تأثیر احداث سد بر شاخص‌های هیدرولوژیکی سد شمیل و نیان استان هرمزگان

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشکده هرمز، دانشگاه هرمزگان

2 دانشگاه تربیت مدرس

3 دانشگاه گرگان

4 دانشگاه تریبیت مدرس

5 دانشگاه هرمزگان

10.22059/ije.2023.354193.1709

چکیده

ارزیابی اثرات احداث سازه‌های آبی از جمله سدها بر تغییرات رژیم‌ رودخانه به‌منظور بهره‌برداری بهینه از منابع آبی ضرورت دارد. از این‌رو در این پژوهش، اثرات احداث سد شمیل و نیان استان هرمزگان بر شاخص‌های هیدرولوژیکی و مولفه‌های جریان محیط‌زیستی رودخانه شمیل با استفاده از شاخص‌های هیدرولوژیکی IHA ارزیابی، و تحلیل شده است. نتایج ارزیابی‌ها نشان می‌دهد احداث سد شمیل و نیان باعث تغییر رژیم جریان شده است. به ‌طوری‌که بعد از احداث سد شمیل و نیان، دبی جریان فقط در اواسط آبان تا اواخر بهمن ماه هم‌زمان با برداشت محصولات خارج فصل در استان هرمزگان کاهشی بوده و در بقیه ماه‌ها دبی جریان رودخانه شمیل افزایش یافته است. هم‌چنین سد شمیل و نیان با ذخیره حجم سیلاب ورودی نقش مهمی در مدیریت سیلاب داشته و حجم آب حاصل از سیلاب‌های با دوره بازگشت بیش از 10 سال را به‌خوبی کنترل کرده است. از سوی دیگر روند سیلاب‌های کوچک بعد از احداث سد منظم شده‌اند به طوری‌که، دبی اوج سیلاب‌های کوچک در دوره قبل از احداث سد 23/80 و در دوره بعد از احداث سد 50/75 متر مکعب بر ثانیه است و حدود شش درصد کاهش یافته است. تعداد روزهای جریان کمینه از 294 روز قبل از احداث سد به 301 روز بعد از احداث سد رسیده است. از طرفی شاخص زمان‌بندی جریان حد پایین نشان داد کم‌ترین حد جریان از روز 46 در دوره قبل از احداث سد به 275 روز در دوره بعد از احداث سد تغییر داشته است. نتایج پژوهش حاضر می‌تواند به‌عنوان مبنایی برای مدیریت پایدار...

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The effect of dam construction on the hydrological indicators of Shamil and Nyan dams in Hormozgan province

نویسندگان [English]

  • Mohamad Kazemi 1
  • Mostafa Zabihi Silabi 2
  • sudabe gharemahmudli 3
  • atefeh jafarpoor 4
  • Fariborz Mohammadi 5
1 Hormozgan University
2 Tarbiat Modares University
3 Gorgan University
4 tarbiyat modares univercity
5 Hormozgan University
چکیده [English]

It is necessary to evaluate the effects of the construction of man-made structures, including dams, on river regimes to optimally exploit water resources. Therefore, in the current study, the effects of the construction of the Shamil and Nyan dams in Hormozgan province on the hydrological indicators and environmental flow components of the Shamil River were evaluated and analyzed using IHA hydrological indicators. The results of the evaluations showed that the construction of the Shamil and Nyan dams has changed the flow regime. After the construction of Shamil and Nyan dams, the flow of the river has decreased only from the middle of November to the end of February at the same time as the harvesting of off-season crops in Hormozgan province, and the flow of the Shamil river has increased in the rest of the months. Also, floods with a return period of more than 10 years after the construction of the dam did not occur and the trend of small floods after the construction of the dam became regular so that the peak discharge of small floods in the period before the construction of the dam was 80.23 and in the period after the construction of the dam was 75.50 m3.s-1 and has decreased by about 6%. Day numbers of minimum flow have increased from 294 days before the construction of the dam to 301 days after the construction of the dam....

کلیدواژه‌ها [English]

  • Reservoir dam
  • Climate variables
  • Trend
  • RVA
  • EFCs

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 15 فروردین 1402
  • تاریخ دریافت: 02 بهمن 1401
  • تاریخ بازنگری: 22 اسفند 1401
  • تاریخ پذیرش: 15 فروردین 1402