت نرک (Morus alba) تحت تنش ‏های مختلف آبی در منطقۀ ‏خشک (مطالعۀ موردی: شهر رباط‏کریم)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم زیستی جنگل، دانشکدۀ منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

2 دانش ‏آموختۀ دکتری علوم جنگل، دانشکدۀ منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

3 دانشیار، گروه جنگل‌داری و اقتصاد جنگل، دانشکدۀ منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

4 استاد، گروه آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

چکیده

در محیط‏های کم‌باران که درگیر خشکسالی هستند، حفاظت و توسعۀ پوشش گیاهی و فضای سبز با چالش‏های کم‏آبی و یا بی‏آبی رو‌به‌رو است. هدف از تحقیق حاضر، مقایسۀ نیاز آبی گونه‏‏های زبان‏گنجشک و توت نرک به عنوان گونه‏های استفاده‌شده در فضای باز و گلخانه در شهر رباط‏کریم، واقع در جنوب غربی استان تهران است. پژوهش پیش رو در دو محیط گلخانه و عرصه صورت گرفته و نهال‏ها از دو گونۀ درختی در قالب طرح کاملاً تصادفی در عرصه و در داخل گلدان کاشته شدند. پژوهش حاضر دارای دو مرحله است و هر مرحله شامل چندین فاز است. نتایج نشان داد در گونه‏ها‏ی زبان‏گنجشک و توت نرک، سریع‏ترین زمان رسیدن به نقطۀ حد مجاز کاهش رطوبت به‏ترتیب 4 روز (از 6 تا 9 تیر) و 4 روز (از 6 تا 9 تیر، 10 تا 13 تیر و 29 تیر تا 1 مرداد) در گلخانه و سریع‏ترین زمان رسیدن به نقطۀ حد مجاز کاهش رطوبت به‌ترتیب 7 روز (از 9 تا 15 تیرماه و 9 تا 15 امرداد) و 9 روز (از 12 تا 20 خرداد، 1 تا 9 تیر و 2 تا 10 شهریور) در عرصهاست. بیشترین رطوبت مصرفی استفاده‌شدۀ نهال زبان‏گنجشک در گلخانه و طی ماه‏های مختلف در روز 11 تا 12 تیرماه برابر با 3/19 درصد رطوبت حجمی؛ 6/15 درصد رطوبت وزنی یا 6/38 میلی‏متر بوده است. در حالی ‏که بیشترین رطوبت مصرفی استفاده‌شدۀ نهال توت نرک در گلخانه و طی ماه‏های مختلف در روز 6 تا 7 تیرماه برابر با 8/12 درصد رطوبت حجمی؛ 83/9 درصد رطوبت وزنی یا 32 میلی‏متر بوده است. بیشترین رطوبت مصرفی استفاده‌شدۀ نهال زبان‏گنجشک در عرصه و طی ماه‏های مختلف در روز 1 تا 2 تیرماه برابر با 2/6 درصد رطوبت حجمی یا 3/4 درصد رطوبت وزنی بوده است، در حالی ‏که بیشترین رطوبت مصرفی استفاده‌شدۀ نهال توت نرک در عرصه و طی ماه‏های مختلف در روز 18 تا 19 مردادماه برابر با 75/3 درصد رطوبت حجمی یا 7/2 درصد رطوبت وزنی بوده است. به‏طور کلی، نتایج پژوهش حاضر نشان داد زبان‏گنجشک و توت نرک بر حسب شدت نیاز آبی و دور آبیاری از زیاد به کم در عرصه و گلخانه طبقه‏بندی می‏شوند.

کلیدواژه‌ها


[1]. Najafzadeh, H., Zehtabian, Gh., Khosravi, H., Golkarian, A. The effect of climatic and geological factors on the quantity and quality of groundwater resources in Mehwalt plain. Iranian Journal of Ecohydrology. 2015; 7 (3): 563-581. [Persian].
[2]. Naseri, H. Optimizing water consumption in urban green space with a low water requirement landscaping approach. (Xeriscaping). Tehran Municipality Studies and Planning Center. 2016; 138 pages. [Persian].
[3]. Sadeghi Nia, A., Hejazi Zadeh, Z., Hamidian Pour, M., Pour Sarbandan, R. Estimation of Drought and rainy year Probabilities Using SPI Index and Markov Chain Model Case Study: Tehran. Journal of Geographical Space, Islamic Azad University of Abhar. 2012; 13 (43): 65-81. [Persian].
[4]. Shahnazari, A., Karami, O. Green Belt, a new solution to combat drought and air pollution in urban areas. Second National Conference on Drought Impact and Management Strategies. 2009; Isfahan Agricultural and Natural Resources Research Center and Isfahan Provincial Emergency Headquarters. [Persian].
[5]. Khalilnejad, S.M., Kiani, V. Qualitative study of urban parks development and optimization of citizens' use of it in Birjand. Journal of geography and urban planning. 2012; 2 (5): 21-34. [Persian].
[6]. Mohammadi, J., Heydari Bakhsh, M. Investigating the role and position of parks and green space in Isfahan in allocating citizens' leisure time (Case study: Green space along the Zayandeh rood). Journal of Sepehr Geographical Information.2013; 22 (85): 87-97. [Persian].
[7]. Salehi Fard, M., Alizadeh, S. D. An investigation of social and psychological dimensions of urban green spaces (with an urban management approach). Quarterly journal of Urban Management. 2008; 6 (21): 19-33. [Persian].
[8]. Irani Behbahani, H., Razi Moftakhar, N. Sustainable design of Sheikh Tappeh Forest Park in Urmia. Journal of Environmental Science. 2005; (37): 89-104. [Persian].
 
[9]. Mass, P., Spreeuwenberg, S., Vries De., P. P., Groenewegen. A. R., Verheij. J. M. The relation is strong how: health and, ityurban, space Green. Journal of Epidemiology and Community Health. 2006: 7(60): 592-587.
[10].            Rajab Beigi, M. Guide for policy makers for sustainable crop consolidation in the peasant system. 1nd ed. Karaj: Publication of agricultural education; 2012. [Persian].
[11].            Kafi, M. Xeriscape, Readout a Tradition in Art of Iranian Gardening. Internet journal of Landscape. 2014; 6 (26): 12-17. [Persian].
[12].            Zehtabian, G. & Farshi A. An estimate of water requirement of green areas plants in arid zones (case study: Kashan). Iranian Journal of Natural Research. 1999; 52 (2): 63-75. [Persian].
[13].            Rad, M. H., Jaimand, K., Assareh, M.H., Soltani, M. Effects of drought stress on the quantity and quality of essential oil and water use efficiency in Eucalyptus (Eucalyptus camaldulensis Dehnh.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants. 2013; 29 (4): 772-782. [Persian].
[14].            Shokrollah Zadeh, M. R., Miri H. R., Abbasi Zadeh, M. Determination of water requirement of Ulmus carpinifolia and Nerium oleander using WUCOLS III method in green space of Shiraz. Iranian Scientific Conference on Agriculture, Genetic Engineering and Plant Protection, electronically, Aseman Science Centers Company.2016. https://www.civilica.com/Paper-EMACONF01-EMACONF01_041.html. [Persian].
[15].            Delfan Azari, N., Rostami Shahraji, T., Gholami, V., Hashemi Garmdareh, S. E. The effect of different irrigation levels on growth parameters of ash (Fraxinus rotundifolia Mill) seedlings in green space of Tehran city. Journal of Forest Research and Development. 2019: 5 (2): 229-244. [Persian].
[16].            Sojoodi, Z., Mirzaei, F. Determination of Water Requirement of Urban Landscape Plants. Journal of Water and Irrigation Management. 2020: 10 (1): 131-141. [Persian].
[17].            Rahimi, H., Estimation of water requirement of purple and bitter olive seedlings under soil texture and drought stress treatments, M.Sc Thesis, Faculty of Natural Resources, 2019, University of Tehran. [Persian].
[18].            Zareie, A. Determination of Kc coefficient and the effect of drought and salinity stress in Atriplex lentiformis, Acasia victoria, Zizyphus spina-Christi and Atriplex lentiformis species in order to select a suitable plant for regenerating arid areas. 2014; PhD Thesis, Faculty of Natural Resources, University of Tehran. [Persian].
[19].            Hasanvand, Sh, Etemad, V, Namiranian, M, Attarod, P. 2011. Effect of irrigation levels on root length and variability of oak juvenile and comparison of drought resistance of produced seedlings (a case study: Kentia nursery, Tehran). 1th national botany conference, November, Tehran-Iran. [Persian].
[20].            Nagakura J, Shigenaga, H.A., Takahashi, M. Effect of simulated drought stress on the fine roots of Cedar Japanese in a plantation forest on the Kanto plain, Eastern Japan. Forest reaserch. 2004: 12: 143-151.
[21].            Driessche, V.R., Rudo, W., Martens, L., Effect of fertilization and irrigation on growth of Aspen. Forest Ecology and management. 2003: 186:368-389.
[22].            Castro Diez, P., Navarro, J. Water relation of seedlings of three Quercus species: variation across and within species grown in contrasting light and water regims. Tree physiology. 2006: 27: 101-110.
[23].            Asri M., Tabari M., Alavipanah S.K., Mahdavi R. Growth and development of Quercus castaneifolia seedlings at different irrigation treatments. Journal of Pajouhesh-Va-Sazandegi. 2008; 21 (1): 167-176. [Persian].
[24].            Timmer, V.R., Miller, B.D. Effect of contrasting fertilization and moisture regims on biomass, nutrients and water relations of container grown red pine seedlings. New forests. 1991: 5: 335-340.
[25].            Hees, T., Wenclawiak, B., Lustig, S., Schramel. P., Schwarzer, M., Schuste, M., et al. Distribution of platinum group elements (Pt, Pd, Rh) in environmental and clinical matrices: Composition, analytical techniques and scientific outlook. Springer Publisher, Environmental Science and Pollution Research. 1998: 5: 105–11.
[26].            Fotelli, M.N. R., Aadoglou, K.M, Constaintinidou H.I.A. Water stress of seedlings four Medeterranean oaks species. Tree physiology. 2000: 20: 1065-1075.
[27].            Asgharpour E., Azadfar D. and Saeedi Z. Evaluation of Acer cappadocicum Gled seedlings to drought stress. The Journal of Plant Research. 2017; 30 (1): 1-11. [Persian].
[28].            Asadi, F. Study of the effect of different levels of irrigation and shade on seedlings of Celtis caucasica in the nursery. (Case study: Khorramabad Shurab Nursery). Master Thesis. University of Tehran. [Persian].
[29].            Mc Laren, K. P., Mc Donald, M. A. The effects of moisture and shade on seed germination and seedling survival in a tropical dry forest in Jamaica. Forest Ecology and Management. 2003; 183, (1–3), 61-75.
[30].            Tabari, M., Pourmajidian, M.R., Alizadeh A.R. Effect of soil, irrigation and weeding on production of cypress (Cupressus sempervirens L.) seedling in shahrposht nursery, Nowshahr.
Journal of Pajouhesh-Va-Sazandegi. 2006; 19 (1): 65-69. [Persian].
[31].            Cleary, B.D., Greaves, R.D., Hermann, R.K., 1978. Regenerating Oregon’s Forests: a guide for the forest generation. Oregon State Universiy Extension Serivece Corvallis, Oregon.
[32].            Setayesh,R., Kafi, M., Nabati, J. Evaluation of Drought Stress Thresholds in Ornamental Barberry (Berberis thunbergii cv. Atropurpurea) Shrub in Mashhad Condition. Journal of horticulture science. 2016: 10 (4): 714-722. [Persian].
دوره 8، شماره 1
فروردین 1400
صفحه 161-176
  • تاریخ دریافت: 04 مهر 1399
  • تاریخ بازنگری: 30 بهمن 1399
  • تاریخ پذیرش: 30 بهمن 1399
  • تاریخ اولین انتشار: 18 اسفند 1399
  • تاریخ انتشار: 01 فروردین 1400