استفاده از معادلات پیچیدۀ هیدرولیکی برای تخمین رسوب نیاز به استفاده از دادههای زیادی دارد که در بسیاری از رودخانهها در دسترس نیستند. بنابراین، برای برآورد رسوب از معادلات سادهتری همچون منحنی سنجه استفاده میشود. در برخی موارد منحنیهای سنجه دقت مناسبی ندارند. برای رفع این مشکل، از ضرایب اصلاحی و تقسیمبندی دادهها بر مبنای عوامل مختلف استفاده میشود. تحقیق حاضر، با هدف امکانسنجی استفاده از روشهای مختلف اصلاحی و تقسیمبندی دادهها برای افزایش دقت در استفاده از این منحنیها در ایستگاههای پاتاوه، قلات و شاهمختار رودخانۀ بشار استان کهگیلویه و بویراحمد انجام شد. مدلهای مختلف منحنی سنجه با استفاده از 7 شاخص خطاسنجی ارزیابی شدند. نتایج نشان داد هرگونه تقسیمبندی زمانی دادهها، دقت تخمین رسوب را افزایش میدهد و تقسیمبندی ماهانه و فصلی دادهها، به طور میانگین، بهترتیب 61 و 36 دقت تخمینها را افزایش داد. اگرچه استفاده از مدل حد واسط دادهها 70 درصد امتیاز بیشتری از مدل سالیانه داشت، استفاده از روش اصلاحی فائو موجب کاهش 22 درصدی دقت برآوردها شد. به طور کلی، با وجود تأثیر مثبت مدلهای اقلیمی، هیدرولوژیکی و پوشش گیاهی بر افزایش دقت معادلات سنجه، بهترتیب به میزان 35، 28 و 20 درصد، هیچیک مدل برتر نبودند. نتایج تحقیق تأیید کرد که تولید و انتقال رسوب معلق در رودخانه تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله عوامل اقلیمی و پوشش گیاهی قرار دارد. توجه به این تغییرات در استفاده از معادلات دبیـ رسوب موجب افزایش دقت در برآورد رسوب رودخانه میشود.
Vanmaercke M, Poesen J, Broeckx J, Nyssen J. Sediment yield in Africa. Earth-Science Rev. 2014;136:350–68.
Zhang HY, Shi ZH, Fang NF, Guo MH. Linking watershed geomorphic characteristics to sediment yield: Evidence from the Loess Plateau of China. Geomorphology. 2015;234:19–27.
Kasir H, Naserin A, Jafari A,... Field Evaluation of Some of the Grain-size Analysis Methods for Determining Hydraulic Conductivity of Streambed. Iran J Soil … [Internet]. 2020; Available from: https://ijswr.ut.ac.ir/mobile/article_76422_1f4d629fe61251e2ed9e4bbc69077692.pdf
Valipour L, Naserin A, Jalily S. Investigating the Relationship between Hydrological Drought and the Electrical Conductivity of the River in the Downstream Stations of the Karkheh River. Iran J Ecohydrol. 2023;9(4):815–31.
Raeesi M, Najafinejad A, Azim Mohseni M. Investigation of Temporal Phenomena of Sediment Rating Curve and Comparison of it with the Some Statistical Methods for Estimating Suspended Sediment Load (Case Study: Gamasiab Watershed). J Watershed Manag Res. 2019;10(20):83–96.
Horowitz AJ. An evaluation of sediment rating curves for estimating suspended sediment concentrations for subsequent flux calculations. Hydrol Process. 2003;17(17):3387–409.
Ahn KH, Yellen B, Steinschneider S. Dynamic linear models to explore time-varying suspended sediment-discharge rating curves. Water Resour Res. 2017;53(6):4802–20.
Eassa Kia, Eassa; Emadi A. Comparison of Statistical Methods for Long-Term Suspended Sediment Yield Estimation (Case Study: Babolrood River). J Watershed Manag Res. 2013;4(8):15–27.
Najafinezhad, Ali; Babaei, Akbar; Saniei, Ebrahim; Mahmoudi O. Comparison of seasonal suspended sediment measurement curves and monthly suspended load in a number of rivers in Golestan province. In: 4th national conference on erosion and sedimentation. 2010.
Fortesa J, Ricci GF, García-Comendador J, Gentile F, Estrany J, Sauquet E, et al. Analysing hydrological and sediment transport regime in two Mediterranean intermittent rivers. Catena. 2021;196.
Saghafian, Bahram; Ghermezcheshmeh, Bagher; Samiei M. Regional Analysis of Sediment in the southwestern Watersheds of Iran. 2007.
Jansson MB. Estimating a sediment rating curve of the Reventazon river at Palomo using logged mean loads within discharge classes. J Hydrol. 1996;183(3–4):227–41.
Jones, K.R; Berney, O.; Carr, O.p.; Barrett EC. Arid zone hydrology for agricultural development. Rome, Italy.; 1981. 271 p.
Arab-Khedri, Mahmoud; Hakimkhani, Shahrokh; Vardani J. Validity of extrapolation methods in estimating the average annual suspended sedimentation (17 hydrometric stations of the country). Q J Agric Sci Nat Resour. 2004;11(3):123–32.
Asselman NEM. Fitting and interpretation of sediment rating curves. J Hydrol. 2000;234(3–4):228–48.
Sun P, Wu Y, Gao J, Yao Y, Zhao F, Lei X, et al. Shifts of sediment transport regime caused by ecological restoration in the Middle Yellow River Basin. Sci Total Environ. 2020;698.
Tabatabaei M, Salehpour Jam A, Hosseini SA. Presenting a New Approach to Increase the Efficiency of the Sediment Rating Curve Model in Estimating Suspended Sediment Load in Watersheds (Case Study: Mahabad-Chai River, Lake Urmia Basin, West Azarbayejan Province, Iran). J Watershed Manag Res. 2019;10(19):181–93.
Ramezanipour, Elyas; Mosaedi, abolfazl; Mosadeghi M. Determination of the Best Model for Estimation of Suspended Sediment by using Statistical Error Criteria (Case study: Some Sub-Watersheds of Kashaf Roud). J Watershed Manag Res. 2017;8(15):112–24.
Mardian, Mehdi; Solaimani, Karim; Shahedi, Kaka; Kavian, Ataollah; Ghadimi F. Analysis of Temporal Variations for the Suspended Load Transport in the Marboreh River, Darreh-Takht, Lorestan Province, Iran. Watershed Manag Res. 2018;31(1)(118):60–72.
Ahmadi, Hassan; Malekian, Arash; Abedi R. The most Appropriate Statistical Method for Suspended Sediment Estimation of Rivers (Case Study: Roodak Station of the Jajrood Basin). Q J Environ Eros Res. 2012;2(1):78–88.
Yousefi, Mohsen; Barzegari F. Determining the most suitable measuring curve method and comparing it with artificial neural network in order to estimate suspended sediments (case study: Lorestan province). J Range Watershed Manag. 2015;68(2):413-426.
Oliveira KSS, Quaresma V da S. Temporal variability in the suspended sediment load and streamflow of the Doce River. J South Am Earth Sci. 2017;78:101–15.
Moslemzadeh M, Roueinian K, Salarijazi M. Improving the estimation of sedimentation in multi-purpose dam reservoirs, considering hydrography and time scale classification of sediment rating curve (case study: Dez Dam). Arab J Geosci. 2022;15(3).
Sobhani H. Application and comparison of statistical methods for estimation of suspended sediment load (case study: Hable Rood watershed). Semnan University; 2010.
Latifi, A; Hassanzadeh Y. The comparison of different methods of estimating the suspended sediment load in rivers and choosing the most appropriate method (case study: Gamasiab River). In: 7th International River Engineering Conference. Ahvaz; 2007. p. 9.
Zakwan M, Ahmad Z. Analysis of sediment and discharge ratings of Ganga River, India. Arab J Geosci. 2021;14(19).
Esfandiari, M; Moeini, M; Moqadasi A. Effect of land use and vegetation on erosion forms and sediment production(Case study: Vers Watershed Qazvin Province). Q Geogr J Territ. 2014;11(42):51–62.
Sadeghi SHR, Khazayi M, Mirnia SK. Effect of soil surface disturbance on overland flow, sediment yield, and nutrient loss in a hyrcanian deciduous forest stand in Iran. Catena. 2022;218.
دانشی, جواد, ناصرین, امیر, & جلیلی, سعید. (1402). تعیین بهترین رابطۀ دبیـ رسوب معلق بر اساس تقسیم بندی های زمانی و ضرایب تصحیح مختلف (مطالعۀ موردی: رودخانۀ بشار). اکوهیدرولوژی, 10(1), 113-125. doi: 10.22059/ije.2023.356861.1719
MLA
جواد دانشی; امیر ناصرین; سعید جلیلی. "تعیین بهترین رابطۀ دبیـ رسوب معلق بر اساس تقسیم بندی های زمانی و ضرایب تصحیح مختلف (مطالعۀ موردی: رودخانۀ بشار)", اکوهیدرولوژی, 10, 1, 1402, 113-125. doi: 10.22059/ije.2023.356861.1719
HARVARD
دانشی, جواد, ناصرین, امیر, جلیلی, سعید. (1402). 'تعیین بهترین رابطۀ دبیـ رسوب معلق بر اساس تقسیم بندی های زمانی و ضرایب تصحیح مختلف (مطالعۀ موردی: رودخانۀ بشار)', اکوهیدرولوژی, 10(1), pp. 113-125. doi: 10.22059/ije.2023.356861.1719
VANCOUVER
دانشی, جواد, ناصرین, امیر, جلیلی, سعید. تعیین بهترین رابطۀ دبیـ رسوب معلق بر اساس تقسیم بندی های زمانی و ضرایب تصحیح مختلف (مطالعۀ موردی: رودخانۀ بشار). اکوهیدرولوژی, 1402; 10(1): 113-125. doi: 10.22059/ije.2023.356861.1719