برای نیازهای شرب، کشاورزی و صنعت در بیشتر شهرهای ایران از مخازن سدهای در حال بهرهبرداری استفاده میشود که بهدلیل فقدان قانون بهرهبرداری مناسب و یا متوازننبودن میزان تقاضا و حجم مخزن، استفادۀ مؤثر از آب ذخیرهشده در مخازن صورت نمیگیرد. جریانهای آب طبیعی از پدیدههای تصادفی است و تصمیمگیری در رابطه با ذخیره و مصرف آنها باید در فرایندهای چندمرحلهای و با در نظر گرفتن عوامل مؤثر بر افزایش راندمان مصرف، تحلیل شوند. در این پژوهش میزان ذخیرهسازی و همچنین بیشینۀ برداشت مطمئن از سد قشلاق واقع در استان کردستان با استفاده از مدلهای برنامهریزی خطی و پویا و برای دورۀ کوتاه یکساله تعیین شد. این مدلها با هدف بهینهسازی عملکرد ماهانۀ سد قشلاق که تأمینکنندۀ آب شرب شهر سنندج است، اجرا شدند. نتایج نشان داد که توزیع لاگنرمال دوپارامتری با کمترین خطا میتواند توزیع مقادیر جریانهای ماهانۀ ورودی به مخزن را توصیف کند که براساس این مدل مقادیر جریانهای ورودی به مخزن با احتمال وقوع 95، 90، 80، 70 و 50 درصد در هر ماه محاسبه شد. دورههای خشکسالی بهدستآمده از دادههای بارش و نیز دادههای جریان ورودی به سد با یکدیگر مطابقت داشت و دورۀ بحرانی 51 ماهۀ خشکسالی برای مدلسازی انتخاب شد. نتایج بهدستآمده از بهینهسازی بیشینۀ برداشت و همچنین ذخیرۀ مخزن نشان داد که مقادیر بهدستآمده از برنامهریزی خطی در مقایسه با برنامهریزی پویا تطابق بیشتری با واقعیت دارد.
Yeh WW. Reservoir management and operations models: A state‐of‐the‐art review. Water resources research. 1985; 21(12):1797-818.
Herbst PH, Bredenkamp DB, Barker HM. A technique for the evaluation of drought from rainfall data. Journal of hydrology. 1966; 31(4):264-72.
Mohan S, Rangacharya NC. A modified method for drought identification. Hydrological Sciences Journal. 1991; 36(1):11-21.
Dorfman R. Mathematical models: The multistructure approach. Harvard University., Cambridge; 1962.
Baliarsingh F, Kumar DN. Stochastic Linear Programming for Optimal Reservoir Operation: A Case Study. In Proc. of International Conference on Large Scale Water Resources Development in Developing Countries: New Dimensions of Prospects and Problems, Kathmandu, Nepal; 1997.
Kumar DN, Reddy MJ. Ant colony optimization for multi-purpose reservoir operation. Water Resources Management. 2006; 20(6):879-98.
Boroomand-Nasab S, Veysi S, Veysi M. Optimization of Release from Dam Reservoirs to the Agriculture Demands (Case study: Jarreh dam to Ramhormoz Irrigation and drainage network, Khuzistan). Report and Opinion. 2012; 4(6): 53-58.
Pattewar DV, Sharma KM, Dahe PD. Yield Estimation for a Single Purpose Multi-Reservoir System Using LP Based Yield Model. Journal of Water Resources and Protection. 2013; 5: 28-34.
Duranyildiz İ, Önoz B, Beyazit M. A chance-constrained LP model for short term reservoir operation optimization. Turkish Journal of Engineering and Environmental Sciences. 1999; 23(3):181-6.
Tuominen P, Tweedie RL. Subgeometric rates of convergence of f-ergodic Markov chains. Advances in Applied Probability. 1994; 1:775-98.
Borkar VS. Dynamic programming for ergodic control with partial observations. Stochastic Process. 2003; 103:293–310.
Kelman J, Stedinger JR, Cooper LA, Hsu, E, Yuan SQ. Sampling Stochastic Dynamic Programming Applied to Reservoir Operation. Water Resources Research. 1990; 26(3):447-54.
Deloye AJ. Montaseri M. Predicting critical period to characterize over-year and within-year reservoir systems, Water Resources Management, 1999; 13:383-407.
Loucks DP, Van Beek E, Stedinger JR, Dijkman JP, Villars MT. Water resources systems planning and management: an introduction to methods, models and applications. Paris: Unesco; 2005.
Hurst HE. Long-term storage capacities of reservoirs. Trans. AM Engineering, 1951; 116: 770-799.